Chống ngập TP Vĩnh Long- cần giải pháp căn cơ

TP Vĩnh Long là một trong 5 thành phố của cả nước được phê duyệt quy hoạch chống ngập úng. Ảnh: THẢO LY

Mặc dù đang vào cao điểm mùa khô nhưng chỉ một cơn mưa trái mùa cũng đã khiến nhiều con đường của TP Vĩnh Long ứ nước.
 
Vấn đề chống ngập úng TP Vĩnh Long đã được tính đến và mới đây, ông Huỳnh Tấn Lợi- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT đã thông báo chính thức về quyết định phê duyệt quy hoạch chống ngập úng TP Vĩnh Long của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Đây là giải pháp căn cơ chống ngập úng cho TP Vĩnh Long trong tương lai.

Theo đó, phạm vi vùng quy hoạch trên diện tích tự nhiên 4.800ha của TP Vĩnh Long và được chia thành 6 khu thủy lợi gồm:

Khu 1 có diện tích tự nhiên khoảng 100ha với phần lớn diện tích đất nông nghiệp thuộc xã Tân Hội; khu 2 diện tích 817ha cũng với phần lớn diện tích xã Tân Hội và phần diện tích xã Tân Hòa; khu 3 diện tích tự nhiên 1.484ha thuộc xã Tân Hạnh (Long Hồ) và xã Tân Ngãi; khu 4 giới hạn bởi sông Cái Cam, sông Tiền, sông Cầu Lộ và rạch Cái Tắc với diện tích tự nhiên 971ha.


Theo dự kiến phát triển đến năm 2020, toàn bộ khu vực sẽ không còn đất nông nghiệp; khu 5 giới hạn bởi sông Cầu Lộ, sông Tiền, sông Long Hồ và rạch Đìa Chuối- sông Ông Me Lớn với diện tích tự nhiên 760ha.

Dự kiến phát triển đến năm 2020, đây là khu vực đô thị hóa, không còn diện tích đất nông nghiệp; khu 6 giới hạn bởi sông Long Hồ, sông Tiền và Quốc lộ 57 thuộc diện tích Phường 5 và xã Thanh Đức (Long Hồ) với diện tích tự nhiên 416ha. Đây là khu vực đô thị hóa của TP Vĩnh Long.

Kinh phí thực hiện quy hoạch giai đoạn đến năm 2020 tập trung hoàn chỉnh hệ thống công trình thủy lợi khu 4 và khu 5 gồm: xây dựng 12 cống tưới tiêu, nạo vét khoảng 64km kinh, nâng cấp bổ sung 40 đê bao, xây 2 cầu giao thông, nâng cấp bổ sung hệ thống công trình nội đồng với tổng vốn khoảng 793 tỷ đồng. Giai đoạn sau năm 2020 đầu tư cho các khu còn lại gồm: xây dựng 7 cống tưới, tiêu thoát nước, nạo vét 22km kinh cấp I, II, nâng cấp khoảng 34km đê bao, xây dựng 8 trạm bơm, 21 máy bơm công suất 10.800 m3/h, nâng cấp bổ sung hệ thống công trình nội đồng. Tổng vốn của giai đoạn này khoảng 776 tỷ đồng.

  Mục tiêu quy hoạch là nhằm đề xuất các giải pháp (công trình, phi công trình) trên cơ sở đồng bộ, tập trung các khung trục tiêu, cống ngăn triều, trạm bơm, khu vực trữ, điều tiết nước chính cũng như các giải pháp khác để tiêu thoát nước chống ngập úng đảm bảo ổn định dân cư, hạ tầng cơ sở, góp phần cải tạo môi trường, cảnh quan sinh thái, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội, nâng cao đời sống người dân thành phố.
 
Đồng thời làm cơ sở để xây dựng kế hoạch đầu tư xây dựng các công trình chống ngập úng cho TP Vĩnh Long đến năm 2020, định hướng đến 2050.

Cụ thể, giải pháp công trình như tiêu nước phòng chống ngập úng khu vực thành phố, khu đô thị và công nghiệp, kiểm soát lũ, triều cường, tiêu nước phòng chống ngập úng khu vực sản xuất lúa, cây ăn trái… bằng việc nâng cấp, sửa chữa hệ thống đê, cống dưới đê nhằm kiểm soát lũ kết hợp với tuyến giao thông với tổng chiều dài 73m;

nâng cấp, mở rộng các kinh trục tiêu thoát nước kết hợp tưới như rạch Cái Đôi, Cái Đa, Cái Cá, Rạch Chùa- Nhà Dài, Rạch Thắm- Bà Điều, Đường Chùa- Ngã Tắc, Đìa Chuối- Ông Me Lớn và sông Cả Sơn… với chiều dài khoảng 52km, 11 kinh tiêu nước trong các khu tiêu chiều dài khoảng 34km;

xây dựng 19 cống tiêu nước, kiểm soát lũ, triều cường tại các kinh trục cấp I, 5 tuyến kè phòng chống sạt lở kết hợp kiểm soát lũ, chỉnh trang đô thị trong đó có kè Cổ Chiên đang xây dựng với chiều dài 15,57km;

xây dựng mới 2 cầu trên tuyến đường Quốc lộ 53 do mở rộng 2 kinh tiêu nước là Cầu Lộ và Rạch Ranh, xây dựng 8 trạm bơm với 21 máy bơm loại 10.800 m3/h, tôn nền đô thị theo quy hoạch xây dựng của TP Vĩnh Long, cao trình 2- 2,5m.

Chỉ cơn mưa trái mùa cũng đã khiến nhiều tuyến đường, ngõ hẻm của TP Vĩnh Long bị ngập úng. (Ảnh chụp sau cơn mưa ngày 7/4/2014). Ảnh: THẢO LY

Về lâu dài, để ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng các cống Cái Cá, Cái Cam, Long Hồ, Cái Đa, Cái Đôi tiếp tục được nghiên cứu đầu tư xây dựng.

Ngoài ra, giải pháp phi công trình như sử dụng sông, kinh, ao, hồ các diện tích đất vùng trũng thấp để trữ nước với khoảng 17% diện tích vùng dự án; tạo bề mặt thấm, vùng đệm, vùng đất ngập nước trữ nước mưa, hạn chế tình trạng ngập úng cục bộ do mưa lớn thời đoạn ngắn, giảm tải cho hệ thống thoát nước của thành phố;

xây dựng quy trình vận hành cũng như tăng cường công tác quản lý vận hành các công tình chống ngập hiện có của thành phố… cùng nhiều biện pháp chủ động phòng chống, giảm nhẹ thiên tai, thích ứng biến đổi khí hậu, nước biển dâng.

Kết quả khảo sát của Viện Khoa học thủy lợi miền Nam tại 22 vị trí ngập ở TP Vĩnh Long cho thấy, thành phố bị ngập do nước mưa chiếm 54%, ngập do mưa kết hợp triều cường, lũ chiếm 46%. Khu vực ngập do mưa ở Phường 1, 8 và một phần Phường 5, độ sâu ngập 20- 40cm. Khu vực ngập do triều cường, lũ kết hợp với mưa, thời gian ngập thường kéo dài vài giờ trong thời gian đỉnh triều và xuất hiện 2 lần trong tháng 10, 11, độ sâu ngập 20- 30cm. Khu vực ngập do triều cường ở các phường: 2, 3, 4, 5, 9, tập trung ở ven sông, rạch độ ngập 10- 20cm vào tháng 10 và 11. Khu vực ngập do triều cường, lũ tập trung ở các xã, khu vực ven sông (một phần của các phường: 5, 9, 8) độ sâu ngập 10- 20cm.

LÊ SƠN