Sau một thời gian dài hẹ neo giá cao ở mức 20.000 đ/kg rồi leo lên 22.000 đ/kg, vô thời điểm rộ thu hoạch giá hẹ cũng quay đầu đi xuống. Cũng là thời điểm rẫy hẹ của anh Hồ Tấn Việt và một vài bà con xung quanh ở ấp Phước Hanh A (xã Phươc Hậu, huyện Long Hồ) cũng đã thu hoạch dứt vạt lứa hẹ 3.
 |
| Những rãnh nước bao quanh rẫy hẹ ghim đầy những con vẹm mập ú. |
Sau một thời gian dài hẹ neo giá cao ở mức 20.000 đ/kg rồi leo lên 22.000 đ/kg, vô thời điểm rộ thu hoạch giá hẹ cũng quay đầu đi xuống. Cũng là thời điểm rẫy hẹ của anh Hồ Tấn Việt và một vài bà con xung quanh ở ấp Phước Hanh A (xã Phươc Hậu, huyện Long Hồ) cũng đã thu hoạch dứt vạt lứa hẹ 3.
Liền ngay sau đó, là những công việc tất bật gieo trồng vụ hẹ mới, những chiếc xe tải chở tro vào đến tận mé ruộng, sau khi xới đất xong, hàng chục nhân công cánh đàn ông cuốc đất lên liếp, hẹ giống đã sẵn sàng cho cánh phụ nữ chuẩn bị cấy hẹ.
Thời tiết những tháng cuối năm khá thuận, không còn những ngày mưa dầm, có những buổi sáng khá mát mẻ, không khí làm đồng của vùng hẹ truyền thống thật rôm rả, cộng với niềm vui trúng giá, nên xuống giống vụ hẹ mới đầy ắp niềm vui phấn chấn. Theo tính toán của bà con sau Tết Nguyên đán sẽ bắt đầu thu hoạch, hy vọng lúc đó giá hẹ lại tăng lên.
Khi mặt trời đã lên nóng lưng, mọi người cũng dừng cuốc nghỉ ngơi giây lát. Lại thấy anh Hay làm gì đó thậm thụt, loay hoay ven các rãnh nước trong rẫy hẹ, đâu tầm vài chục phút đã thấy anh khệ nệ bưng một thau to đầy ắp vẹm là vẹm, chúng nằm trầm thủy ngày này, tháng nọ đâu ai mò tới có những con mập bự ú núc.
Vậy là nghĩ ngay tới món vẹm nấu canh hẹ, chắc chắn ngon miệng hơn canh hến rồi dù có thể chúng không ngọt nước, đậm đà bằng.
Thường vẹm sinh sôi dưới đáy sông, cặp mé kinh rạch, nhưng bắt vẹm ở những rãnh nước cạn trên ruộng cũng thấy lạ. Mà vẹm còn rất nhiều bắt không hết, có lẽ đây là rẫy hẹ sạch của anh Việt nhiều năm nay chỉ sử dụng phân hữu cơ. Riêng vụ hẹ cuối này hơn 30 ngày không tốn đồng bạc phân thuốc nào.
 |
| Tô canh vẹm nấu hẹ hoàn toàn sinh thái, tự nhiên ít bị ô nhiễm |
Cỏ mọc chen dày với hẹ. Nhưng hẹ rất to cọng, cao, khỏe và đặc biệt những cọng hẹ này có để cả chục ngày cũng không có hiện tượng bị úng thối. Điều này giúp cho hệ sinh thái xung quanh rẫy hẹ sạch này được phục hồi, sinh sản rất nhiều loài thực vật, cá cua rất nhiều rất nhiều mỗi lần bơm nước các rãnh nước.
Anh Hay phụ làm công thường nhật cho gia đình anh Việt, thỉnh thoảng làm siêng đi thụt hang chút xíu là cả chục con cua đủ ngọt nước nồi lẩu.
Riêng với thau vẹm, được ngâm nước một ngày đêm đến chiều hôm sau chỉ cần luộc lên gỡ lấy thịt nấu một nồi canh hẹ thiệt bự, hái nắm ớt “chim ỉa” trong vườn, chén nươc mắm trong, có một bữa ăn đậm đà chất đồng quê, vừa cảm thấy ngon miệng bởi những món ăn tự bắt, từ thiên nhiên gần gũi trong vườn nhà mà mình biết chắc là nó… sạch.
Vài hôm trước, sẵn lưới quây thả gà vườn còn dư mấy thước, chúng tôi bàn với nhau tái hiện lại cách bắt lươn mùa nước nổi hồi xưa, do thấy cái ao nhà có rất nhiều “mà” lươn (nổi tim trên mặt nước).
Vậy là xúm nhau đốn 2 đọt tre dài tầm 2 thước và một cán gỗ ghép lại thành cái vợt có đường kính tầm 2 thước rưỡi, anh Hay xung phong nhảy ùm xuống ao quơ cắt cỏ, rau muống, rau dừa… đủ thứ chất lên thành 6 cái ủ nổi trên mặt nước.
Bắt ốc, cua đập chết bỏ vào trong các ủ để dành đó tầm 2-3 ngày khi cua, ốc dậy mùi thúi sẽ dẫn dụ lươn trườn mình lên ủ ăn mồi.
Đó là thời điểm “cất lưới”, quả không sai thu hoạch chiến lợi phẩm không hề tệ chút nào, 3 con lươn vàng nghín cỡ ngón chân cái với mấy con lươn con thả lại ao, vậy là có tiệc lươn nấu mẻ thật… linh đình. Những con lươn sống ngoài tự nhiên, thịt dai và vị ngọt đậm đà nó khác rất xa so với loại lươn nuôi thường thấy ngoài chợ.
Nó hơn cả một món ăn bình thường, bởi nó gói ghém trong đó bao nhiêu hoài niệm về những món ăn của thuở xa xưa, nó chứa đựng đầy đặn hồn vía đồng ruộng quê nhà. Món ăn đó, nhá đũa một lần là nhớ mãi.
Bài, ảnh: NGỌC TRẢNG
