Tranh cãi quanh việc Tổng thống Mỹ không tham dự APEC

Việc Tổng thống Mỹ Ô-ba-ma (Obama) không tham dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) đang diễn ra ở Vla-đi-vô-xtốc (Nga) một lần nữa trở thành chủ đề “bút chiến” của báo giới xứ cờ hoa mấy hôm nay.

Việc Tổng thống Mỹ Ô-ba-ma (Obama) không tham dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) đang diễn ra ở Vla-đi-vô-xtốc (Nga) một lần nữa trở thành chủ đề “bút chiến” của báo giới xứ cờ hoa mấy hôm nay. Sự việc được mang ra bàn luận “rôm rả” tới nỗi phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ đã phải đăng đàn kêu gọi thiên hạ ngừng suy diễn về sự vắng mặt của ông Ô-ba-ma, vốn đã được thông báo từ hồi tháng 5.

Không tham dự APEC vì bận tranh cử

Tờ Thời báo Niu Y-oóc ngày 7-9 đưa tin, nhóm cố vấn của ông Ô-ba-ma đã vô cùng “điên tiết” khi những suy diễn về việc “ăn miếng, trả miếng” của Tổng thống Mỹ đối với Tổng thống Nga Pu-tin ngày nào cũng chình ình trên mặt báo kể từ hôm Hội nghị APEC rậm rịch diễn ra. Tờ này dẫn một nguồn tin giấu tên cho biết, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng chẳng lấy làm dễ chịu khi ngày nào cũng phải giải trình với Nhà Trắng những tin đồn thất thiệt về vấn đề này. Cực chẳng đã, Bộ này đã phải lên tiếng kêu gọi giới truyền thông không suy diễn về động cơ chính trị đằng sau việc Tổng thống Ô-ba-ma không tham dự Hội nghị thượng đỉnh APEC đang diễn ra tại Nga. “Mối quan hệ giữa Mỹ và Nga đang thực sự tốt đẹp. Điều hiển nhiên là việc xây dựng lại mối quan hệ Mỹ - Nga đã mang đến những kết quả tích cực và đó là yếu tố quan trọng trong mối quan hệ này”, Thời báo Niu Y-oóc dẫn lời phát ngôn viên Bộ ngoại giao Mỹ Pa-trích Ven-tren (Patrick Ventrell) nói trước báo giới ngày 6-9.

Hồi tháng 5, Tổng thống Nga Pu-tin thông báo sẽ không tham dự Hội nghị thượng đỉnh G8 tổ chức tại Mỹ vì bận chỉ đạo thành lập nội các mới. Ngay sau đó, Nhà Trắng tuyên bố Tổng thống Ô-ba-ma sẽ không tham dự Hội nghị thượng đỉnh APEC lần thứ 24 tại Nga. Lý do phía Mỹ đưa ra là thời gian diễn ra Hội nghị thượng đỉnh APEC trùng với thời điểm tổ chức Hội nghị toàn quốc của đảng Dân chủ ở Bắc Ca-rô-lai-na. Các quan chức Mỹ thậm chí cho biết, phía Nga bày tỏ sự thông cảm với quyết định của tổng thống Mỹ bởi chiến dịch tái tranh cử là ưu tiên hàng đầu.

Tuy nhiên, giới phân tích quốc tế lúc đó nhận định, đây là cách hành xử “có đi có lại” trong quan hệ quốc tế giữa Nga và Mỹ. Giờ đây khi kỳ họp APEC đang diễn ra tại Nga, vụ việc lại một lần nữa được xới lên om sòm và khiến Nhà Trắng thực sự bực bội.

NMD vẫn là vấn đề gai góc

Theo các nhà phân tích, những vụ việc ngoại giao “ăn miếng trả miếng” giữa Nga và Mỹ như thế cho thấy, triển vọng cải thiện quan hệ Nga - Mỹ thời gian tới còn nhiều khó khăn trở ngại. Trong bài phát biểu với báo giới ngày 7-9, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ven-tren cũng thừa nhận hai bên vẫn còn bất đồng về một số vấn đề.

Trên thực tế, mối quan hệ “bằng mặt không bằng lòng” giữa hai cựu đối thủ thời Chiến tranh lạnh vẫn chưa từng được cải thiện một cách triệt để khi giữa hai bên vẫn còn tồn tại quá nhiều bất đồng trong nhiều vấn đề, đặc biệt là kế hoạch thiết lập Hệ thống phòng thủ tên lửa (NMD) của Mỹ ở châu Âu. Mỹ tuyên bố thiết lập NMD để chống lại mối đe dọa từ các nước I-ran và Triều Tiên nhưng Mát-xcơ-va lại cho rằng, hệ thống này đe dọa trực tiếp tới an ninh của nước Nga.

Còn nhớ, cách đây 6 tháng, trong "sự cố" quên tắt micro, Tổng thống Ô-ba-ma đã hứa hẹn với Thủ tướng Mét-vê-đép (khi đó còn làm Tổng thống Nga) rằng, ông sẽ "linh hoạt hơn" sau cuộc bầu cử tới đây. Nhưng, cho dù Tổng thống Ô-ba-ma có tái đắc cử đi chăng nữa thì sự "linh hoạt" có thể đó cũng sẽ gặp không ít trở ngại bởi NMD được phần lớn giới chính trị ở xứ cờ hoa coi là một biểu tượng cả về sức mạnh quân sự lẫn an ninh của Mỹ. Trong khi đó, với Tổng thống Nga Pu-tin, ông chủ điện Crem-li có thể mềm mỏng trong một số khía cạnh, nhưng với NMD sẽ là không thể.

Trong bài trả lời phỏng vấn kênh truyền hình "Russia today" được phát ngày 6-9, Tổng thống Nga V. Pu-tin (V. Putin) nhấn mạnh rằng trong những năm gần đây, lãnh đạo hai nước đã có nhiều nỗ lực củng cố mối quan hệ song phương, nhưng kế hoạch triển khai NMD của Mỹ ở châu Âu vẫn là một trong những vấn đề gai góc nhất trong mối quan hệ giữa hai nước vì nó đụng chạm đến những lợi ích sống còn của Nga. Tổng thống Pu-tin nêu rõ nếu Mỹ vẫn kiên quyết triển khai NMD tại châu Âu, Nga bắt buộc phải có các biện pháp tự vệ và duy trì cân bằng chiến lược.

Dẫu vậy, những nhà tham mưu cho ông Ô-ba-ma cũng có được an ủi khi Tổng thống Pu-tin công khai tỏ ý ủng hộ Tổng thống đương nhiệm của Mỹ. Nói về Tổng thống Ô-ba-ma, ông Pu-tin nhận định “ông ấy là một người đàn ông chân thành và thật sự muốn thực hiện những thay đổi tích cực”. Quan trọng hơn, Tổng thống Pu-tin bày tỏ lo ngại nếu ứng cử viên Rôm-ni (Romney) đắc cử thì sẽ làm tăng thêm sự bất đồng trong tranh chấp lâu dài về kế hoạch thiết lập NMD. Dù khẳng định Mát-xcơ-va sẽ tiếp tục hợp tác với bất kỳ ứng viên nào chiến thắng, nhưng ông Pu-tin lại thể hiện ý tứ khá rõ ràng khi “chua” thêm rằng “những nỗ lực sẽ chỉ hiệu quả nếu đó là đối tác mà chúng tôi mong muốn”. “Khi hội đàm về hệ thống phòng thủ tên lửa, các đối tác Mỹ liên tục nói rằng hệ thống này không chống lại chúng ta. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu ông Rôm-ni, người cho rằng chúng ta là kẻ thù số một của Mỹ, đắc cử tổng thống Mỹ?” - Tổng thống Pu-tin nói.

Có lẽ là để đáp lại “tình cảm” từ xứ Bạch Dương và cũng nhằm khép lại những tranh cãi “tào lao”, Bộ Ngoại giao Mỹ, thông qua phát ngôn viên Ven-tren, đã gửi tới những ai đang “suy diễn” một câu khẳng định duy nhất: “Mỹ đang duy trì mối quan hệ tốt với Liên bang Nga và chúng tôi cảm ơn nước Nga đã tổ chức Hội nghị thượng đỉnh APEC”.

Theo QĐND Online