Yêu cầu thanh tra việc xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa
Theo Nghị quyết 686 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát chuyên đề việc thực hiện Nghị quyết 88 và Nghị quyết 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông (GDPT) và điều chỉnh lộ trình thực hiện đã đề nghị tổng kết, đánh giá toàn diện việc thực hiện chương trình GDPT 2018.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc thể chế hóa chủ trương của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện GDPT đã tạo chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng, đáng ghi nhận. Theo đó, chương trình GDPT mới đã thay đổi từ truyền thụ kiến thức sang định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; nội dung các môn học được xây dựng theo hướng giảm tải, tăng cường thực hành, gắn với thực tiễn đời sống.
Tuy nhiên, qua giám sát việc thực hiện đổi mới này vẫn còn những hạn chế. Đáng lưu ý, chủ trương triển khai chương trình GDPT mới đồng thời ở cả 3 cấp học dẫn tới thời gian chuẩn bị ngắn, công tác bảo đảm các điều kiện về giáo viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị gặp nhiều khó khăn, lúng túng. Việc tổ chức các môn học mới (Mỹ thuật, Âm nhạc,...), hoạt động giáo dục chưa đáp ứng đầy đủ mục tiêu, yêu cầu đặt ra. Quy định về môn học Lịch sử trong chương trình GDPT mới gây bức xúc trong Nhân dân và các chuyên gia, nhà khoa học; Quốc hội đã phải thảo luận, 2 lần ra nghị quyết về nội dung này. Ngoài ra, tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ và thiếu giáo viên dạy các môn học mới diễn ra phổ biến. Cả nước còn thiếu 62.877 giáo viên phổ thông; thừa cục bộ 5.091 giáo viên.
Đặc biệt, việc biên soạn, thực nghiệm, thẩm định SGK còn nhiều bất cập: Bộ GD-ĐT không tổ chức biên soạn được một bộ SGK theo quy định của Nghị quyết 88, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của Nhà nước, nhất là việc quản lý, cập nhật, phát triển nội dung GDPT; quản lý, điều tiết giá SGK. Việc thẩm định, tiếp thu, chỉnh sửa SGK chưa chặt chẽ, dẫn tới còn sai sót về nội dung ở 18 cuốn SGK, nhất là SGK Tiếng Việt lớp 1, Khoa học tự nhiên lớp 6, Lịch sử lớp 11.
Việc cung ứng, phát hành SGK còn nhiều bất cập, qua nhiều khâu trung gian. Có tình trạng khan hiếm, thiếu sách cục bộ đối với một số đầu sách trước thềm năm học mới. Giá bộ SGK theo chương trình GDPT 2018 tăng gấp 2-4 lần giá bộ SGK theo chương trình GDPT 2006. Số đầu SGK tăng, tình trạng bán SGK kèm sách bài tập, sách tham khảo dẫn đến tăng chi phí mua sách…
Từ thực tế này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội giao Bộ GD-ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK, đồng thời nghiên cứu, xem xét cơ chế, chính sách miễn tiền bản quyền đối với việc xuất bản SGK do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu quyền tác giả. Đồng thời, thực hiện kiểm tra, thanh tra việc xã hội hóa biên soạn SGK; quá trình biên soạn, thẩm định, xuất bản, in, phát hành, lựa chọn SGK trên phạm vi toàn quốc, nhất là việc sử dụng chi phí phát hành SGK.
Song song đó, tổng kết việc thực hiện chủ trương xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo; rà soát, hoàn thiện, đề xuất các cơ chế, chính sách để bảo đảm vai trò chủ đạo của Nhà nước trong phát triển sự nghiệp giáo dục, tăng cường xã hội hóa, huy động các nguồn lực đầu tư cho đổi mới GDPT.
AN NHIÊN