Sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng cần giải quyết tận gốc các nút thắt thể chế

18:26, 09/12/2025

Tại phiên thảo luận tổ, Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Bế Trung Anh- Ủy viên Thường trực, Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội tham gia thảo luận dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT).

 

Đại biểu Bế Trung Anh cho rằng dự thảo Luật tuy không mở rộng nhiều nội dung, chỉ tập trung vào xử lý những nút thắt thể chế tồn tại nhiều năm trong quản lý thuế. Đây là cách tiếp cận phù hợp, bảo đảm sửa đổi có chiều sâu, không làm xáo trộn hệ thống nhưng vẫn xử lý được những bất cập kéo dài trong thực tiễn.

Đại biểu đánh giá cao quy định xác định rõ không tính thuế GTGT ở khâu trung gian giữa doanh nghiệp, hợp tác xã đối với nông sản chưa qua chế biến sâu. Theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp nông nghiệp, quy định này giúp tháo bỏ nỗi lo thường trực về nguy cơ bị truy thu dù đã thực hiện đúng quy định. “Doanh nghiệp nói họ thấy yên tâm hơn, không còn tình trạng làm đúng mà vẫn thấp thỏm”, đây là bước tiến quan trọng nhằm giảm ma sát thuế, khuyến khích sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, hiện đại.

Một điểm được đại biểu đặc biệt đồng tình là quy định cho phép khấu trừ toàn bộ thuế GTGT đầu vào đối với hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế. Theo đại biểu, đây không chỉ là một sửa đổi mang tính kỹ thuật mà là sự thay đổi trong tư duy: từ cách tiếp cận “miễn thì phải gánh” sang bảo đảm nguyên lý phổ quát của thuế GTGT hiện đại – không đánh thuế trùng lặp, không biến ưu đãi thành chi phí phát sinh cho doanh nghiệp. Điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ mở ra sự minh bạch trong quá trình hạch toán chi phí, từ đó tạo mặt bằng thuận lợi hơn cho sản xuất, kinh doanh.

Đại biểu cũng đánh giá tích cực quy định về nguyên tắc đánh thuế phế phẩm, phụ phẩm và phế liệu theo đúng bản chất. Trong bối cảnh xu hướng kinh tế tuần hoàn đang được thúc đẩy mạnh mẽ, đặc biệt trong nông nghiệp, đây là bước đi phù hợp; việc tái sử dụng, tái chế nguyên liệu được khuyến khích sẽ góp phần giảm chi phí, giảm chất thải và phù hợp với chiến lược tăng trưởng xanh.

Tuy nhiên, đại biểu Quốc hội Bế Trung Anh chỉ ra một khoảng trống đáng chú ý, đó là địa vị của hộ kinh doanh trong hệ thống thuế GTGT. Hiện nay, hộ kinh doanh không còn là khu vực “bên lề” mà đã trở thành tác nhân quan trọng của chuỗi cung ứng, cung cấp đầu vào cho doanh nghiệp nhưng luật hiện hành và dự thảo mới vẫn chưa thiết kế cơ chế chuyển tiếp, thí điểm hoặc phân tầng phù hợp cho nhóm này. Điều này dẫn tới đứt gãy chuỗi khấu trừ thuế, khiến nhiều giao dịch quay lại “vùng chi phí chính thức”, giảm động lực phát triển của kinh tế tư nhân. Đại biểu nhấn mạnh: “Nếu xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế, chúng ta phải xử lý vấn đề này một cách khéo léo, bảo đảm thông suốt chuỗi giá trị”.

Từ đó, đại biểu Quốc hội Bế Trung Anh đề nghị Quốc hội cần giao Chính phủ nghiên cứu cơ chế phân tầng người nộp thuế GTGT, xây dựng lộ trình để hộ kinh doanh đủ điều kiện từng bước tham gia cơ chế khấu trừ, gắn với chuyển đổi số và hóa đơn điện tử. Việc áp dụng hóa đơn điện tử đã tạo nền tảng thuận lợi để nhóm đối tượng này tiến tới phương thức quản lý thuế hiện đại, minh bạch hơn.

YẾN- NHƯ (ghi)

Đường dây nóng: 0909645589.

Phóng sự ảnh