Giảm án oan sai, bỏ lọt tội phạm

Phiên thảo luận tại hội trường về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; công tác của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; công tác thi hành án; kết quả thực hiện Nghị quyết số 37 của Quốc hội; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2013, các đại biểu (ĐB) Quốc hội cho rằng để những vấn đề trên đi vào thực tiễn và

Tham nhũng là vấn đề khiến nhiều quốc gia đau đầu. Ảnh: Internet

Phiên thảo luận tại hội trường về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; công tác của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; công tác thi hành án; kết quả thực hiện Nghị quyết số 37 của Quốc hội; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2013, các đại biểu (ĐB) Quốc hội cho rằng để những vấn đề trên đi vào thực tiễn và hiệu quả cần phải thực hiện mạnh tay, đồng loạt bằng những hệ thống luật, chế tài rõ ràng, xây dựng cơ chế phối hợp điều tra chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng…

Giảm tỷ lệ án bị hủy, sửa

Đồng tình với vấn đề giảm án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán nhưng để đạt được chỉ tiêu 1% thì ĐB Huỳnh Ngọc Ánh (đơn vị tỉnh Bình Định) cho rằng sẽ hết sức khó khăn:
 
“Qua 5 năm thực hiện quyết liệt cũng chỉ giảm được 0,52%, nếu lấy năm 2012 là 1,83%, nếu thực hiện nghị quyết Quốc hội thì năm nay chúng ta giảm 1% thì còn 0,83%. Điều này nếu tiếp tục thực hiện cho năm 2014 có nghĩa rằng án hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán sẽ không còn nữa mà điều này không thể có được trong thực tiễn.”

ĐB cho rằng vấn đề là cơ quan quản lý nhà nước, chánh án các địa phương phải tìm ra được nếu có tiêu cực và trừng trị nghiêm khắc; còn những lỗi thuộc về nhận thức, về trình độ nghiệp vụ cũng phải cân nhắc kiểm điểm mới khắc phục được tình trạng án bị hủy, sửa.

Đồng tình với ý kiến trên, ĐB Phạm Hồng Phong (đơn vị tỉnh Hậu Giang) đưa ra thực tế là trung bình mỗi năm tỷ lệ các bản án quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán là trên dưới 2%. 5 năm gần đây đã giảm được 0,52% (bằng 1.500 vụ án), trung bình mỗi năm giảm 0,1%.

Do đó chỉ tiêu năm 2013 giảm 1% so với năm 2012 (bằng 3.500 vụ) là rất khó đạt được. “Số vụ án tiếp tục có xu hướng gia tăng, tính chất vụ án ngày càng phức tạp, thẩm quyền của tòa án được mở rộng trong xét xử, trong khi các văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật chưa đầy đủ và áp lực công việc đối với ngành tòa án thì ngày càng cao. Đây là những nguyên nhân cần xem xét lại trước khi đưa ra chỉ tiêu cụ thể”- ĐB Phạm Hồng Phong đánh giá.

Mạnh tay với tham nhũng

ĐB Bùi Thị An (đơn vị TP Hà Nội) đề nghị Quốc hội phải rà soát rất kỹ trong quá trình làm luật, trong ban hành văn bản chính sách để không còn kẽ hở cho bọn tham nhũng đục khoét nữa.

Thứ hai là tăng cường có cơ chế cụ thể để giám sát quyền lực và đặc biệt là giám sát tất cả các ngành, giám sát ngành dọc, giám sát chéo và đặc biệt là phải quan tâm đến kết luận của giám sát, của hậu giám sát. Nên tổ chức một cơ quan phòng, chống tham nhũng, trao cho họ đủ quyền để họ có thể hoạt động độc lập, không bị sức ép.
 
Cũng nên quy trách nhiệm cho người đứng đầu, tức là luật hóa trong chuyện quy trách nhiệm cho người đứng đầu một cách rất cụ thể trong việc chịu trách nhiệm về vấn đề phòng, chống tham nhũng.

Vấn đề tiếp theo là cần công khai, minh bạch các vụ án lớn sẽ được xử từ giờ đến cuối năm, một số trường hợp nên công khai tất cả những danh sách cụ thể danh tính trên tất cả các phương tiện thông tin đại chúng. Cuối cùng là tăng cường cơ chế giám sát của người dân, có như thế công tác phòng, chống tham nhũng sẽ tốt và có kết quả

Cho rằng trong công tác phòng chống tham nhũng, cần tiến hành kiên quyết và mạnh tay, ĐB Hoàng Hữu Phước (đơn vị TP Hồ Chí Minh) đề xuất nhất thiết phải có biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt người tố giác tham nhũng và những chính sách ân thưởng vật chất thật cao.

ĐB Hồ Văn Năm (đơn vị tỉnh Đồng Nai) cho rằng thời gian tới nên tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với việc xử lý hành chính của các cơ quan kiểm toán và thanh tra, đồng thời nâng trách nhiệm xử lý hành chính đối với cơ quan thanh tra và kiểm toán nhằm tránh bỏ lọt tội phạm, nhất là các tội phạm về tham nhũng.

ĐB Nguyễn Bắc Việt (đơn vị tỉnh Ninh Thuận) cho rằng, để “triệt hạ” nạn tham nhũng cần phải chặt đứt mối quan hệ không trong sáng giữa đầu tư công và đầu tư riêng.
 
Song song đó là công khai, minh bạch, có thể từ công khai tài sản đến công khai phân bổ ngân sách, phân bổ các nguồn, công khai chương trình, lịch làm việc của các bộ, ngành, địa phương, công khai việc đi nước ngoài và đặc biệt đi nước ngoài với nguồn của doanh nghiệp, với các nguồn khác ngoài chương trình công, chúng ta phải công khai danh tính doanh nghiệp trúng thầu được chọn thầu…

“Đối với dạng tội phạm lãng phí thì tôi đề xuất chúng ta cần xây dựng bộ tiêu chí về chỉ số lãng phí, căn cứ vào luật mà chúng ta vừa ban hành chấm điểm lãng phí, bộ, ngành, địa phương nào lãng phí thì bây giờ ta đưa vào tiêu chí, phân bổ ngân sách thì phân bổ các nguồn, lãng phí thì không thể ưu tiên phân bổ và theo tôi nên chăng chúng ta phải thành lập BCĐ chống lãng phí ở trung ương và địa phương cùng với các ban, ngành, BCĐ này do Thủ tướng Chính phủ đứng đầu”- ĐB Nguyễn Bắc Việt nói.

THỊNH NGHI