Cần phát huy các thiết chế văn hóa

Hai trong số những nội dung mà Ban Văn hóa- Xã hội HĐND tỉnh Vĩnh Long khảo sát, giám sát cuối năm 2012 là: chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo và đầu tư các thiết chế văn hóa ở cơ sở.

Hai trong số những nội dung mà Ban Văn hóa- Xã hội HĐND tỉnh Vĩnh Long khảo sát, giám sát cuối năm 2012 là: chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo và đầu tư các thiết chế văn hóa ở cơ sở.

Bước đầu cho thấy, người nghèo đã được an cư, mức hưởng thụ văn hóa người dân được nâng cao. Song để sớm đạt được mục tiêu đề ra cũng như phát huy hiệu quả của chương trình thì vẫn còn nhiều việc cần phải quan tâm.

Các bưu điện văn hóa xã cũng có tủ sách, báo chí, tạp chí song vẫn chưa thu hút được nhiều người đến đọc.

Sớm triển khai hỗ trợ nhà ở giai đoạn 2

Thực hiện chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo theo Quyết định 167 của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2009- 2011, toàn tỉnh xây dựng mới 6.083 căn, đạt 118,8% so với đề án được duyệt, đồng thời thực hiện đề án về trước một năm với tổng kinh phí xây dựng trên 53 tỷ đồng.

Ghi nhận ý kiến của các địa phương, khi triển khai thực hiện Đề án hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở giai đoạn 2009- 2012, đa số đều thống nhất đây là chủ trương, chính sách mang tính nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước.

Bên cạnh tạo động lực và niềm tin cho hộ nghèo vươn lên ổn định cuộc sống, xóa đói giảm nghèo, chương trình còn khơi dậy tình tương thân, tương ái trong cộng đồng xã hội. Ông Trần Quốc Điện- Trưởng Phòng Lao động- Thương binh và Xã hội huyện Trà Ôn chia sẻ kinh nghiệm: “Khi triển khai thực hiện, huyện chỉ đạo thuyết phục người thân, con cháu trong gia đình cùng đóng góp nguyên vật liệu, cũng như tiền mặt để người nghèo sớm được an cư lạc nghiệp trong căn nhà mới.

Đa số những căn nhà được cất đều có sự góp sức thêm của người thân nên khang trang và đẹp hơn. Từ cách làm này, sau 3 năm, huyện có trên 2.100 hộ nghèo được hỗ trợ nhà ở, đạt 139% kế hoạch ”.

Có được nhà mới, bà Thạch Thị Hồng (xã Trà Côn- Trà Ôn) phấn khởi: “Nhà nghèo, mần mướn suốt nhưng tui dành dụm mãi mà không đủ tiền cất nhà. Khi Nhà nước cho được cái nhà thì mừng lắm, đi mần yên tâm hơn. Không chỉ có vậy, tui còn được vay vốn nuôi bò, nuôi heo. Giờ tui có 2 con bò và vài con heo nên cuộc sống đỡ hơn trước rồi”.

Ở giai đoạn 1, chương trình đã hoàn thành trước kế hoạch 1 năm. Song, qua khảo sát của Ban Văn hóa- Xã hội HĐND tỉnh, việc triển khai chương trình này vẫn còn một số khó khăn.

Cụ thể, nguồn kinh phí thực hiện chương trình rót chậm, một số hộ dân chưa có đất cất nhà và tập quán chọn năm cất nhà làm ảnh hưởng đến tiến độ. Để góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện, BCĐ của tỉnh đã vận dụng linh hoạt nhiều giải pháp như tạm ứng nguồn ngân sách, cho địa phương bảo lãnh tạm ứng vật tư và vận động thân nhân gia đình…

Các địa phương cũng kiến nghị, tỉnh sớm ban hành kế hoạch hỗ trợ nhà ở giai đoạn 2, trong đó cần giao trách nhiệm UBND cấp huyện thực hiện phê duyệt danh sách và gởi trực tiếp về ngành xây dựng tổ chức thực hiện theo đúng tinh thần Quyết định 167 của Thủ tướng Chính phủ.

Có giải pháp với các thiết chế chưa phát huy

Thời gian qua, được sự quan tâm của Nhà nước, các thiết chế văn hóa được nâng cấp đầu tư và phần lớn đều phát huy hiệu quả. Ở một số địa phương, đã có sự kết hợp hoạt động văn hóa với thể thao và hoạt động của nhà văn hóa với trung tâm học tập cộng đồng mang lại hiệu quả cao.

Hiện nay, toàn tỉnh có 403 sân thể thao, 250 tủ sách ấp, 41 nhà văn hóa xã, 8 thư viện huyện- thành phố, 5 phòng đọc sách xã… Tổng mức đầu tư cho các thiết chế này trong 2 năm (2011- 2012) từ chương trình mục tiêu quốc gia là trên 6 tỷ đồng.

Việc các thiết chế văn hóa được xây dựng từng bước đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tập luyện và thi đấu thể thao của người dân, góp phần nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho người dân trong tỉnh.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh, số ấp có sân thể thao phổ thông đạt 25%, hộ đạt tiêu chuẩn gia đình thể thao là 12% và tỷ lệ người dân tham gia tập luyện thể thao thường xuyên trên địa bàn tỉnh đạt 27%.

Ngoài những thuận lợi trên, việc xây dựng và phát huy các thiết chế văn hóa cũng không phải là không còn khó khăn. Theo đánh giá của đoàn khảo sát, đa số các ấp đều thiếu sân chơi thể thao, ở một số nơi có nhưng phần lớn đều mượn đất của dân để làm sân bóng chuyền, cầu lông.

Ngoài ra, một số thiết chế văn hóa chưa thật sự phát huy hết vai trò của mình: tủ sách ấp- xã; bưu điện văn hóa, nhà văn hóa… Theo đánh giá của Ban Văn hóa- Xã hội HĐND tỉnh, thời gian qua, một số nhà văn hóa xã hoạt động kém hiệu quả, tuy ngành chuyên môn và UBND huyện có chỉ đạo nhưng chưa được khắc phục.

Niềm vui của người nghèo khi được hỗ trợ nhà diện 167.

Qua khảo sát cho thấy, đa số điểm đặt tủ sách thường được người dân kết hợp với việc kinh doanh bán tạp hóa, cà phê. Các tủ sách ấp thiếu đầu sách nhất là những sách khoa học kỹ thuật nông nghiệp, báo chí thì quá cũ.

Một cái khó là hiện nay chưa có chính sách để hỗ trợ cho người quản lý tủ sách, vì thế đều trông chờ vào sự nhiệt tình của người dân. Đối với các bưu điện văn hóa xã hiện nay đa phần chưa phát huy, phần lớn chỉ có chức năng phát hành báo chí và đưa thư, bưu điện cũng có tủ sách nhưng rất ít người đến đọc.

Để tháo gỡ khó khăn trên lĩnh vực này, Ban Văn hóa- Xã hội kiến nghị trước mắt UBND tỉnh nên sơ kết việc thực hiện đề án phát triển văn hóa, thể thao và du lịch tỉnh giai đoạn 2010- 2015 để có hướng chỉ đạo phù hợp trong thời gian tới.

Ngoài ra, tỉnh đẩy mạnh thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia đưa thông tin về cơ sở nhất là các vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc. Xem xét và có hướng chỉ đạo cũng như đề xuất với Trung ương giải quyết vấn đề hoạt động của các bưu điện văn hóa xã.

Đối với các thiết chế văn hóa hiện có cần có kế hoạch khai thác và phát huy tính hiệu quả, song song đó, cần tập trung đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa cho các xã nông thôn mới để hoàn thành tiêu chí theo quy định.

Bài, ảnh: THANH NGHI