Diễn biến khí tượng- thủy văn có lợi cho sản xuất nông nghiệp

Độ mặn tại các sông, rạch thấp, nguồn nước ngọt khá dồi dào là điểm nổi bật của tình hình khí tượng thủy văn trong 3 tháng đầu năm nay. Tuy nhiên, theo dự báo: độ mặn cao còn có khả năng xuất hiện kéo dài sang tháng 6 nếu không có mưa. Thời điểm bắt đầu mùa mưa ở Nam Bộ có khả năng đến muộn hơn so với trung bình nhiều năm.

 

Độ mặn tại các sông, rạch thấp, nguồn nước ngọt khá dồi dào là điểm nổi bật của tình hình khí tượng thủy văn trong 3 tháng đầu năm nay. Tuy nhiên, theo dự báo: độ mặn cao còn có khả năng xuất hiện kéo dài sang tháng 6 nếu không có mưa. Thời điểm bắt đầu mùa mưa ở Nam Bộ có khả năng đến muộn hơn so với trung bình nhiều năm.

Nguồn nước còn khá dồi dào, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt

Độ mặn dưới và xấp xỉ 1‰

Theo kết quả quan trắc của Đài Khí tượng- Thủy văn tỉnh Vĩnh Long, trong 3 tháng đầu năm 2019, nhiệt độ trung bình tại Vĩnh Long cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) cùng kỳ từ 0,1- 0,40C và ở mức cao hơn cùng kỳ năm ngoái (CKNN) từ 0,5- 0,80C.

Nhiệt độ dao động từ 20- 270C, riêng những ngày đầu tháng 3 đã xuất hiện nắng nóng lên đến 35,80C (vào ngày 9/3).

Về mưa, ngay từ những ngày đầu tháng 1/2019, do ảnh hưởng của bão số 1 nên trên địa bàn tỉnh có mưa nhiều nơi, lượng mưa phổ biến nhỏ hơn 10mm.

Từ tháng 2 trở đi, trong tỉnh không có những đợt mưa trái mùa, chỉ có vài cơn mưa nhỏ với lượng nhỏ hơn 5mm. Tổng lượng mưa 3 tháng phổ biến từ 4- 20mm, hầu hết đều thấp so CKNN từ 37- 70mm (hụt khoảng 77- 94%).

Về nguồn nước, trong tháng 1, do ảnh hưởng của kỳ triều cường rằm tháng Chạp âm lịch, mực nước sông, rạch trên địa bàn tỉnh lên khá cao. Mực nước cao nhất ngày 23/1/2019 trên sông Tiền tại trạm Mỹ Thuận đạt 1,77m (thấp hơn báo động 3: 0,03m, cao hơn TBNN 0,41m và cao hơn giá trị lịch sử năm 2014 là 0,13m); trên sông Hậu tại trạm Cần Thơ lên mức 1,86m (cao hơn CKNN 0,63m, thấp hơn báo động 3: 0,04m).

Trong tháng 2, tháng 3, mực nước sông, rạch giảm nhanh. Vào những đợt triều kém, đỉnh triều trên sông Tiền tại trạm Mỹ Thuận cao nhất chỉ lên mức 1,14m vào ngày 8- 9/3 (thấp hơn CKNN: 25cm), chân triều có lúc xuống mức thấp nhất-1,35m xuất hiện ngày 18/2 (thấp hơn CKNN là 13cm), những vùng đất gò cao ven sông Tiền, sông Hậu, sông Cổ Chiên tưới tự chảy hạn chế.

Tuy nhiên, vào những lúc triều cao, mực nước tại Mỹ Thuận lên mức 1,2- 1,5m, khả năng tưới tự chảy ở nhiều nơi rất thuận lợi.

Về xâm nhập mặn, vào giữa tháng 11/2018, độ mặn phía sông Cổ Chiên ở huyện Càng Long (Trà Vinh), vùng giáp ranh với huyện Vũng Liêm đã lên trên 2‰ (phần ngàn). Ngày 20/1, độ mặn tại cống Cái Hóp (xã Đức Mỹ, huyện Càng Long- Trà Vinh) giáp ranh huyện Vũng Liêm là 2,5‰.

Từ đó về sau, độ mặn tại cống này dao động từ 0- 1,5‰. Ở Vĩnh Long, trong suốt 3 tháng đầu năm 2019, độ mặn tại 5 điểm đo ở huyện Vũng Liêm, Trà Ôn đều dưới và xấp xỉ 1‰ (thấp hơn đỉnh mặn năm 2018 từ 2- 3‰), nguồn nước rất thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt.

Mùa mưa sẽ đến muộn, mặn còn kéo dài sang tháng 6

Theo kết quả dự báo mới nhất về hiện tượng ENSO của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (bản tin Dự báo ngày 18/3/2019) cho thấy, hiện tượng ENSO được dự báo sẽ duy trì trạng thái El Nino yếu từ nay cho tới khoảng tháng 7, tháng 8/2019 với xác suất 60- 70%.

Đến những tháng cuối năm, hiện tượng ENSO có khả năng trở về trạng thái trung tính. Như vậy, có thể nhận định El Nino năm 2018- 2019 có cường độ yếu và không kéo dài.

Lượng mưa ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ từ nửa cuối tháng 3 đến tháng 5 phổ biến ở mức thấp hơn so với giá trị TBNN. Cảnh báo ít mưa từ nửa cuối tháng 3 và tháng 4. Thời điểm bắt đầu mùa mưa ở Nam Bộ có khả năng muộn hơn so với TBNN (khoảng nửa cuối tháng 5).

Về thủy văn ở Nam Bộ, tổng lượng dòng chảy thượng nguồn sông MeKong về đầu nguồn sông Cửu Long từ tháng 3 đến tháng 5 có xu thế cao hơn TBNN và năm 2016 cùng kỳ từ 20- 50%. Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long biến đổi chậm và ở mức cao hơn TBNN từ 0,1- 0,25m.

Từ tháng 6- 8, tổng lượng dòng chảy trên các trạm thượng nguồn sông Mekong tăng dần và ở mức xấp xỉ và cao hơn TBNN. Mực nước sông Cửu Long lên dần và ở cao hơn TBNN từ 0,1- 0,2m.

Về xâm nhập mặn, vùng đồng bằng Nam Bộ ít gay gắt hơn so với năm 2016 nhưng vẫn ở mức cao hơn TBNN. Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam dự báo xâm nhập mặn ở đồng bằng còn kéo dài đến tháng 6. Theo đó, trong tháng 4 nếu có xả nước từ thượng lưu, mặn sẽ giảm trở về như tháng 1, tháng 2.

Trong tháng 5, nếu không có mưa thì độ mặn trên các cửa sông vẫn còn cao như tháng 4 và có khả năng kéo dài sang tháng 6.

Dự báo độ mặn ở một số trạm đo gần tỉnh Vĩnh Long cụ thể sau: Độ mặn lớn nhất tại điểm quan trắc Trung Thành Tây (xã Trung Thành Tây- Vũng Liêm), cách cửa biển Cung Hầu- sông Cổ Chiên 60km trong tháng 4, tháng 5 ở mức từ 2-4‰.

Độ mặn lớn nhất tại điểm quan trắc An Phú Tân (xã An Phú Tân, huyện Cầu Kè- Trà Vinh) gần xã Tích Thiện (Trà Ôn- Vĩnh Long), cách cửa biển Định An-sông Hậu 60km trong tháng 4 và tháng 5 ở mức từ 2- 3‰ và có thể nhỏ hơn nếu có mưa.

Bài, ảnh: HÀ THÀNH THẶNG