Nhiều kiến nghị xoay quanh vấn đề vực dậy nền kinh tế

Từ ngày 31/10 đến sáng 1/11/2013, Quốc hội tập trung thảo luận về kinh tế- xã hội (KT-XH). Trong đó, việc làm rõ trách nhiệm quản lý Nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH được nhiều đại biểu đề xuất.

Việc mở rộng tài khóa gần như là sự lựa chọn duy nhất để góp phần phục hồi KT. Ảnh minh họa: VINH HIỂN

Từ ngày 31/10 đến sáng 1/11/2013, Quốc hội tập trung thảo luận về kinh tế- xã hội (KT-XH). Trong đó, việc làm rõ trách nhiệm quản lý Nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH được nhiều đại biểu đề xuất.

Cần có biện pháp để phục hồi nền KT

Các ĐB tán thành với báo cáo của Chính phủ và thẩm tra của Ủy ban KT. Từ đầu năm, Chính phủ đã kịp thời ban hành và chỉ đạo quyết liệt các giải pháp hỗ trợ thị trường và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp (DN). Mặc dù thu ngân sách sụt giảm mạnh nhưng Chính phủ đã mạnh dạn thực hiện miễn, giản, giảm thuế lên đến 9.500 tỷ đồng.

Dự kiến năm 2013 là 11/15 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, tăng trưởng khá đạt 5,4%; lạm phát được kiềm chế, xuất khẩu tăng, dòng vốn đầu tư nước ngoài được giải ngân cao, cán cân thanh toán thặng dư lớn, tỷ giá ổn định;…

Song, nhiều ĐB băn khoăn về tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng còn chậm so với yêu cầu. Tái cơ cấu DN nhà nước và các tổ chức tín dụng chưa đạt yêu cầu; tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới còn chậm. Cải cách hành chính còn hạn chế. Đây là cản trở lớn trong hiệu quả đầu tư;…

ĐB Trần Du Lịch (đơn vị TP Hồ Chí Minh) lo lắng, dù KT có phục hồi tuy chậm và vĩ mô ổn định hơn nhưng niềm tin của thị trường chưa được phục hồi. Ở đây thể hiện rất rõ nhiều DN chưa mặn mà trong vấn đề vay dù lãi suất 5- 6% cũng không vay để mở rộng sản xuất, làm ăn cầm chừng và trông ngóng, đây là điểm cần quan tâm.

Xuất khẩu tăng nhưng khu vực KT trong nước đang rất đuối tầm trong cạnh tranh bộc lộ rất kém thể hiện khu vực DN nhà nước, khu vực tư nhân và kể cả nông nghiệp. Vấn đề thâm hụt ngân sách và nợ phải trả bị dồn toa do nhiều năm gần đây chúng ta vay trung hạn, đây là những vấn đề sẽ gây bất ổn vĩ mô.

ĐB đồng tình với Chính phủ đưa kế hoạch năm 2014 và nêu mục tiêu cả 2 năm 2014, 2015 với 2 chỉ số quan trọng đó là tăng trưởng GDP khoảng 6% và lạm phát mục tiêu là 7%. Từ quan điểm kiềm chế lạm phát sang quan điểm là kiểm soát mục tiêu, đó là điểm rất quan trọng để chúng ta điều hành trong thời gian sắp tới; chúng ta không nóng vội vấn đề thúc đẩy tăng trưởng để gây lại lạm phát mà không cần thiết.

ĐB cũng đề ra giải pháp: Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cố gắng duy trì ngân hàng thương mại làm sao để DN tuy vỡ nợ nhưng hiện nay có điều kiện làm ăn trả nợ thì được vay để không chết vì thiếu vốn. Về chính sách tài khóa, trên cơ sở tán thành với các chính sách đang được áp dụng, ĐB nhấn mạnh tới việc sử dụng nguồn vốn hiệu quả…

ĐB Hà Sỹ Đồng (đơn vị tỉnh Quảng Trị) chia sẻ quan điểm của nhiều ĐB và chuyên gia là với bối cảnh kinh tế tài chính mà chính sách tiền tệ chỉ còn dư địa hạn hẹp, lãi suất gần như không còn khả năng hạ tiếp thì việc mở rộng tài khóa gần như là sự lựa chọn duy nhất để góp phần phục hồi KT.
 
Song nguồn vốn này phải được đặc biệt ưu tiên cho các công trình đang cấp thiết, đang thiếu vốn của các địa phương và nhất là cần gắn với quá trình tái cơ cấu nền KT. ĐB bày tỏ: “Vấn đề quan trọng số 1 trong tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng trong thời gian tới là các tổ chức tín dụng trước tiên là nhóm ngân hàng lớn có tầm ảnh hưởng rộng bao gồm cả của nhà nước. Phải có đủ lượng vốn thực cần thiết đảm bảo yêu cầu hoạt động an toàn đặt trong bối cảnh rủi ro kinh doanh đang ở mức cao”.

ĐB đề xuất, muốn đạt yêu cầu đủ vốn trước hết phải có đợt kiểm tra lại sức khỏe tổng thể cần đánh giá lại chất lượng tài sản ngân hàng bao gồm nợ tín dụng một cách thực chất. Từ đó tính toán lượng vốn tự có cần thiết, số vốn thiếu hụt phải bổ sung nếu ngân hàng đó muốn giữ quy mô hoạt động hiện hành.

Chủ sở hữu hay các cổ đông hiện hữu không có phải gọi thêm vốn từ các nhà đầu tư mới, vốn trong nước không đủ phải gọi vốn nước ngoài, nếu không được phải cắt bỏ thu hẹp quy mô hoạt động đóng cửa ngân hàng. Không nên tiếp tục kiểu cơ cấu lại nợ xấu, xử lý nợ xấu qua VAMC (Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam ) một cách tình thế như hiện nay.

Bởi cách làm này dễ tạo ra số nợ ảo, thực trạng ảo, cũng như về cơ bản ngân hàng làm thay đổi bản chất vấn đề nợ xấu, việc này Ngân hàng Nhà nước khó có đủ năng lực để làm được. Cần tổ chức những đoàn có cả chuyên gia quốc tế lo khâu kỹ thuật để hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước thực thi nhiệm vụ này.

Song song đó, ĐB đề nghị cần xác định, phân biệt rõ vai trò chủ đạo của KT nhà nước, không đồng nghĩa với vai trò chủ đạo, then chốt của DN nhà nước.

Chính phủ nên hỗ trợ ở tầm vĩ mô cho các DN lớn để các DN đó đủ sức tự vươn lên trong cạnh tranh quốc tế, không nên trao cơ chế độc quyền hay những ưu ái đặc biệt cho bất cứ DN nào.

Làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước

Để triển khai đề án tổng thể tái cơ cấu nền KT gắn với mô hình tăng trưởng, ĐB Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) đề nghị Chính phủ với vai trò quản lý nhà nước vĩ mô phải là người điều phối quy hoạch tổng thể, hoạch định chính sách đầu tư, chính sách thu hút nhân tài một cách hợp lý.

Nhà khoa học, nhà KT phải thực sự vào cuộc, cùng với sự đồng tình tham gia tích cực của toàn dân, huy động mọi nguồn nhân lực, vật lực, sử dụng khai thác hợp lý có hiệu quả mọi tiềm năng đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Chính phủ nên hỗ trợ ở tầm vĩ mô cho các DN lớn để các DN đó đủ sức tự vươn lên trong cạnh tranh quốc tế. Ảnh: VINH HIỂN

Để đánh giá đúng thực trạng hiện nay, theo ĐB Trương Văn Vở (đơn vị tỉnh Đồng Nai), đề nghị Chính phủ quan tâm bổ sung làm rõ địa chỉ về trách nhiệm quản lý nhà nước của bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương trong tổ chức thực hiện mục tiêu nhiệm vụ KT-XH trong giai đoạn vừa qua.

ĐB cho rằng, để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc thực hiện mục tiêu giải pháp thời gian tới cần nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác lập và thực hiện theo quy hoạch, kế hoạch.

Theo đó, Chính phủ phải chỉ đạo quyết liệt, nhất quán, có lộ trình rõ ràng, hợp lý, khả thi trong tổ chức lập, quản lý theo quy hoạch 3 vùng KT trọng điểm phục vụ yêu cầu tái cơ cấu ngành đến từng địa phương; coi trọng quy hoạch kết cấu hạ tầng phát triển KT gắn với quy hoạch ngành trong từng địa phương và từng địa phương trong mối liên kết vùng.

Đề cao vai trò người đứng đầu phải gắn quyền lợi và trách nhiệm, Đảng và Nhà nước ta đã khẳng định con người là nhân tố quyết định mọi thắng lợi. ĐB Nguyễn Thị Khá đề xuất Chính phủ có đề án thí điểm thi tuyển để chọn giám đốc các DN, tổng công ty.
 
Tuỳ theo lĩnh vực mà có đề tài tiêu chí phù hợp và không phân biệt ai có khả năng, có đủ điều kiện có quyền dự tuyển với đề án khả thi do Chính phủ làm Chủ tịch Hội đồng phê duyệt, chấm điểm, cạnh tranh lành mạnh, khi trúng tuyển được chọn phải có hợp đồng lao động, hợp đồng KT rõ ràng, chi phí lợi nhuận được hưởng cũng phải công khai, bảo đảm phù hợp với hiệu quả từ sản xuất  kinh doanh.

Trái lại, nếu thất thoát, thua lỗ thì phải bồi thường, chịu trách nhiệm trước pháp luật và họ cũng có quyền tuyển chọn bộ máy người giúp việc phù hợp với trình độ, năng lực, chuyên môn.

Nói như thế không phải chúng ta đã hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng trong DN nhà nước mà Đảng phải đóng vai trò kiểm tra, lãnh đạo, quy tụ tập hợp sự đoàn kết của toàn đơn vị, thực hiện thắng lợi nghị quyết của Đảng, có phong cách lãnh đạo, lối sống lành mạnh, hạn chế tiêu cực, tham nhũng xử lý nghiêm, đúng người đúng tội.

THÚY QUYÊN