Xây dựng nông thôn mới: Nhìn từ công tác quy hoạch

Theo BCĐ Xây dựng nông thôn mới (NTM) tỉnh, chỉ sau hơn một năm khi triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, có 100% xã đã làm xong tiêu chí quy hoạch NTM, nhưng tổ chức thực hiện đạt các tiêu chí còn lại đúng theo quy hoạch là vấn đề khó khăn, lâu dài.

Theo BCĐ Xây dựng nông thôn mới (NTM) tỉnh, chỉ sau hơn một năm khi triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, có 100% xã đã làm xong tiêu chí quy hoạch NTM, nhưng tổ chức thực hiện đạt các tiêu chí còn lại đúng theo quy hoạch là vấn đề khó khăn, lâu dài.

Làm quy hoạch đã khó

Hơn 4 năm qua, Vĩnh Long đã có 89/89 xã nông thôn thực hiện đạt tiêu chí số 1 về quy hoạch. Nhiều xã thực hiện đạt ngay trong năm 2011, một số xã sang đầu năm 2012, tức sau hơn một năm đã có 100% xã hoàn thành tiêu chí quy hoạch. Để đạt tiêu chí này, mỗi xã phải chi khoảng 150- 400 triệu đồng. Bởi tiêu chí quy hoạch được xếp vị trí số 1, BCĐ xây dựng NTM các cấp xác định là rất quan trọng nên luôn có sự chỉ đạo tập trung và ưu tiên, kiểm tra, đôn đốc quyết liệt để làm tiền đề thực hiện các tiêu chí tiếp theo.

Sản xuất và nhà ở dân cư phải tuân thủ theo quy hoạch mới đảm bảo các điều kiện để phát triển.

Theo Thông tư số 41 của Bộ Nông nghiệp- PTNT, xã đạt tiêu chí quy hoạch là xã có quy hoạch xã NTM được phê duyệt, dựa trên các yêu cầu: Có quy hoạch được lập theo quy định tại Thông tư liên tịch số 13/2011/TTLT-BXD-BNNPTNT-BTN&MT… ngày 28/10/2011 của liên Bộ Xây dựng - Nông nghiệp và PTNT- Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng xã NTM được cấp có thẩm quyền phê duyệt và được công bố rộng rãi tới các ấp; các bản vẽ quy hoạch được niêm yết công khai để người dân biết và thực hiện; hoàn thành việc cắm mốc chỉ giới các công trình hạ tầng theo quy hoạch được duyệt; Có quy chế quản lý quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Theo nhiều người dân, quy hoạch xã NTM được hiểu là một sơ đồ hay bản vẽ định vị, định hướng về phát triển toàn diện về kinh tế- xã hội của xã nông thôn từng bước văn minh hơn, hiện đại hơn. Người dân sống trong xã đạt chuẩn NTM sẽ có một cuộc sống vươn tới đầy đủ về vật chất, hoàn thiện về tinh thần, rút ngắn khoảng cách về mọi mặt giữa nông thôn và thành thị. Chính vì vậy, việc hoàn thành công tác (tiêu chí) quy hoạch đã khó, còn việc thực hiện theo quy hoạch là một quá trình khó khăn hơn. Thực hiện đạt các tiêu chí còn lại đúng với quy hoạch sớm hay muộn còn phụ thuộc rất nhiều vào sự nhận thức của các chủ thể từ BCĐ xây dựng NTM các cấp đến mỗi người dân, cùng các điều kiện đủ để thực hiện quy hoạch đó.

Xã điểm xây dựng NTM như Trung Hiếu dù được công nhận đạt chuẩn NTM nhưng đối với tiêu chí quy hoạch, vẫn đang thực hiện được những phần việc như: Có đồ án quy hoạch tổng thể xã NTM đã được UBND huyện Vũng Liêm phê duyệt; công bố quy hoạch xuống 9 ấp, ra dân, tuyên truyền trong đoàn thể và hệ thống truyền thanh của xã, ấp. Xã niêm yết bản vẽ quy hoạch công khai để người dân biết và thực hiện. Về quản lý quy hoạch, xã thực hiện tốt việc cắm mốc quy hoạch và quản lý quy hoạch theo quy chế do huyện phê duyệt.

Thực hiện quy hoạch càng khó hơn

Các xã đạt chuẩn NTM vẫn phải tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí theo quy hoạch.

Trong 10 xã dù đã được công nhận đạt chuẩn NTM của tỉnh, nhưng so với quy hoạch vẫn còn nhiều việc phải tiếp tục thực hiện. Chẳng hạn như tiêu chí giao thông, đường liên ấp thực hiện đạt 50% theo quy hoạch đã đủ chuẩn được công nhận xã NTM, phần còn lại vẫn phải tiếp tục trong khi nguồn lực đầu tư của trên không còn nhiều. Đây là vấn đề khó đang lo lắng ở không ít BCĐ xã. Tương tự, thủy lợi khi thực hiện đạt 50% cống đập được kiên cố hóa, xã phải tiếp tục vận động tìm các nguồn lực để kiên cố hóa các cống đập 50% còn lại theo quy hoạch là điều khó khăn. Về trường học, cơ sở vật chất văn hóa nếu tiếp tục thực hiện đạt theo quy hoạch cũng gặp phải những khó khăn tương tự. Việc nâng cao thu nhập bình quân đầu người từng năm đạt chuẩn theo quy định là vấn đề nan giải hiện nay đối với nhiều xã thuần nông; giảm nghèo bền vững;… đều là những nỗi lo của các cấp chính quyền và những người có trách nhiệm các địa phương.

Còn nhiều chỉ tiêu trong các tiêu chí như tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên, người dân tham gia BHYT; giữ gìn môi trường nông thôn; giữ vững an ninh trật tự xã hội;… phải tiếp tục tập trung thường xuyên và lâu dài đúng theo quy hoạch tổng thể của mỗi địa phương là những phần việc không dễ.

Để thực hiện được tốt quy hoạch xã NTM, khi công nhận xã đạt chuẩn NTM, các đồng chí lãnh đạo tỉnh đều rất quan tâm, chỉ đạo định hướng cho các xã. Trong đó, xác định phấn đấu để đạt danh hiệu NTM đã khó, việc giữ vững và phát triển danh hiệu thời gian tới càng khó hơn. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao, các xã vừa đạt chuẩn NTM phải tiếp tục phát huy thành quả, tận dụng tối đa tiềm năng, lợi thế các nguồn lực để nâng cao về chất các tiêu chí vừa đạt được. Bởi thước đo chính xác nhất của xã NTM chính là sự hài lòng của nhân dân, đời sống của người dân không ngừng được nâng lên. Cần xác định rằng, xây dựng NTM có điểm mở đầu nhưng không có điểm kết thúc. Vì vậy, từng cấp, từng ngành và mọi người phải không ngừng nỗ lực nhiều hơn.

Đối chiếu với việc thực hiện quy hoạch như: ở theo quy hoạch; sản xuất theo quy hoạch và thậm chí lúc người dân có người thân khi qua đời cần đưa vào nghĩa trang mai táng để đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, văn minh hơn theo quy hoạch, đang còn là chuyện lâu dài chắc rằng phải trải qua một vài thế hệ. Muốn sớm đạt tiêu chí quy hoạch và thực hiện quy hoạch phải tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động toàn dân phát huy tinh thần đoàn kết, tự nguyện, có nhận thức đúng và hành động đúng để có nông thôn văn minh, hiện đại- mục tiêu mà chúng ta đang nỗ lực vươn tới

Bài, ảnh: TRẦN ÚT