Nguyễn Văn Linh- Nhà lãnh đạo kiên định và sáng tạo (*)

Suốt cả cuộc đời, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh lặng lẽ, kiên trì rèn luyện mình theo những phẩm chất đạo đức trong sáng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. 

[links()]

Suốt cả cuộc đời, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh lặng lẽ, kiên trì rèn luyện mình theo những phẩm chất đạo đức trong sáng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Tổng Bí thư thực sự trở thành một học trò ưu tú của Chủ tịch Hồ Chí Minh, xứng đáng với danh hiệu người cộng sản theo tinh thần-tư tưởng-đạo đức Hồ Chí Minh.

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh trả lời báo chí tại Đại hội VI của Đảng.

Nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1/7/1915- 1/7/2015), xin lược trích bài của Tiến sĩ Ngô Vương Anh nhan đề “Nhớ Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh- nhà lãnh đạo kiên định, sáng tạo và gần gũi”, để phục vụ bạn đọc.

Người lãnh đạo bám sát thực tiễn, sáng tạo và hiệu quả

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh tên khai sinh là Nguyễn Đức Cúc (vẫn quen gọi là Nguyễn Văn Cúc và sau này lấy bí danh Mười Cúc khi hoạt động ở miền Nam), sinh ngày 1/7/1915 tại Hà Nội, quê gốc ở xã Giai Phạm, huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên, trong một gia đình công chức nghèo.

Lớn lên tại Hải Phòng, chịu ảnh hưởng của cuộc đấu tranh yêu nước diễn ra sôi nổi cuối những năm 20 của thế kỷ XX, người thanh niên yêu nước Nguyễn Văn Cúc sớm giác ngộ cách mạng, tham gia phong trào học sinh do Chi hội Việt Nam cách mạng thanh niên Hải Phòng lãnh đạo.

2 lần bị bắt, bị tra tấn dã man, bị đày ra Côn Đảo, lần thứ nhất từ lúc còn ở tuổi vị thành niên, Nguyễn Văn Linh luôn nêu cao khí phách bất khuất kiên cường và rèn luyện bản lĩnh cách mạng. Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, ông giữ nhiều cương vị chủ chốt trong suốt 30 năm kháng chiến ở miền Nam.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước, trước thực tiễn kinh tế lâm vào khủng hoảng, trên cương vị là Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh, Nguyễn Văn Linh trăn trở tìm cách tháo gỡ từng bước. Nhờ sự chỉ đạo năng động và sáng tạo của Thành ủy và chính quyền thành phố, sau thời gian ngắn nền kinh tế của TP Hồ Chí Minh có những bước chuyển lớn có tính đột phá.

Được Đại hội Đảng lần thứ 6 (12/1986) trao trọng trách Tổng Bí thư, lãnh đạo thực hiện đường lối đổi mới của Đảng trước bối cảnh quốc tế và trong nước cực kỳ phức tạp, khó khăn, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã cùng tập thể Bộ Chính trị kiên trì đổi mới.

Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, lịch sử dân tộc Việt Nam ghi nhận Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh là một trong những nhà lãnh đạo xuất sắc, xuất hiện vào những thời điểm then chốt, có những đóng góp hiệu quả vào việc kiến tạo sự chuyển hướng đường lối chiến lược của Đảng, đưa đất nước chuyển sang một thời kỳ mới - Thời kỳ đổi mới để tiến lên.

Người khởi đầu đấu tranh chống tiêu cực thời kỳ đổi mới

Trong bối cảnh những năm đầu sự nghiệp Đổi mới được khởi xướng từ Đại hội Đảng lần thứ 6 (12/1986), việc thực hiện các quyết sách đổi mới gặp phải những cản trở do nhiều hiện tượng tiêu cực trong các lĩnh vực đời sống xã hội. Cơ chế quản lý cũ quan liêu, bao cấp đã gây ra sự trì trệ. Những cán bộ thoái hóa biến chất, những kẻ đầu cơ, buôn lậu, làm hàng giả... đã tranh thủ lợi dụng những sơ hở của cơ chế cũ, làm trầm trọng thêm sự trì trệ đó.

Những hiện tượng tiêu cực, đặc biệt là ở một bộ phận cán bộ đảng viên, những người có chức có quyền lợi dụng những khiếm khuyết, bất cập của cơ chế để mưu lợi cá nhân đang làm rối loạn đời sống kinh tế, chính trị, xã hội, làm xói mòn lòng tin của nhân dân. Ngày 25/5/1987, Báo Nhân Dân đăng trên trang nhất bài viết với hàng tít đậm “Những việc cần làm ngay”. Tác giả ký tên N.V.L. Ngay lập tức bài báo của tác giả N.V.L đã thu hút được sự quan tâm của công chúng. Từ ngày 25/5/1987 đến ngày 28/9/1990 đã có 27 bài báo nhan đề “Những việc cần làm ngay”, ký tên N.V.L đăng trên Báo Nhân Dân.

Vấn đề hàng đầu được “Những việc cần làm ngay” đề cập là chống tiêu cực. Trong những bài viết của mình, tác giả N.V.L phê phán các hành vi quan liêu, vô trách nhiệm, lãng phí, hách dịch, tham nhũng, ức hiếp quần chúng, lợi dụng hộ chiếu ngoại giao để buôn lậu của một số cán bộ có chức có quyền; phê phán việc ngăn sông cấm chợ, phê phán cơ chế bất hợp lý gây ra những ách tắc trong sản xuất và phân phối lưu thông.

Qua “Những việc cần làm ngay”, tác giả N.V.L muốn giúp cho quần chúng biết và biết cách đấu tranh với những điều không đúng, với những kẻ làm không đúng, gây oan ức cho nhiều người, coi đây là dịp để phát huy quyền dân chủ, quyền công dân của quần chúng.

Những việc cần làm ngay và phong trào hưởng ứng “Những việc cần làm ngay” trên các phương tiện thông tin đại chúng đã phá tan “sự im lặng đáng sợ” của những người có chức có quyền, của những cơ quan có trách nhiệm về các vụ việc tiêu cực, tạo bầu không khí công khai, cởi mở, dân chủ trong xã hội, góp phần làm lành mạnh hoá các quan hệ xã hội.

Với bút danh N.V.L (Nói và làm), Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh mong muốn mặt trận chống tiêu cực có sự tham gia hưởng ứng của các phương tiện thông tin đại chúng cùng với đông đảo nhân dân bởi vì “Một N.V.L hay vài N.V.L không thể biết hết mọi việc, nói hết mọi việc và làm hết mọi việc. Chỉ có sự nhất trí hành động của toàn Đảng, toàn dân mới có thể tạo nên chuyển biến thật sự cho đất nước”. Đây là điều quan trọng để chống tiêu cực thắng lợi, để đổi mới thành công.

Khi đề cập đến vai trò gương mẫu của người cán bộ đảng viên giữ cương vị lãnh đạo, trong “Những việc cần làm ngay”, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh nhấn mạnh: “Muốn tiết kiệm, chống xa hoa lãng phí thì cán bộ lãnh đạo phải gương mẫu làm trước. Xe lửa có đầu tàu. Tàu chuyển động chạy sẽ kéo các toa cùng chạy theo. Đầu tàu cứ kéo còi, xịt khói mà nằm im, làm sao các toa nhích nhích được!”

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh cũng sớm chỉ ra căn bệnh hình thức trong đấu tranh phê bình, tự phê bình: “Tính Đảng, tính nguyên tắc, tình thương yêu đã bị thay thế bằng tính nể nang, thiếu thẳng thắn đấu tranh bảo vệ chân lý, bảo vệ việc đúng, người tốt”.

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh không chỉ đôn đốc việc tự phê bình và phê bình từ dưới lên mà cả từ trên xuống: “Nhà dột từ nóc, không sửa lại mái nhà thì khi mưa, nước từ nóc đổ xuống, quét mãi cũng không hết được. Phải quét nước, nhưng đồng thời phải chống dột. Không chống dột ở nóc mà cứ quét mãi, quét đến chừng nào mới xong?”

Tổng Bí thư đã tổ chức việc kiểm điểm cá nhân từ Tổng Bí thư đến từng Ủy viên Bộ Chính trị, không chỉ trong công tác lãnh đạo mà cả trong ý thức tổ chức kỷ luật và đạo đức, lối sống. Việc làm đó có ý nghĩa rất lớn trong Đảng, được toàn Đảng, toàn dân hoan nghênh.

Đi cùng với xây, phải tích cực chống những mầm bệnh, những ung nhọt (chữ dùng của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh- TG) có thể ngăn trở, phá hoại công cuộc đổi mới, làm cho Đảng xa dân, dân không tin Đảng. Để giữ vững vai trò lãnh đạo của mình, để lấy lại uy tín và lòng tin trong nhân dân, Đảng phải khắc phục được tình trạng trì trệ cả trong tư duy và hành động, phải có những cơ chế hữu hiệu để ngăn chặn được những biểu hiện tiêu cực, phải loại bỏ được những cán bộ, đảng viên đã thoái hóa, biến chất đang là những con sâu đục khoét tài sản chung.

Biện pháp hữu hiệu để loại bỏ những con sâu như vậy là Đảng cần tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi việc thực hiện những đường lối chính sách của mình ở tất cả các cấp, các ngành để kịp thời uốn nắn những lệch lạc, xử lý những sai phạm một cách nghiêm minh. Đồng thời Đảng phải tập trung đầu tư công sức đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, kiểm tra và giám sát để có một đội ngũ cán bộ tốt thực hiện công cuộc Đổi mới cùng với việc chuẩn bị tốt lực lượng kế cận.

Những điều này hoàn toàn tương đồng với tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) của Đảng “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” đang được tích cực thực hiện.

Người nêu tấm gương sáng về tác phong và đạo đức

Xuất phát từ lòng tin tưởng sâu sắc ở sức mạnh của nhân dân, tin vào trí tuệ của quần chúng, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh rất tin và kiên trì chân lý mà mình nắm bắt được từ thực tiễn. Tại những bước ngoặt khó khăn, là người trực tiếp sâu sát phong trào, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã nhạy bén phát hiện, sớm đề xuất, điều chỉnh trong chỉ đạo cụ thể, phù hợp với diễn biến của thực tế.

Bằng những hoạt động cụ thể, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã làm sáng rõ hình ảnh một người lãnh đạo giàu tâm huyết, bám sát thực tiễn, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Đảng, trước dân, vì thế đã được nhân dân tin yêu.

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã không mệt mỏi phấn đấu để thực hiện sự nhất quán giữa “nói và làm” và Tổng Bí thư đã sống đúng như những gì mình đã viết, luôn giữ vững phẩm chất trong sạch, liêm khiết, tác phong khiêm tốn, giản dị của người cán bộ cách mạng, hết lòng chăm lo cuộc sống của nhân dân theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Dù ở vị trí Tổng Bí thư của Đảng nhưng Tổng Bí thư vẫn chan hòa với quần chúng, tách bạch rạch ròi giữa công việc chung và những việc thuộc về cá nhân, gia đình, không đòi hỏi một sự đãi ngộ đặc biệt nào.

Có thể khẳng định: Suốt cả cuộc đời, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh lặng lẽ, kiên trì rèn luyện mình theo những phẩm chất đạo đức trong sáng Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư. Tổng Bí thư đã thực sự trở thành một học trò ưu tú của Chủ tịch Hồ Chí Minh, xứng đáng với danh hiệu người cộng sản theo tinh thần- tư tưởng-đạo đức Hồ Chí Minh.

(*) Nhan đề của Tòa soạn

TS Ngô Anh Vương