Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi

Chồng tôi đang ra ngoài làm ăn, mua bán với nhiều người, bất ngờ lại ngã bệnh, không còn nhận biết điều gì. Qua thăm khám, bác sĩ xác định có dấu hiệu tâm thần. Thấy vậy, bên chồng tôi đề nghị để em chồng tôi đại diện anh ấy thực hiện việc mua bán. Tôi không đồng ý điều này, vì tôi cũng có thể làm được. Trường hợp này, tôi giải quyết như thế nào?

Chồng tôi đang ra ngoài làm ăn, mua bán với nhiều người, bất ngờ lại ngã bệnh, không còn nhận biết điều gì. Qua thăm khám, bác sĩ xác định có dấu hiệu tâm thần.

Thấy vậy, bên chồng tôi đề nghị để em chồng tôi đại diện anh ấy thực hiện việc mua bán. Tôi không đồng ý điều này, vì tôi cũng có thể làm được. Trường hợp này, tôi giải quyết như thế nào?

N.T.H. (Bến Tre) Trả lời:

Điều 22 Bộ luật Dân sự quy định:

1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận của tổ chức giám định.

Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan, tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.

2. Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.

Căn cứ quy định trên, trước mắt chị có thể yêu cầu tòa án tuyên bố chồng chị mất năng lực hành vi dân sự, để từ đó chị có thể làm người đại diện cho chồng chị trong giao dịch theo khoản 3 Điều 24 Bộ luật Dân sự. Điều luật này quy định:

Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bên mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà bên kia được tòa án chỉ định làm người đại diện theo pháp luật cho người đó, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật thì người đó phải tự mình thực hiện quyền, nghĩa vụ có liên quan.

Luật sư TRẦN VĂN SỸ