Gặp 2 chiến sĩ tình báo năm xưa

Kỷ niệm 39 năm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước và 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, cộng tác viên Báo Vĩnh Long có bài phỏng vấn Đại tá, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Văn Tàu (tức Tư Cang)- nguyên Cụm trưởng Cụm tình báo H63- Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Chính ủy Lữ đoàn 316 biệt động đặc công, đơn vị tấn công cầu Rạch Chiếc

Kỷ niệm 39 năm ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước và 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, cộng tác viên Báo Vĩnh Long có bài phỏng vấn Đại tá, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Văn Tàu (tức Tư Cang)- nguyên Cụm trưởng Cụm tình báo H63- Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Chính ủy Lữ đoàn 316 biệt động đặc công, đơn vị tấn công cầu Rạch Chiếc trong Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975;
 
và bà Nguyễn Thị Yên Thảo (tức Tám Thảo)- điệp viên hoạt động trong Cụm tình báo H63 về tình cảm của người đã từng tham gia và đi ra từ cuộc chiến cũng như những mưu trí trong chiến đấu trước kẻ thù được coi là hiện đại nhất thế giới lúc bấy giờ.

Đại tá tình báo Nguyễn Văn Tàu (thứ ba từ phải sang) và điệp viên Nguyễn Thị Yên Thảo (bìa phải) cùng chụp hình lưu niệm tại buổi giao lưu Điện Biên Phủ với tình báo do Nhà xuất bản Tổng hợp tổ chức trong khuôn khổ Hội sách TP Hồ Chí Minh lần 8, năm 2014.

* Thưa Đại tá, ông có thể cho biết cảm xúc của mình về Chiến dịch Điện Biên Phủ cách đây 60 năm?

- Đại tá Nguyễn Văn Tàu: Chiến dịch Điện Biên Phủ là chiến công làm chấn động địa cầu. Bởi vì mình từ một nước không có quân đội, mà chắt chiu cho tới Điện Biên Phủ thì được 5 đại đoàn.

Cái hay chỗ Điện Biên Phủ là đáng ra mình chỉ đánh 2 ngày 3 đêm theo kế hoạch ban đầu đã dự tính và mặt trận đã quyết nghị, nhưng khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhận thấy tình hình thì đã đổi chiến thuật là bao vây lần lần, lấn từ từ vô.

Đó là điều hay của một vị tướng vào giờ chót đã có quyết định vô cùng sáng suốt. Nếu mình đánh kiểu nhanh gọn thì cũng không chắc ăn. Còn đánh theo kế hoạch dài lâu thì chắc ăn và lịch sử đã chứng minh.

Ở trận Điện Biên Phủ, chiến sĩ của ta vô cùng dũng cảm. Nhưng hay nhất là chỗ chỉ huy vô cùng sáng suốt. Trước đó, Bác Hồ giao nhiệm vụ là chắc thắng mới đánh. Mà thiệt, nếu mình không chắc chắn thì mình chỉ có bấy nhiêu đại đoàn, dốc túi là thôi thì chiến thắng có thể lùi lại 10 năm sau hoặc hơn.

* Thưa Đại tá, ở thời điểm Chiến dịch Điện Biên Phủ, lúc đó lực lượng chúng ta còn rất yếu, và chưa đi vào chính quy, trong khi phải đối đầu với một cường quốc quân sự được trang bị hiện đại thì vấn đề tình báo mình tổ chức như thế nào để có thể đánh thắng một đối thủ mạnh như thế?

- Đại tá Nguyễn Văn Tàu: Tình báo thì mình theo dõi sát. Khi tổ chức mặt trận thì mình theo dõi sát không bỏ một chi tiết nào.
 
Để đưa ra quyết định sáng suốt của Đại tướng Võ Nguyên Giáp thì đội ngũ tình báo trước đó cũng đã thông tin là lực lượng địch đã được tăng cường, có nghĩa là chúng đã tăng cường lực lượng để thách mình lên đánh một trận coi như là nghiền nát lực lượng của mình vì mình chỉ có mấy đại đoàn thôi.

Do đó, tình báo là phải theo sát trận địa và theo sát tăng diện của Pháp để báo cho Đại tướng và cũng từ đó mà Đại tướng đưa ra quyết định cuối cùng.

* Đại tá có cảm nghĩ gì về tinh thần chiến đấu của đồng đội mình ngày xưa?

- Đại tá Nguyễn Văn Tàu: Xương máu đổ ra nhiều lắm mới có được ngày này. Tôi có đi ra chỗ chiến trường Điện Biên Phủ sau 50 năm để thăm lại.

Chỗ khôi phục lại chiến hào tại Đồi A1 để khách tham quan, chỉ mấy mươi thước nhưng xác anh em mình vẫn còn ở đó, người thì trong tư thế ngồi, người thì trong tư thế nằm nhưng tất cả súng đều cầm tay hết.

Khi mình tiến lên thì ở trên bắn pháo, mình lên được trên thì bên dưới bị dập pháo nát hết. Giặt hiện đại hơn mình về mọi mặt. Còn mình thì lấy lòng dũng cảm lao lên để chiến đấu. Nhưng trong cái dũng cảm của mình cũng có cái mưu trí như việc luồn thuốc nổ vô Đồi A1 để đánh làm địch mất tinh thần, để mình có thể giành thắng lợi.

* Đại tá có lời nhắn nhủ nào với giới trẻ về tình cảm với quốc gia như thế hệ anh hùng của Đại tá?

- Đại tá Nguyễn Văn Tàu: Tôi nay đã 86 tuổi rồi, đi từ tầm vông vạt nhọn đi lên và rất tin rằng đất nước mình khi có giặc thì tất cả cũng xông lên, cả thế hệ trẻ cũng vậy.

Nguyễn Trãi đã từng rút kinh nghiệm: “Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần; bao đời xây nền độc lập/Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên; mỗi bên hùng cứ một phương. Tuy mạnh yếu có lúc khác nhau/ Song hào kiệt thời nào cũng có”.

Lớp người như tôi tin tưởng khi có việc, khi Đảng kêu gọi thì tất cả đều nhất nhất xông lên như hồi chúng tôi còn trẻ.

* Trong điều kiện mình thiếu thốn mọi bề thì việc tổ chức như thế nào để có thể thắng được mạng lưới tình báo của kẻ địch?

- Điệp viên Nguyễn Thị Yên Thảo: Năm 1953, tôi về Sài Gòn, trước đó tôi hoạt động ở Vĩnh Long 5 năm nên về Sài Gòn thì có một số kinh nghiệm chiến đấu rồi. Thủ trưởng là ông Mười Hương đã chỉ cho tôi cách thức làm việc trong thành phố. Lúc đó ông Hương bảo tôi đi học tiếng Anh, trước đó tôi học tiếng Pháp.

Chỉ là khâu chuẩn bị thôi vì mới năm 1953 mà, tới năm 1960 Mặt trận giải phóng mới ra đời và ông Mười Hương bị bắt thì tôi tự đi tìm tổ chức khác của quân đội. Lúc đó tôi gặp ông Tư Cang. Vì mình đã có chuẩn bị mọi thứ từ trước rồi nên khi tổ chức cần là tôi làm được ngay.

* Khi bị phe địch nghi ngờ thì làm sao có thể qua mặt được kẻ địch?

- Điệp viên Nguyễn Thị Yên Thảo: Cái đó đâu có khó gì. Cái hồi tôi còn làm điệp viên đó, tôi là thư ký cố vấn Mỹ thì mình đã khẳng định mình rồi, đã chuẩn bị tâm lý từ rất lâu rồi.

Khẳng định mình không còn là cô gái ngây thơ nữa mà là một phần nhỏ của cuộc chiến. Mình hoạt động và luôn chuẩn bị cho mọi tình huống để đối phó, cho dù đó là tình huống xấu đến mức nào đi nữa.

Khi tôi thấy “cái máy kiểm tra nói dối” thì tôi biết rồi, trước đó anh Tư Cang cũng có cho hay là Mỹ sẽ đưa máy vào kiểm tra, nên trong quá trình kiểm tra tới 3 tiếng đồng hồ, tôi chuyển câu chuyện đó như mình đang xem một cuốn phim. Thực chất là cái máy đó chỉ kiểm tra được nhịp tim của mình thôi, và nhịp tim của mình vẫn điều hòa nên không có vấn đề gì hết.

PHAN TRƯỜNG SƠN (thực hiện)