Hướng điều chỉnh tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa và nhà ở dân cư

Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) với 19 tiêu chí đã được Trung ương ban hành. Tuy nhiên, sau quá trình triển khai thực hiện, đối với Vĩnh Long và những tỉnh trong khu vực, đã bộc lộ một số tiêu chí hoặc một vài chỉ tiêu trong từng tiêu chí không phù hợp với thực tế và rất khó khả thi.

Dù còn khó khăn, nhiều xã vẫn quan tâm dành nơi sinh hoạt văn hóa, đọc sách báo cho người có nhu cầu.

Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) với 19 tiêu chí đã được Trung ương ban hành. Tuy nhiên, sau quá trình triển khai thực hiện, đối với Vĩnh Long và những tỉnh trong khu vực, đã bộc lộ một số tiêu chí hoặc một vài chỉ tiêu trong từng tiêu chí không phù hợp với thực tế và rất khó khả thi.

Vấn đề này, BCĐ Xây dựng NTM tỉnh Vĩnh Long đang kiến nghị với Trung ương sửa đổi và điều chỉnh đối với 9/19 tiêu chí. Trong đó, tiêu chí 6 về cơ sở vật chất văn hóa và tiêu chí 9 về nhà ở dân cư là 2 tiêu chí cần nhiều vốn và phải có quá trình kiên trì vận động toàn dân mới có thể thực hiện được.

Điều chỉnh tiêu chí 6 như thế nào?

Theo quyết định của UBND tỉnh trước đây “6.1- Có nhà văn hóa và khu thể thao xã đạt chuẩn của Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch”.

Quy định cụ thể, “Nhà văn hóa đa năng: diện tích đất được sử dụng 1.000m2, gồm hội trường có sức chứa 150 chỗ ngồi; sân thể thao phổ thông, trong đó có sân bóng đá, ở 2 đầu sân bóng đá có thể bố trí sân bóng chuyền, sân nhảy cao, nhảy xa, sân đẩy tạ và một số môn thể thao dân tộc của địa phương. Diện tích đất được sử dụng 90m x 120m”.

Hướng sửa đổi cho chỉ tiêu 6.1: “Nhà văn hóa đa năng: Diện tích đất được sử dụng 2.000m2, gồm hội trường 200 chỗ ngồi; sân thể thao phổ thông, bố trí các sân chức năng nhỏ như trên nhưng diện tích đất được sử dụng 60m x 90m = 5.400m2.

Đồng thời, BCĐ tỉnh cũng đề xuất thêm: “Nếu không đủ điều kiện quy hoạch xây dựng trung tâm văn hóa- thể thao xã thì xã NTM phải có nhà văn hóa xã gắn với trung tâm học tập cộng đồng và không nên quy hoạch nhà văn hóa xã gắn liền với các cơ quan nhà nước sẽ làm ảnh hưởng nơi làm việc và người dân ngại không đến tham gia sinh hoạt.

Xã có sân bóng đá và sân phụ khác hoặc có thể quy hoạch sân bóng đá liên xã, theo cụm. Việc quy hoạch sân thể thao liên xã, theo cụm do BCĐ Xây dựng NTM huyện chỉ đạo và quyết định”.

Chỉ tiêu “6.2 - Tỷ lệ ấp có điểm sinh hoạt văn hóa và nơi tập luyện thể thao đạt 100%”. Đề xuất sửa đổi chỉ tiêu này: “Nhà văn hóa- Khu thể thao ấp: Mỗi ấp phải có nhà văn hóa- khu thể thao ấp kết hợp với trụ sở làm việc của ấp. Những nơi không đủ điều kiện để quy hoạch xây dựng theo quy định của Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch thì áp dụng hướng dẫn của Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch: Diện tích nhà văn hóa- khu thể thao ấp tối thiểu là 1.000m2.

Bố trí trụ sở làm việc của ấp, hội trường 80 chỗ ngồi phục vụ cho hội họp cấp ủy, ban nhân dân, các đoàn thể của ấp, tổ chức sinh hoạt văn nghệ, học tập, chuyển giao khoa học- kỹ thuật,… có tủ sách phục vụ nhân dân. Diện tích còn lại bố trí làm sân bóng chuyền, sân cầu lông, nơi tập luyện của các CLB”.

Tiêu chí 9- Nhà ở dân cư

Đối với chỉ tiêu 9.1 tiêu chí này: “Không có nhà tạm, nhà dột nát”. Hướng sửa đổi: “Nhà tạm, nhà đột nát chiếm tỷ lệ 2%. Trong đó, nhà tạm là loại nhà không bảo đảm mức độ sử dụng tiện nghi tối thiểu, thiếu các diện tích đảm bảo nhu cầu sinh hoạt tối thiểu (bếp, nhà vệ sinh) xây dựng bằng các vật liệu tạm thời, dễ cháy, có niên hạn sử dụng dưới 5 năm hoặc không đảm bảo yêu cầu “3 cứng” và không đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Nhà dột nát là loại nhà tạm có kết cấu chịu lực bị mối, mục; phần mái lợp cũ không có khả năng che mưa, nắng”.

Nhà ở nông thôn được xây dựng khang trang ngày càng nhiều, song chưa thể hết nhà tạm.

Chỉ tiêu 9.2- Hướng đề xuất: Nhà ở đạt chuẩn của Bộ Xây dựng: diện tích sử dụng nhà ở đạt từ 56m2 trở lên; niên hạn sử dụng và kết cấu nhà ở từ 20 năm trở lên, cột bằng bê tông cốt thép, thép hình, gạch đá hoặc gỗ tốt; tường xây gạch hoặc vật liệu bền; sàn nền lót gạch, đá hoặc tráng xi măng; mái lợp tôn, ngói hoặc bê tông cốt thép.

Mặt bằng nhà ở phù hợp theo quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn được duyệt; không gian các công trình trong khuôn viên nhà ở phải đảm bảo các nhu cầu: phù hợp, thuận tiện cho sinh hoạt đối với mọi thành viên trong gia đình, đảm bảo tối thiểu về diện tích sử dụng; có đủ các công trình hạ tầng kỹ thuật phục vụ sinh hoạt như điện, cấp thoát nước, giao thông và vệ sinh môi trường; kiến trúc nhà ở phù hợp với phong tục, tập quán, lối sống của địa phương, đảm bảo an toàn, bền vững, mỹ quan phù hợp với điều kiện tự nhiên và kinh tế, đảm bảo an toàn, cháy nổ…

Nếu giữ các chỉ tiêu theo tiêu chí đã được ban hành, thì chỉ riêng về tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa của một xã thực hiện đạt cũng cần đầu tư đến khoảng 30 tỷ đồng. Nguồn lực ấy ở những địa phương thuần nông thì không biết đến bao giờ mới thực hiện được.

Hướng đề xuất trên của BCĐ Xây dựng NTM tỉnh tương đối khả thi theo kế hoạch xây dựng xã NTM nếu được sự quan tâm kịp thời, đầy đủ của các cấp ủy Đảng và các ngành các cấp đối với những xã điểm.

Bài, ảnh: TRẦN ÚT