Thông tư y đức

“Thầy thuốc là người có nhiệm vụ bảo vệ sinh mạng người ta: lẽ sống chết, điều phúc họa đều ở trong tay mình xoay chuyển, lẽ nào người có trí tuệ không đầy đủ, hành động không chu đáo, tâm hồn không thoáng đạt, trí quả cảm không thận trọng mà dám theo đòi bắt chước học nghề y”- tôi xin mượn câu nói của đại danh y Hải Thượng Lãn Ông để mở đầu câu chuyện, bởi tự thấy mình quá

“Thầy thuốc là người có nhiệm vụ bảo vệ sinh mạng người ta: lẽ sống chết, điều phúc họa đều ở trong tay mình xoay chuyển, lẽ nào người có trí tuệ không đầy đủ, hành động không chu đáo, tâm hồn không thoáng đạt, trí quả cảm không thận trọng mà dám theo đòi bắt chước học nghề y”- tôi xin mượn câu nói của đại danh y Hải Thượng Lãn Ông để mở đầu câu chuyện, bởi tự thấy mình quá nhỏ nhoi và tầm thường, không thể dám lạm bàn chuyện lớn như y đức.

Tôi chỉ chắc rằng những bác sĩ, lương y… đã và đang hết lòng vì sức khỏe nhân dân đã vô cùng đau lòng với những biểu hiện không tốt trong ngành y hôm nay. Như chuyện bớt xén vaccine, nhân bản phiếu kết quả xét nghiệm và mới đây nhất là một bác sĩ đã làm chết người rồi ném xác xuống sông…

Những sai phạm ngày càng nhiều và càng lớn như vậy, đã khiến rất nhiều người cho rằng đây không còn là “hồi chuông cảnh báo” nữa, mà là y đức đã xuống cấp nghiêm trọng.

Trước những vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế đã cho biết, sắp tới sẽ ban hành thông tư, quy định cụ thể về y đức.

Điều này, khiến cho chúng tôi nhớ ra rằng năm 1996, ngành y đã từng có “Quy định về y đức” do Bộ trưởng Đỗ Nguyên Phương ký.

Trong đó, nêu rất rõ từng điều quy định, mà chúng tôi xin lược trích: “Khi đã tự nguyện đứng trong hàng ngũ y tế phải nghiêm túc thực hiện lời dạy của Bác Hồ. Phải có lương tâm và trách nhiệm cao, hết lòng yêu nghề, luôn rèn luyện nâng cao phẩm chất đạo đức của người thầy thuốc… Không được phân biệt đối xử người bệnh. Không được có thái độ ban ơn, lạm dụng nghề nghiệp và gây phiền hà cho người bệnh… Khi tiếp xúc với người bệnh và gia đình họ, luôn có thái độ niềm nở, tận tình; trang phục phải chỉnh tề, sạch sẽ để tạo niềm tin cho người bệnh… Khi người bệnh ra viện, phải dặn dò chu đáo, hướng dẫn họ tiếp tục điều trị, tự chăm sóc và giữ gìn sức khỏe… Kê đơn phải phù hợp với chẩn đoán và bảo đảm sử dụng thuốc hợp lý, an toàn không vì lợi ích cá nhân mà giao cho người bệnh thuốc kém phẩm chất, thuốc không đúng với yêu cầu và mức độ bệnh”.

Đến nay, quy định này vẫn còn hiệu lực, nên nếu cứ theo đó mà làm thì không cần thêm thông tư, văn bản gì cho rườm rà, bởi nói như Anh hùng Lao động, Nhà giáo Nhân dân, GS-TS Phạm Gia Khải, thì “nói cho cùng, cái tâm con người là quan trọng. Học rất nhiều về y đức, nhưng nếu học vẹt, không có cái tâm thì vẫn sẽ vô cảm với nỗi đau của người bệnh, của đồng loại”.

---

* Có thể tham khảo chi tiết tại Quyết định số 2088/BYT-QĐ ngày 6/11/1996 về việc ban hành “Quy định về y đức”.

PHƯƠNG NAM