Tăng cường “ngoại giao hòa giải” Nhật - Trung

Theo tờ IHT, một phái đoàn gồm các cựu quan chức ngoại giao và an ninh của Mỹ đã bắt đầu chuyến công du đến Nhật Bản và Trung Quốc, hai quốc gia đang có những tranh cãi về chủ quyền ở quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư). Chuyến thăm được cho là nhằm mục đích tháo gỡ căng thẳng đang dâng cao giữa Tokyo và Bắc Kinh.

Theo tờ IHT, một phái đoàn gồm các cựu quan chức ngoại giao và an ninh của Mỹ đã bắt đầu chuyến công du đến Nhật Bản và Trung Quốc, hai quốc gia đang có những tranh cãi về chủ quyền ở quần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư). Chuyến thăm được cho là nhằm mục đích tháo gỡ căng thẳng đang dâng cao giữa Tokyo và Bắc Kinh.

Thế khó của Mỹ

Chuyến công du của đoàn cựu quan chức Mỹ được sự hậu thuẫn của Bộ trưởng Ngoại giao Hillary Clinton. Phái đoàn gồm: ông James B. Steinberg, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ thời Tổng thống Obama; ông L. Armitage, người từng là Thứ trưởng Ngoại giao dưới thời Tổng thống G. W. Bush; ông Stephen J. Hadley, Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Bush, và ông Joseph S. Nye Jr, cựu quan chức tình báo tại Lầu Năm Góc phục vụ chính quyền Bill Clinton.

Theo dự kiến, hôm nay 22-10, phái đoàn này sẽ đến Tokyo và gặp gỡ Thủ tướng Nhật Bản Noda. Chuyến thăm Bắc Kinh sẽ diễn ra một ngày sau đó, phái đoàn cựu quan chức này sẽ tiếp xúc với một nhà lãnh đạo Trung Quốc. Chuyến công du này xuất phát từ đề xuất của ông James B. Steinberg, người từng phụ trách vấn đề ngoại giao liên quan Trung Quốc cách đây hơn 3 năm. Phái đoàn cho biết hiện không có kế hoạch đưa ra các gói hòa giải cụ thể cho hai nước Trung - Nhật nhưng đã chuẩn bị các thảo luận tìm cách thu hẹp những mâu thuẫn giữa Tokyo và Bắc Kinh.

Theo ông James B. Steinberg, thế khó hiện nay là mỗi bên đều khăng khăng đòi chủ quyền quanh quần đảo này, nếu không có sự xuống nước giữa các bên, căng thẳng sẽ tiếp diễn theo chiều hướng rất xấu. Trước đó, trong tháng 9, Ngoại trưởng Mỹ Clinton đã có cuộc tiếp xúc với quan chức Trung Quốc và Thủ tướng Noda tại Hội nghị APEC nhưng không đạt được tiến triển nào.

Cũng theo IHT, thời gian qua, nhiều quan chức Mỹ đã bày tỏ sự lo ngại về tình căng thẳng trên khu vực Senkaku/Điếu Ngư . Mỹ ít nhiều cũng có vai trò trong các tranh chấp này khi Nhật là đồng minh thân cận của Mỹ, còn Trung Quốc cũng vừa là “đối tượng” quan tâm lớn nhất trong chính sách xoay trục, vừa là một trong những đối tác kinh tế lớn nhất của nước này. Vì thế, không ngạc nhiên khi Mỹ sẽ có nhiều động thái nhằm “hạ nhiệt” tranh chấp theo hướng có lợi cho mình.

Tín hiệu thiện chí từ Tokyo

Theo hãng thông tấn Jiji, Mỹ - Nhật Bản sẽ không tiến hành cuộc diễn tập đổ bộ giành lại một hòn đảo từ tay đối phương dự kiến vào tháng 11 này do tình hình ngày một căng thẳng tại Senkaku/Điếu Ngư. Cũng còn một nguyên nhân khác là sự phản đối của người dân trên hòn đảo kề cận Irisunajima sau khi xảy ra sự kiện lính Mỹ cưỡng hiếp một phụ nữ trên đảo Okinawa.

Theo dự kiến ban đầu, vào đầu tháng 11 tới, lực lượng Mỹ - Nhật gồm thủy quân lục chiến, trực thăng, hải thuyền đổ bộ sẽ diễn tập tái chiếm đảo Irisunajima theo kịch bản đảo này bị địch chiếm đóng. Hòn đảo được chọn để tập trận cũng thuộc tỉnh Okinawa trong biển Hoa Đông nhưng cách Senkaku/Điếu Ngư vài trăm hải lý.

Ngày 21-9, Lực lượng Bảo vệ bờ biển Nhật Bản (JCG) cho biết đã cứu sống tất cả 64 thuyền viên người Trung Quốc trên một tàu hàng bị cháy tại vùng biển gần tỉnh Okinawa. JCG đã triển khai máy bay và tàu tuần tra trong đêm 20-10 sau khi nhận được thông báo từ nhà chức trách Đài Loan (Trung Quốc) nói rằng chiếc tàu Minh Dương tải trọng 12.703 tấn bị cháy tại vùng biển cách đảo chính Okinawa của Nhật Bản khoảng 150km về phía Đông Nam. Đám cháy dường như xuất phát từ phía đuôi tàu.

Theo SGGPO