Ai gạo xay bánh ống hông?

Hơn mười năm trước, chỉ cần nghe tiếng rao quen thuộc từ dưới mé sông: "Ai xay bánh ống hông?" là cho dù đang chơi gì, mấy đứa trẻ bọn tôi đều bỏ ngang để chạy vào nhà xin mẹ lấy gạo để xay bánh ống.

Những cái bánh ống thơm ngon, giòn rụm ra lò chỉ sau vài phút.

Hơn mười năm trước, chỉ cần nghe tiếng rao quen thuộc từ dưới mé sông: “Ai xay bánh ống hông?” là cho dù đang chơi gì, mấy đứa trẻ bọn tôi đều bỏ ngang để chạy vào nhà xin mẹ lấy gạo để xay bánh ống.

Thường thì lần nào mẹ tôi cũng chọn gạo ngon, ít tấm để xay bánh. Chỉ cần đưa gạo, chừng 15 phút sau những cái bánh ống nóng hổi, thơm ngon đã có trên tay. Thích nhất là bọn trẻ tụi tôi được tận mắt chứng kiến cách làm ra bánh ống một cách “thần kỳ” từ một chiếc máy dầu: đổ gạo vào là ra bánh ống. Lớn lên mới biết, phải qua những công đoạn khá phức tạp để có những cái bánh thơm ngon ấy.

Trước tiên, từng lon gạo được trộn cẩn thận với các loại gia vị như đường, muối, mè, dừa, rồi cho vào một chiếc cối to. Cối được gắn qua trục xoay của một đầu máy. Khi nổ máy, hỗn hợp tự động chạy đến trục xoay có rãnh đinh ốc, được nướng chín tại đây và cho ra sản phẩm.

Bánh có dạng ống tròn, bên trong rỗng, chiều dài cây bánh được cắt theo ý muốn. Bánh như những chiếc ống nên gọi là bánh ống. Bánh ống mới “ra lò” rất xốp, giòn, phải bỏ vào túi ny lông buột chặt để khỏi bị mềm. Cách làm nhanh chóng lại rất thơm ngon, giòn xốp nên đám con nít tụi tôi rất mê.

Đang luôn tay cắt bánh ống, chị Nguyễn Thị Bé quê ở Đồng Tháp chia sẻ: “Vợ chồng tôi theo nghề này gần chục năm rồi, sống dưới ghe luôn. Quanh năm suốt tháng chạy ghe từ tỉnh này sang tỉnh khác, len lỏi từng con sông, kinh rạch để xay bánh dạo. Mấy năm trước đắt lắm. Giờ bánh trái có nhiều nên ít người xay”.

Thích thú nhìn những cái bánh nóng hổi ra lò, bé Cẩm Tiên (xã Chánh Hội- Mang Thít) hào hứng nói: “Con thích ăn bánh này lắm, ngon lại không ngán”. Chị Lê Thị Hương- mẹ bé Tiên nói: “Mấy đứa nhóc nhà tôi khoái ăn hàng nên tôi thường xay nhiều để dành. Chỉ tốn 10.000 đồng/lít, gạo thì có sẵn”.

Chị Bé nói thêm: Không phải ai xay cũng ngon, quan trọng là biết cách trộn các nguyên liệu cho đều, canh độ nóng của máy để bánh vừa chín tới, gạo xay phải có độ dẻo vừa phải, bánh mới có đủ độ xốp, giòn, thơm, ngọt, béo.

Ngày nay, nhiều ghe xay bánh ống đã được thay thế bằng xe tải nhỏ, tiện lợi lại nhanh chóng. Ngày nay, bánh trái nhiều song tôi vẫn yêu thích món bánh ống dân dã này. Bởi đây là món bánh luôn gợi nhớ về những ký ức tuổi thơ tuy thiếu thốn nhưng ngọt ngào. Lúc nhỏ không có tiền mua quà vặt, dùng gạo nhà có sẵn để đem đi xay là cách tiết kiệm nhất và không gì vui bằng khi cùng được chia sẻ những cái bánh giòn rụm với bạn bè thời con nít.

Bài, ảnh: THẢO LY