Đàm phán hòa bình Trung Đông trước nguy cơ đổ vỡ

Viễn cảnh về một vòng đàm phán hòa bình êm đẹp giữa Pa-le-xtin và I-xra-en chưa hẳn đã đạt được khi I-xra-en vừa phê chuẩn kế hoạch xây dựng thêm hàng loạt ngôi nhà định cư trên phần đất chiếm đóng của người Pa-le-xtin ở Giê-ru-xa-lem.

Viễn cảnh về một vòng đàm phán hòa bình êm đẹp giữa Pa-le-xtin và I-xra-en chưa hẳn đã đạt được khi I-xra-en vừa phê chuẩn kế hoạch xây dựng thêm hàng loạt ngôi nhà định cư trên phần đất chiếm đóng của người Pa-le-xtin ở Giê-ru-xa-lem.

Chỉ một ngày trước khi bước vào cuộc đàm phán hòa bình với người Pa-le-xtin, chính quyền thành phố Giê-ru-xa-lem của I-xra-en ngày 13-8 đã phê chuẩn kế hoạch xây dựng thêm 942 ngôi nhà định cư tại Di-lô, khu định cư nằm ở phía Đông thành phố Giê-ru-xa-lem.
 
Quyết định của I-xra-en được đưa ra ngay trước thềm vòng đàm phán mới với Pa-le-xtin, dự kiến được tiến hành vào ngày hôm nay (14-8) theo sáng kiến do Mỹ khởi xướng nhằm thúc đẩy tiến trình hòa bình khu vực.

Phản ứng trước quyết định của I-xra-en, quan chức cấp cao Pa-le-xtin, ông Y.A-bét Ra-bô (Yasser Abed Rabbo) ngày 13-8 cảnh báo rằng, hòa đàm Trung Đông có thể "đổ vỡ". Ông Ra-bô nhấn mạnh: "Việc mở rộng khu định cư đi ngược lại các cam kết của chính quyền Mỹ và đe dọa làm sụp đổ các cuộc đàm phán ngay trước khi bắt đầu".

Trước đó, hôm 11-8, I-xra-en cũng đã thông qua việc xây dựng 1000 ngôi nhà định cư, làm dấy lên sự phản đối của Pa-le-xtin và cộng đồng quốc tế. Ngay sau khi quyết định trên được đưa ra, I-xra-en cũng tuyên bố trả tự do cho 26 tù nhân Pa-le-xtin bị giam giữ trong các nhà tù của I-xra-en như một thông điệp tích cực cho cuộc hòa đàm sắp tới.

Tuy nhiên, trưởng đoàn đàm phán Pa-le-xtin Xa-ép Ê-rê-cát (Saeb Erekat) cho rằng, I-xra-en đã "không nghiêm túc trong đàm phán" khi tiếp tục xây dựng các khu định cư trái phép.

Trước phản ứng mạnh mẽ của Pa-le-xtin, Ngoại trưởng Mỹ Giôn Keri (John Kerry) đã thúc giục chính quyền Pa-le-xtin "không có phản ứng bất lợi" đối với các quyết định trên của I-xra-en và kêu gọi hai bên ngồi vào vòng đàm phán như kế hoạch.

Phát biểu bên lề chuyến thăm Cô-lôm-bi-a hôm 12-8, ông Ke-ri nói rằng, kế hoạch xây dựng khu định cư Do Thái nói trên chỉ mới dừng lại ở cấp ý tưởng. Vấn đề khu định cư sẽ được giải quyết sau khi hai bên đạt được các thỏa thuận về an ninh và đường biên giới.

Ngày 12-8, Mỹ đã bày tỏ "thật sự quan ngại" về quyết định của I-xra-en cho phép người định cư tiếp tục xây nhà trên lãnh thổ Pa-le-xtin bất chấp vòng đàm phán hòa bình mới sắp diễn ra.

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ma-ri Ha-phơ (Marie Harf), I-xra-en công bố kế hoạch trên vào một thời điểm "đặc biệt nhạy cảm" và Oa-sinh-tơn sẽ tiếp tục bày tỏ "thật sự quan ngại" về việc này với Chính phủ I-xra-en. Bà Ha-phơ cũng khẳng định chính sách của Mỹ không thay đổi, theo đó "không chấp nhận tính hợp pháp của việc tiếp tục xây nhà định cư".

Trong một phản ứng liên quan, phát ngôn viên LHQ Ê-đu-a-đo Đê Bu-ây (Eduardo Del Buey) tuyên bố, việc xây dựng các khu định cư của I-xra-en là "bất hợp pháp".

Việc hai đoàn đàm phán I-xra-en và Pa-le-xtin gặp lại nhau sau 3 năm ngưng trệ được coi là một diễn biến đáng hy vọng. Tuy nhiên, các chuyên gia dự báo tiến trình đàm phán sẽ rất chông gai do trước khi nối lại đàm phán, chưa bên nào ngỏ ý sẽ rút bỏ các yêu sách của mình.
 
Tổng thống Pa-le-xtin M. Áp-bát (Mahmoud Abbas) từng nhiều lần tuyên bố ông chỉ chấp nhận tham dự đàm phán khi I-xra-en ngừng xây dựng các khu định cư Do Thái hoặc công nhận các tuyến biên giới trước năm 1967 là đường biên giới của nhà nước Pa-le-xtin.

Về vòng đàm phán hòa bình diễn ra vào ngày 14-8, quan chức cấp cao của phong trào HAMAS hiện kiểm soát Dải Ga-da, ông Ma-mút An Gia-ha (Mahmoud al-Zahar) cho rằng, cuộc hòa đàm với I-xra-en là "vô ích". Trong khi đó, nhà đàm phán của Pa-le-xtin M.Say-ép (Mohammed Shtayyeh) coi Chính phủ I-xra-en đang cố tình phá hoại những nỗ lực của Mỹ và quốc tế trong việc nối lại đàm phán hòa bình.

Theo QĐND Online