Giải một đời oan

Có lẽ vụ án oan ức nhất trong lịch sử là vụ án Vườn Lệ Chi. Có lẽ người chịu oan khuất nhất chính là Nguyễn Trãi- Danh nhân văn hóa thế giới, anh hùng dân tộc, nhà quân sự tài ba, nhà tư tưởng lỗi lạc, là khí phách là tinh anh đất nước, với bản hùng văn thiên cổ "Bình Ngô đại cáo", cũng lại là người phải chịu tội tru di tam tộc cùng hàng mấy trăm thân quyến và thiếp yêu tài hoa Nguyễn Thị Lộ, bởi tội "giết vua" vào năm 1442.

Có lẽ vụ án oan ức nhất trong lịch sử là vụ án Vườn Lệ Chi. Có lẽ người chịu oan khuất nhất chính là Nguyễn Trãi- Danh nhân văn hóa thế giới, anh hùng dân tộc, nhà quân sự tài ba, nhà tư tưởng lỗi lạc, là khí phách là tinh anh đất nước, với bản hùng văn thiên cổ “Bình Ngô đại cáo”, cũng lại là người phải chịu tội tru di tam tộc cùng hàng mấy trăm thân quyến và thiếp yêu tài hoa Nguyễn Thị Lộ, bởi tội “giết vua” vào năm 1442.

May mà (than ôi) 22 năm sau, Nguyễn Trãi đã được giải oan cùng lời thơ tặng của vua Lê Thánh Tông “Ức Trai tâm thượng quang Khuê tảo” (tạm dịch: Ức Trai lòng sáng tựa sao Khuê) và cho sưu tầm lại những di cảo văn thơ của Ức Trai Nguyễn Trãi. Tuy vậy, cũng không đề cập tới việc điều tra cái chết của vua Lê Thái Tông. Cho nên, vụ án Lệ Chi Viên đến nay vẫn còn nhiều bí ẩn.

Giờ đây, với hệ thống pháp luật rõ ràng, mỗi vụ án, mỗi con người đều được “minh xét”. Song, án oan không phải không còn.

Mới đây, bản án tội giết người kéo dài 46 năm của ông Trần Văn Thêm (Bắc Ninh) đã được minh oan. May mà ông còn gắng gượng sống cho đến tuổi 80, để được nở nụ cười rằng “tôi đã chờ đợi ngày hôm nay từ lâu lắm rồi”, dù ông không thể nhớ hết mình đã gửi bao nhiêu lá đơn, bao nhiêu lần đi kêu oan.

Trước đó, vụ án oan Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang) cũng kéo dài hàng chục năm mới được minh oan, đền bù và khôi phục quyền lợi hợp pháp.

Nói như một đại biểu Quốc hội, án oan sai ít nhưng hậu quả gây ra là hệ trọng, gây bức xúc trong dư luận, mà quan trọng hơn hết là ảnh hưởng đến cuộc đời, nhân phẩm và tính mạng con người.

Các oan khuất sau nhiều năm dù được giải tỏa, nhưng sự ảnh hưởng tới người bị oan và gia đình là không thể nào đếm hết. Bao nhiêu tiền đền bù cho đủ những đêm thức trắng, những ngậm ngùi, uất ức…

Biết rằng, dù là việc gì cũng phải có sai số nhất định và không thể nào tất cả trăm phần trăm vụ án đều chính xác. Nhưng trừ những nguyên nhân khách quan, thì còn rất nhiều nguyên nhân từ người thừa hành pháp luật mà dẫn đến oan- sai, như chưa làm hết trách nhiệm, yếu về pháp luật, nghiệp vụ chuyên môn, đạo đức và kể cả bệnh chạy theo thành tích…

Trên tất cả, người dân vẫn luôn mong muốn pháp luật là để bảo vệ con người!

PHƯƠNG NAM