Cần khôi phục nền nông nghiệp

Tái cơ cấu ngành nông nghiệp (NN) để nâng cao đời sống nông dân là những kiến nghị của các đại biểu (ĐB) Quốc hội trong phiên thảo luận tại hội trường về kinh tế- xã hội (KT-XH) vào ngày 31/10/2013.

Người chăn nuôi luôn ở tình trạng thấp thỏm lo thua lỗ vì đầu chi phí đầu vào cao, đầu ra bị hạ thấp.

Tái cơ cấu ngành nông nghiệp (NN) để nâng cao đời sống nông dân là những kiến nghị của các đại biểu (ĐB) Quốc hội trong phiên thảo luận tại hội trường về kinh tế- xã hội (KT-XH) vào ngày 31/10/2013.

Tăng trưởng nông nghiệp giảm dần

Với tốc độ tăng trưởng NN hiện đang giảm mạnh, ĐB Phạm Quang Khải trăn trở: Sản xuất NN được đánh giá là cứu cánh cho kinh tế nước ta trong lúc khó khăn nhưng tốc độ tăng trưởng có xu hướng giảm dần từ 3,3% giai đoại 2006- 2010, dự báo năm 2013 chỉ còn 2,8%.
 
Tình hình sút giảm về giá cả lúa gạo, cacao, cà phê,... trong 9 tháng năm 2013 biến động xấu, tác động tiêu cực đến đời sống của nông dân.
 
Thực tế lúa gạo là sản phẩm chính của nông dân song thời gian qua, nhiều địa phương đã xảy ra tình trạng nông dân không thiết tha với ruộng lúa, tình trạng bỏ ruộng ly hương diễn ra tràn lan. Thậm chí một số địa phương vùng ĐBSCL, nông dân treo biển bán đất ruộng, bán ao nuôi cá… vì không hy vọng mảnh vườn, thửa ruộng, ao cá… có thể giúp họ có một cuộc sống đủ no.

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam- Nguyễn Quốc Cường (đơn vị Bắc Giang) đặt câu hỏi: “Nếu như suy thoái của nền NN cứ tiếp tục như vậy thì trong tương lai NN liệu có giữ được vai trò chủ lực của nền KT hay không? Nông dân thu nhập thấp, hiệu quả NN thấp thì trong tương lai nông dân có giữ được vai trò chủ thể hay không và có đủ sức xây dựng nông thôn mới hay không?”
 
ĐB tha thiết: “Đây là những câu hỏi rất cần được giải đáp nên tôi đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành có trách nhiệm cần phải có những biện pháp tích cực để chặn đứng đà suy giảm của NN và cần thiết điều chỉnh cơ cấu đầu tư, tăng mạnh đầu tư NN, nông thôn, nông dân hơn nữa; có những chính sách hỗ trợ nông dân (về vốn, thu mua tạm trữ,…) phải đến được với nông dân”.

ĐB Nguyễn Thị Kim Bé (đơn vị Kiên Giang) cho rằng, việc mua tạm trữ lúa gạo được ngành chuyên môn tổ chức thực hiện đồng loạt trên cả nước cùng một thời điểm. Song, thời vụ ở mỗi vùng thì khác nhau, có vùng khi triển khai thì lúa chưa thu hoạch, có vùng đã thu hoạch rồi thì mới triển khai.
 
Từ đó dẫn đến việc mua lúa tạm trữ chẳng qua chỉ là một hình thức chuyển lý từ kho của thương lái sang kho của doanh nghiệp được giao mua tạm trữ. Bên cạnh đó, các chỉ tiêu phân bổ mua tạm trữ lúa thì do Hiệp hội Lương thực thực hiện nhưng không phân theo sản lượng lúa ở từng địa phương nên việc triển khai gặp quá nhiều điều bất cập.

Cộng với việc Chính phủ ban hành văn bản giao cho doanh nghiệp tự quyết định giá mua lúa nên thương lái ra sức ép giá làm cho nông dân không được tham gia quyết định giá cả sản phẩm mình làm ra và cảm thấy rằng mình quá thiệt thòi trong thụ hưởng chủ trương này. Từ đó, chủ trương mua tạm trữ lúa gạo giảm ý nghĩa thiết thực đối với nông dân.

ĐB đề nghị “Chính phủ bãi bỏ quyết định giao cho doanh nghiệp quyết định mua lúa để hạn chế việc thương lái lợi dụng tình hình thị trường ép giá nông dân. Đề nghị chỉ tiêu giao cho các tỉnh mua tạm trữ lúa phải dựa trên sản lượng lúa của từng địa phương và thời điểm mua tạm trữ phải giao cho địa phương quyết định cho phù hợp theo từng khu vực”.

Nâng cao đời sống nhân dân- mục tiêu tái cơ cấu NN

Các ĐB cho rằng, việc tái cơ cấu ngành NN trong tình hình hiện nay là cần thiết nhưng đề án này vẫn chưa giải quyết được vấn đề bất cập hiện tại của ngành NN.

Đó là giải quyết đầu ra của sản phẩm ngành này. ĐB Nguyễn Thị Kim Bé kiến nghị, trong cải cách ngành NN, xin đặt quyền lợi của nông dân lên hàng đầu. Đề nghị ngành chức năng tăng cường triển khai rộng mô hình bảo hiểm NN để nông dân bớt thiệt thòi trong lúc sản phẩm NN của Việt Nam chưa có thương hiệu.

Nông dân trồng lúa hy vọng mình có lãi 30% như Chính phủ yêu cầu các bộ ngành.

ĐB Nguyễn Thanh Hùng (đơn vị Đồng Tháp) nhấn mạnh, tái cơ cấu NN là yêu cầu cấp thiết vì nó không chỉ giúp NN Việt Nam phát triển bền vững mà còn là động lực nâng cao thu nhập đời sống nông dân. 

Để tái cơ cấu NN đạt mục tiêu đề ra, ĐB cho rằng, Chính phủ cần đẩy mạnh việc chuyển dịch cơ cấu nội bộ ngành nhằm điều chỉnh và nâng cao giá trị gia tăng của các sản phẩm NN hiện có.

Đồng thời tăng thể trọng những sản phẩm có tiềm năng vào thị trường. Xây dựng chuỗi giá trị cho từng sản phẩm gắn với tổ chức lại từng ngành hàng nông sản; xây dựng mô hình liên kết giữa sản xuất và tiêu thụ như cánh đồng mẫu lớn. Đồng thời, phát triển các mô hình kinh tế hợp tác mà nòng cốt là hợp tác xã trong từng vùng nguyên liệu, bởi vì đây là mô hình tổ chức kinh tế phù hợp nhất của hộ nông dân trong tình hình hiện nay.

Tiếp tục đầu tư để hoàn chỉnh hạ tầng NN, nông thôn gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới. Cuối cùng, phân bổ lại lực lượng lao động nông thôn bao gồm lao động NN và phi nông nghiệp nhằm đa dạng hóa thu nhập của hộ nông dân.

Bài, ảnh: THÚY QUYÊN