Chủ động ứng phó diễn biến của xâm nhập mặn

(VLO) Dự báo từ giữa tháng 3 đến cuối mùa khô 2025, khu vực ĐBSCL sẽ tiếp tục đối mặt với các đợt xâm nhập mặn. Ngành chức năng khuyến cáo cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, nguồn nước…để có giải pháp chủ động ứng phó.

Anh Lê Thanh Hồng (ấp Thanh Bình) đã chủ động phủ bạt, đào mương.

Hai xã Thanh Bình và Quới Thiện, thuộc cù lao huyện Vũng Liêm nằm giáp tỉnh Trà Vinh thường xuyên chịu ảnh hưởng của nước mặn mỗi khi triều cường dâng cao. Kinh nghiệm từ những năm trước, ngay từ đầu mùa khô 2025 bà con ở đây đã đào mương trữ nước ngọt và áp dụng biện pháp tưới tiết kiệm.

Anh Lê Thanh Hồng- ấp Thanh Bình (xã Thanh Bình) cho biết, để bảo vệ 8 công sầu riêng đang cho trái, anh đã chủ động đào mương, phủ bạt để trữ nước ngọt. Bên cạnh, anh thường xuyên cập nhật thông tin dự báo để có thể chủ động tưới tiêu. “Mặn xâm nhập bà con ở đây ai cũng lo. Để an toàn, tui mua máy đo độ mặn kiểm tra trước khi tưới. Chủ động hơn, tui đào mương phủ bạt để trữ nước ngọt và áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt giúp nước thấm sâu, giữ ẩm lâu trong đất và tiết kiệm nước lẫn điện năng”- anh Hồng chia sẻ.

Ông Ngô Minh Tấn- Chủ tịch UBND xã Thanh Bình cho biết, nhờ chủ động và kinh nghiệm bà con nên việc ứng phó hạn mặn đạt hiệu quả. Địa phương cũng chủ động ngay đầu mùa, sửa chữa cống bọng, gia cố bờ bao, nạo vét kênh mương để trữ nước ngọt. Đê bao Cồn 6- Thanh Tân có vai trò chủ động nguồn nước tại địa phương vừa qua cũng đã hoàn thành, góp phần trong việc ứng phó với hạn mặn tại địa phương.

Là một trong bốn xã cù lao của huyện Long Hồ nằm giữa sông Tiền và sông Cổ Chiên- xã Bình Hòa Phước có hơn 940 ha vườn cây ăn trái đặc sản nên thường “nặng lo” một khi nước mặn “lấn sâu”. Sự chủ động ứng phó là yếu tố quan trọng giúp người dân khu vực này “đứng vững” trước xâm nhập mặn.

Chú Lê Văn Hòn- ấp Bình Hòa 2, thường xuyên sử dụng máy đo độ mặn để kiểm tra chất lượng nước trước khi tưới cho vườn cây.

Chú Phạm Cao Sơn, ấp Bình Hòa 2 (xã Bình Hòa Phước) có 10 công trồng chôm chôm, cho biết “bà con trồng cây rất sợ nước mặn” nên ai cũng theo dõi sát sao tình hình thời tiết. Đặc biệt, nhà nào cũng chuẩn bị ao, mương trữ nước ngọt.

“Ứng phó với xâm nhập mặn là nhiệm vụ trọng tâm hiện nay”- Phó Chủ tịch UBND xã Bình Hòa Phước- Phạm Minh Phú đồng thời cho biết, ngay từ sớm, xã đã xây dựng kế hoạch ứng phó, đẩy mạnh tuyên truyền qua hệ thống loa thông minh, hội nhóm nông dân trên mạng xã hội. Ngoài ra, xã còn khuyến khích người dân dọn vệ sinh các mương, ao trữ nước ngọt, kết hợp với mô hình tưới nhỏ giọt. Hiện nay, các công trình trọng điểm như đê bao Bình Hòa 2 (kênh Chùa Pháp Độ) và đê bao kết hợp giao thông nông thôn tại ấp Phú An 2 đang được hoàn thiện, góp phần đảm bảo nguồn nước cho người dân khi hạn mặn xảy ra.

Theo Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, từ giữa tháng 3 đến cuối mùa khô 2025, khu vực ĐBSCL sẽ tiếp tục đối mặt với các đợt xâm nhập mặn vào kỳ triều cường, cụ thể từ ngày 11- 15/3/2025 và từ ngày 30/3- 2/4/2025. Trong trường hợp nguồn nước thượng lưu suy giảm, độ mặn tại các cửa sông Cửu Long có thể duy trì ở mức tương đương tháng 2/2025.

Tại tỉnh Vĩnh Long, theo ông Trương Hoàng Giang- Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn tỉnh, trong thời gian tới sẽ có những đợt mặn sẽ lên theo thủy triều, trong đó cần chú ý con nước ngày 13- 14/3 có thể độ mặn sẽ lên gần tương đương khoảng 6- 7‰, còn lại thì tùy theo diễn biến của mưa trái mùa hoặc mùa mưa đến sớm và vận hành của hồ chứa thượng nguồn sông Cửu Long. Ngoài ra, qua theo dõi nhiều năm gần đây thì cũng ít nhất là phải hết tháng 5 thì việc xâm nhập mặn mới giảm xuống.

Ngành chức năng khuyến cáo các địa phương vùng ĐBSCL cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, nguồn nước, xâm nhập mặn trong các bản tin dự báo cập nhật của các cơ quan chuyên ngành để có giải pháp quản lý nguồn nước hiệu quả, tổ chức vận hành hợp lý công trình thủy lợi để tranh thủ lấy nước khi độ mặn ở mức cho phép để tăng cường tích trữ nước vào nội đồng ngay từ thời điểm này khi độ mặn ngoài sông còn thấp. Khi lấy nước tưới cho cây trồng, nhất là khu vực trồng cây ăn quả cần kiểm tra chặc chẽ độ mặn ngoài sông. Đồng thời, rà soát diện tích vườn cây ăn trái và vườn giống cây ăn trái, chủ động ứng phó với thời kỳ xâm nhập mặn tăng cao, sử dụng tối đa nguồn vật liệu hữu cơ như rơm rạ, cỏ khô, lá khô, lục bình hoặc màng phủ nông nghiệp để phủ gốc để giữ ẩm cho cây. Cắt tỉa cành, tạo tán gọn, tỉa bớt nụ, hoa để hạn chế thoát hơi nước.

Bài, ảnh: NGỌC LIỄU- TẤN TÂN