Giữ gìn bản sắc văn hóa- vun đắp sức mạnh cộng đồng

Là tỉnh thuộc vùng ĐBSCL- Vĩnh Long từ lâu được biết đến là vùng đất hiền hòa, nơi hội tụ nhiều giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc Kinh, Khmer, Hoa.

Trong hành trình phát triển, tỉnh luôn xác định đại đoàn kết toàn dân tộc chính là nền tảng vững chắc, còn bản sắc văn hóa là nguồn lực nội sinh. Thông qua đó, tạo sự gắn kết, đồng thuận, phát huy sức mạnh cộng đồng chung tay xây dựng, phát triển quê hương.

Phó Bí thư Tỉnh ủy- Lâm Minh Đằng (thứ ba, từ trái qua) thăm, tặng quà lễ Sel Dolta Hòa thượng Thạch Sok Xane- Chủ tịch Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh.

Nền tảng phát triển bền vững

Với các tôn giáo đang sinh hoạt, lãnh đạo tỉnh và ngành chức năng thường xuyên gặp gỡ, lắng nghe tâm tư chức sắc, chức việc, người uy tín và vận động đồng bào tham gia công tác xã hội.

5 năm qua, các tổ chức tôn giáo đã đóng góp hơn 50 tỷ đồng cho hoạt động từ thiện xã hội. Tại ấp Bàu Sơn (xã Châu Thành), nơi có hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc Khmer, các vị chư tăng, bà con phật tử đóng góp xây dựng 6 cây cầu, lắp đặt 79 trụ đèn, nâng cấp 1,2km đường giao thông với tổng kinh phí hơn 1,1 tỷ đồng.

Hòa thượng Kim Thone, Trụ trì chùa Trốt Cớt (chùa Mỏ Neo), chia sẻ: “Mỗi cây cầu, con đường không chỉ giúp bà con đi lại thuận tiện mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó của chư tăng, phật tử với quê hương”.

Cùng với đó, tỉnh đã triển khai đồng bộ các giải pháp giảm nghèo bền vững, hỗ trợ sản xuất, phát triển HTX, đồng thời huy động sự tham gia của đoàn thể. Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh chỉ còn 0,49%. Đặc biệt, phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát hoàn thành trong năm 2025 với hơn 6.500 căn nhà mới bàn giao cho hộ dân, cùng 4 dự án nhà ở xã hội đang triển khai với gần 1.200 căn.

Trên nền tảng ấy, kết quả xây dựng NTM ngày càng lan tỏa. Đến nay, toàn tỉnh có 95 xã đạt chuẩn NTM, 17 xã đạt NTM nâng cao và 1 xã đạt NTM kiểu mẫu (Long Vĩnh). Các địa phương có đông đồng bào dân tộc Khmer như Song Lộc, Trà Cú, Tập Sơn cũng hoàn thành các tiêu chí. Thu nhập bình quân đầu người ở Song Lộc đạt 78,6 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,65%.

Vun đắp sức mạnh cộng đồng

Toàn tỉnh hiện có 1.309 cơ sở tôn giáo, nổi bật là 156 ngôi chùa Nam tông Khmer cổ kính. Đây không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng mà còn là không gian lưu giữ, truyền dạy văn hóa từ đời này sang đời khác. Nhiều di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia của đồng bào Khmer đã được công nhận như: Lễ hội Ok Om Bok, nghệ thuật múa rô băm, lễ hội Đom Lơng Néak Tà, nghề làm chiếu Cà Hom.

Lễ hội Ok Om Bok (hay còn gọi là lễ cúng Trăng) của đồng bào Khmer, là biểu tượng gắn kết cộng đồng, được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2014. Lễ hội cầu mùa màng bội thu, cuộc sống an lành, ao Bà Om là nơi diễn ra các hoạt động chính của lễ hội với nhiều trò chơi dân gian, sân khấu hóa nghi lễ cúng trăng, thả hoa đăng và đua ghe ngo trên sông Long Bình.

Không chỉ đồng bào Khmer, cộng đồng người Hoa ở Vĩnh Long cũng gìn giữ bản sắc riêng qua những lễ hội truyền thống như Nguyên tiêu, Đoan Ngọ, Trùng Cửu… Ông Trần Phát, người có uy tín trong cộng đồng Hoa (ngụ phường Trà Vinh), chia sẻ: Chính quyền luôn tạo điều kiện để bà con duy trì các hoạt động văn hóa, qua đó củng cố niềm tin và thắt chặt tình đoàn kết các dân tộc.

Bản sắc văn hóa còn được nuôi dưỡng trong các làng nghề truyền thống như dệt chiếu Cà Hom, thủ công mỹ nghệ Đại An, bánh tét Trà Cuôn, cốm dẹp Ba So… Vừa giữ nghề truyền thống, vừa tạo sinh kế bền vững cho hàng chục hộ dân.

Trên nền tảng đoàn kết và đa dạng văn hóa, tỉnh đã khéo léo gắn kết văn hóa với kinh tế. Du lịch cộng đồng, du lịch tâm linh tại ao Bà Om, chùa Âng, chùa Hang cùng các tour trải nghiệm làng nghề đã thu hút hàng trăm ngàn lượt khách mỗi năm. Thế hệ trẻ cũng được khuyến khích lan tỏa giá trị văn hóa thông qua hoạt động văn nghệ, khởi nghiệp gắn với sản phẩm OCOP.

Thạch Sok Xane- Chủ tịch Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh.

Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 xác định rõ: “Phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hóa, con người Vĩnh Long. Thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2030 gắn với xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”.

Đây chính là định hướng lớn về tầm nhìn phát triển bền vững của tỉnh. Tin tưởng rằng, với quyết tâm của toàn Đảng bộ, sự đồng thuận của Nhân dân và tiếp nối trách nhiệm của các thế hệ, Vĩnh Long sẽ tiếp tục khẳng định vị thế một tỉnh phát triển năng động, văn minh, giàu bản sắc trong vùng ĐBSCL và cả nước.

Bài, ảnh: SƠN TUYỀN