Viết về trẻ em- như viết cho con em mình

02:08, 13/08/2013

Đưa tin về trẻ em và đạo đức nghề nghiệp của nhà báo” là nội dung của buổi hội thảo vừa được Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí phối hợp với Hội Nhà báo TP Hồ Chí Minh tổ chức. Cuộc hội thảo khơi gợi nhiều vấn đề khai thác về đề tài trẻ em của báo chí và đạo đức nghề nghiệp của nhà báo.


Trẻ em nghèo vượt khó học giỏi được tham dự trại hè.

“Đưa tin về trẻ em và đạo đức nghề nghiệp của nhà báo” là nội dung của buổi hội thảo vừa được Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí phối hợp với Hội Nhà báo TP Hồ Chí Minh tổ chức. Cuộc hội thảo khơi gợi nhiều vấn đề khai thác về đề tài trẻ em của báo chí và đạo đức nghề nghiệp của nhà báo.

Không nên khai thác sâu quyền riêng tư trẻ em

PGS.TS. Đinh Thị Thúy Hằng- Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cho biết, thời gian qua, một số cơ quan báo chí đã thực hiện tốt vấn đề đưa tin về trẻ em.

Song, còn có một số nhà báo khi đưa tin về vấn đề mà nạn nhân là trẻ em, đã gây không ít phẫn nộ cho gia đình, người thân và trẻ em. Qua góc tiếp cận của nhà báo, nhất là qua các chi tiết trong bài viết, quyền lợi của trẻ em không những không được bảo vệ mà thậm chí còn bị ngược đãi, bị xâm hại.

Số liệu điều tra 5 báo điện tử trong năm 2012, tới 548 bài báo có nội dung không đảm bảo quyền riêng tư của trẻ em.
 
Trong đó, phần lớn là chủ đề xâm hại tình dục, tiếp đến là bạo hành, bạo lực. 39% bài báo đăng hình ảnh trực diện của trẻ em được cung cấp địa chỉ cụ thể mà ai cũng có thể tìm được. Việc đưa thông tin quá chi tiết kéo theo nhiều hệ lụy và những mối đe dọa đến sự an toàn của trẻ em...

Nhiều đại biểu cho rằng, thực tế không ít trường hợp những thông tin về các em bị lợi dụng để giật gân câu khách và tăng lượng phát hành của một số cơ quan báo chí.

Đạo đức nghề nghiệp không cho phép nhà báo đăng rõ ảnh và địa chỉ của cháu bé như trong câu chuyện về bé gái 8 tháng tuổi ở Bắc Giang năm 2000 bị xâm hại tình dục đã được một số tờ báo đăng khá tỉ mỉ, chi tiết, có báo còn đăng cả ảnh cháu, địa chỉ gia đình, địa chỉ tên tội phạm.

Hành động trên đã bị lên án là nhẫn tâm, vô cảm, khiến em và gia đình phải chịu thêm nỗi đau này trong suốt cuộc đời.
 
Một bé gái 13 tuổi mang bầu ở Huế từng tìm đến cái chết bất thành sau khi em được chỉ đích danh kèm hình ảnh đăng trên một tờ báo về việc mang bầu của mình, cuối cùng gia đình đã chuyển em tới nơi khác sinh sống. Một đôi nam nữ trẻ ở Tiền Giang đã tẩm xăng tự thiêu vì clip tình cảm của mình bị báo chí loan tin;...

Nhà báo Nguyễn Thị Nga- Đài PT- TH Bà Rịa- Vũng Tàu chia sẻ tính trung thực là yêu cầu hàng đầu của báo chí. Song, với 3 năm làm báo, cô rút ra một nguyên tắc, cũng là một chuẩn mực đạo đức của nhà báo khi đưa tin, bài về trẻ em. Đó là không đăng tải một câu chuyện có thể đưa trẻ, người thân của trẻ vào tình huống khó khăn ngay cả khi những yếu tố nhận dạng được thay đổi, giấu đi.

Hãy thận trọng như viết cho con em mình đọc!

Nhà báo Huỳnh Dũng Nhân- Phó trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Nghề báo cho rằng, báo chí viết về trẻ em là một kênh cực kỳ quan trọng đối với việc tuyên truyền nếp sống, nhân phẩm cho trẻ.
 
“Viết về trẻ em luôn là một lĩnh vực cần được thận trọng trong cả cách khai thác đề tài, cách viết, cách đưa lên mặt báo. Trẻ em trong sáng dễ đọc, dễ tin, dễ có những ấn tượng ban đầu hằn sâu trong tâm hồn và có thể hướng cách sống, cách nghĩ sau này theo những ấn tượng ban đầu ấy. Điều kỳ diệu và điều khủng khiếp có thể đều khó phai trong tâm hồn mỗi bạn đọc nhỏ tuổi. Chính vì thế những người cầm bút hãy thận trọng như khi viết cho chính con em mình đọc”- nhà báo Huỳnh Dũng Nhân đúc kết.

Đồng tình với ý kiến này, TS Nguyễn Thành Lợi- Phó Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cho rằng: Khi viết về trẻ em, nhà báo phải viết chắt lọc, xử lý thông tin, đặt mình vào vị trí của trẻ để viết sao cho có liều lượng.

Điều đáng ngại là nhiều người viết nhân danh sự thật, cho mình cái quyền được nói, được mổ xẻ, phán xét mà ít bận tâm đến hậu quả có thể gây tổn hại cho trẻ. Trong thời đại thông tin, các trang tin, mạng xã hội bùng nổ cũng là một thách thức đối với người làm báo trong việc chọn lọc thông tin.

Khi đưa tin, viết bài về trẻ em, nhà báo phải hết sức cân nhắc, chọn lọc, hết sức tế nhị để không làm vẩn đục, tổn thương tâm hồn trẻ. Cần viết nhiều gương trẻ ngoan, hiền, hiếu thảo, chăm học để “lấy hoa thơm lấn cỏ dại”, bởi tuyệt đại đa số trẻ em là tốt.

Khi cần thiết phải viết những trẻ em xấu để giáo dục, phòng ngừa thì phải hết sức cân nhắc, chọn lọc; không nên lạm dụng hình ảnh và nên thay đổi tên, viết tắt địa chỉ;… để tránh cho trẻ em sự mặc cảm về tội phạm theo suốt thời thơ ấu cho đến khi trưởng thành. Việc này cũng cần thiết cả cho những trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.

Nhà báo phải trải lòng bằng cái tâm trong sáng, hướng thiện khi đưa tin, viết bài về trẻ em.

PGS.TS Đinh Thị Thúy Hằng:

Trẻ em là đối tượng cực kỳ dễ bị tổn thương về tinh thần do các em còn non nớt về nhận thức. Trẻ chưa hiểu biết đầy đủ, chưa biết cách diễn đạt nên các em không lường hết được những phát ngôn của mình.

Đưa tin về trẻ em và quảng bá quyền trẻ em là thách thức không nhỏ đối với truyền thông. Báo chí không chỉ đưa tin công bằng, chính xác mà phải tạo điều kiện để các em được tham gia ý kiến, thể hiện chính kiến, mong muốn... của mình. Phỏng vấn trẻ em, nhà báo không được quên sự tôn trọng nhân phẩm và quyền của trẻ.

Nhà báo Đỗ Thị Thanh Nhã- Tổng Biên tập Báo Phụ nữ Thủ đô

Chúng tôi luôn nhắc nhở các phóng viên trẻ của mình, hãy viết bằng trái tim của một người mẹ. Hãy thử đặt mình vào hoàn cảnh của nhân vật đó, của người mẹ có con bị vướng vào những sự việc đó thì sẽ biết mình phải viết theo cách nào.

Đặc biệt, những buổi sinh hoạt chuyên môn luôn duy trì hàng tuần là cách để chúng tôi hướng dẫn các nhà báo trẻ, vun đắp cho các em ý thức về nghề nghiệp và trách nhiệm đối với những sản phẩm báo chí do mình làm nên.

Bài, ảnh: SÔNG TRĂNG

Đường dây nóng: 0909645589.

Phóng sự ảnh