Để pháp luật và cuộc sống “đan cài” hiệu quả

Hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) tỉnh đặt vấn đề: Pháp luật (PL) của Nhà nước được ban hành nhiều, tuyên truyền phổ biến rộng, nhưng vì sao một bộ phận không nhỏ cán bộ và người dân vẫn còn thờ ơ và vi phạm?

Hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) tỉnh đặt vấn đề: Pháp luật (PL) của Nhà nước được ban hành nhiều, tuyên truyền phổ biến rộng, nhưng vì sao một bộ phận không nhỏ cán bộ và người dân vẫn còn thờ ơ và vi phạm?

Biết chở cồng kềnh là vi phạm an toàn giao thông nhưng nhiều người vẫn cứ vi phạm.

Phổ biến rộng nhưng thiếu chế tài nghiêm

Đánh giá hiệu quả của công tác PBGDPL thời gian qua, ông Nguyễn Hòa Bình- Giám đốc Sở Tư pháp- Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng PBGDPL tỉnh, cho biết: Các hình thức và nội dung tuyên truyền đã đáp ứng yêu cầu cơ bản của người dân trong việc tìm hiểu PL. Tuy nhiên, năng lực thực hiện công tác PBGDPL và người chấp hành PL vẫn còn những hạn chế.

Ông Nguyễn Văn Nhỏ- Phó Chủ tịch UBMTTQ Việt Nam tỉnh, Phó Chủ tịch Hội đồng PBGDPL tỉnh, đánh giá: Các tầng lớp nhân dân là đối tượng thực hiện PL.

Thời gian qua, công tác tuyên truyền PBGDPL chúng ta có tập trung làm nhiều. Thế nhưng, nhận thức của một bộ phận người dân về những vấn đề liên quan đến PL chưa cao. Do đó, còn nhiều người vi phạm, gần đây rõ nhất là việc chấp hành luật giao thông, khiếu kiện không đúng PL cũng nhiều.

Ông Phạm Văn Hồng- Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Vĩnh Long, Phó Chủ tịch Hội đồng PBGDPL tỉnh, phân tích:

Việc đưa PL vào cuộc sống đối với người dân, lâu nay chúng ta rất chú ý đến tuyên truyền vận động, chăm lo nhiều đến công tác hòa giải, nhưng công tác xử lý răn đe để làm gương phần nào đó chưa thật sự nghiêm khắc. Lực lượng tuyên truyền PBGDPL quá tập trung vào 2 yếu tố đầu mà xem nhẹ yếu tố xử lý, nên hiệu quả PL đem lại chưa cao.

Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Thành Nghiệp- Phó trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, nói: Cán bộ ngành thực thi PL cũng phải nắm vững luật và xử lý đúng luật, giảm việc xử lý án oan sai dẫn tới để người dân đi khiếu kiện kéo dài. Nếu công tác tuyên truyền tốt rồi phải tính đến khâu xử lý. Bởi thực tế có những văn bản ban hành rồi không biết ai xử lý khi người dân vi phạm.
 
Như việc cấm hút thuốc lá nơi công cộng của Chính phủ, cũng như một số văn bản PL khác của Nhà nước, để rồi các văn bản PL đó dần bị vô hiệu”. Theo ông Phạm Văn Hồng, hiện vẫn còn nhiều cán bộ quan niệm chưa đúng, coi việc PBGDPL không phải của mình, ngành mình, mà là của Sở Tư pháp và các ngành thực thi PL.

Ông Phan Văn Giàu- Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, phân tích thêm: Sở dĩ PL chưa đi sâu vào cuộc sống do thời gian qua công tác tuyên truyền PBGDPL của các cấp, các ngành còn hạn chế.

Các địa phương phần lớn tuyên truyền theo hình thức lồng ghép với họp tổ nhân dân tự quản, mà ở đây thường chỉ diễn ra trong một tiếng đồng hồ để giải quyết rất nhiều chuyện. Cán bộ tổ nói không sâu, không ra và cũng không có thời gian để nói.

Hạn chế và kinh nghiệm

Để PL đi vào cuộc sống tốt hơn, ông Phạm Văn Hồng đề xuất: Đối với ngành GD-ĐT từ THCS đến đại học, cùng đông đảo đội ngũ giáo viên ngành rất có điều kiện để PBGDPL. Đặc điểm đối tượng này tính lan tỏa rất nhanh, tính phổ biến sâu, tác dụng rất lâu dài qua nhiều thế hệ.

Rất muốn đưa sâu GDPL cho đối tượng này, nhất là học sinh THPT đến đại học, để các em làm “tuyên truyền viên”. Ngành GD-ĐT rất cần sự phối hợp của các sở, ban, ngành, cần các nội dung tài liệu, tư liệu phổ biến như các văn bản liên quan, rất cần cán bộ chuyên trách của Sở Tư pháp hỗ trợ; và cần có kinh phí hỗ trợ. Đề nghị các ngành thông tin truyền thông mở cho ngành GD-ĐT một chuyên mục GDPL cho học sinh- sinh viên.

Kinh nghiệm trong tuyên truyền PBGDPL, theo ông Nguyễn Văn Nhỏ, tùy theo từng đối tượng, từng cấp, từng địa phương mà có nội dung, biện pháp tuyên truyền phù hợp.

Về tuyên truyền chiều rộng qua hệ thống loa truyền thanh lặp đi lặp lại, các hình thức tuyên truyền lâu dài sẽ thấm dần. Tiếp tục tăng cường công tác hòa giải cũng là cách phổ biến PL tốt, nhưng kinh phí cho hoạt động này còn hạn chế, cần có chế độ khá hơn nhằm động viên tinh thần cán bộ hòa giải ở cơ sở.

Ông Nguyễn Văn Thanh- Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng PBGDPL tỉnh, chỉ rõ: Trong năm 2014, cần tập trung tuyên truyền Hiến pháp 2013, Luật Đất đai sửa đổi năm 2013.
 
Định hướng tuyên truyền PBGDPL tùy theo diễn biến tình hình kinh tế- xã hội mà từng sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch phổ biến phù hợp.

Chẳng hạn như tình hình tai nạn giao thông xảy ra nhiều, tập trung tuyên truyền sâu rộng hơn luật giao thông đường bộ bằng nhiều hình thức, tăng thời lượng đối với những địa bàn diễn biến phức tạp để cho mọi người dân thấy rõ hơn quyền và nghĩa vụ của họ; về vận động người dân tham gia BHYT;

về vệ sinh an toàn thực phẩm;… cũng cần tìm ra hình thức phổ biến thích hợp để mỗi người thấm dần mà tuân thủ đúng theo PL. Hơn ai hết, lãnh đạo mỗi ngành, mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương phải làm tốt công tác tuyên truyền PBGDPL ngay trong nội bộ ngành, đơn vị mình, nhất là các luật, văn bản liên quan đến chuyên ngành của mình.

Bên cạnh, khâu xử lý nghiêm khắc đúng PL các ngành thực thi PL cũng cần đặc biệt coi trọng và đề cao trách nhiệm trong thời gian tới.

Bài, ảnh: TRẦN ÚT