Bảo mật thông tin cá nhân: Tránh làm “mồi” cho tội phạm số

Những thông tin cá nhân bị lộ lọt trong quá trình giao dịch hoặc bị đánh cắp có thể trở thành công cụ cho kẻ lừa đảo sử dụng nhằm chiếm đoạt tài sản.

Do vậy, việc bảo mật thông tin, nâng cao cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo cần được quan tâm thực hiện trước khi trở thành “mồi” của tội phạm số.

Những thông tin cá nhân bị lộ lọt trong quá trình giao dịch hoặc bị lừa đảo có thể bị rao bán công khai, tìm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự. Ảnh minh họa

Thủ đoạn tinh vi

Trong thời đại số hóa hiện nay, việc bảo mật thông tin cá nhân ngày càng trở nên quan trọng nhưng cũng đầy thách thức. Nhiều người bất ngờ khi các đối tượng lừa đảo có thể biết chính xác thông tin cá nhân như địa chỉ, số điện thoại, CCCD, thậm chí là cả các khoản thanh toán tiền điện, nước.

Những thông tin cá nhân có thể do vô tình cung cấp và bị lộ lọt khi đăng ký các dịch vụ trực tuyến, tham gia khảo sát, chơi trò chơi trên mạng xã hội hoặc tải ứng dụng miễn phí mà không đọc kỹ điều khoản sử dụng. Ngoài ra, các ứng dụng hoặc trang web không uy tín có thể thu thập và bán dữ liệu người dùng cho bên thứ ba.

Gần đây, theo Bộ Công an, lợi dụng sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng mạng đến vụ việc tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia, nhiều đối tượng đã tung ra hàng loạt thông tin giả về việc “lộ dữ liệu” tại các cơ quan, tổ chức khác.

Những tin này nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, các diễn đàn và hội nhóm trao đổi trực tuyến, nhắm đến nhiều lĩnh vực quan trọng như năng lượng, ngân hàng, vận tải, giao hàng.

Sau khi tiến hành kiểm tra, xác minh nhanh với các bên liên quan, kiểm tra cấu trúc trường thông tin và dữ liệu mẫu, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia xác định đây là các tin giả, không có cơ sở thực tế.

Đáng lo ngại hơn là việc một số người dùng thiếu cảnh giác tiếp tục chia sẻ, bình luận về những nội dung này càng làm gia tăng sự nhiễu loạn thông tin, gây khó khăn cho công tác kiểm chứng, xử lý.

Theo ông Vũ Ngọc Sơn- Trưởng Ban Công nghệ (Hiệp hội An ninh mạng quốc gia), tin giả trên không gian mạng là các hoạt động có chủ đích nhằm hạ thấp uy tín tổ chức, gây hoang mang dư luận và tiềm ẩn nguy cơ làm phát sinh những hành vi lừa đảo trên không gian mạng.

Thực tế cho thấy, việc lan truyền tin giả không chỉ gây tác động tức thời mà còn để lại hệ lụy lâu dài, khiến doanh nghiệp và người dùng đối mặt với nguy cơ bị lừa đảo, gây mất ổn định môi trường kinh doanh và xã hội.

Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) cảnh báo, lợi dụng sự cố an ninh mạng xảy ra tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia, các đối tượng lừa đảo có thể giả mạo, mạo danh các ngân hàng, Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia, tổ chức tín dụng để nhắn tin hoặc gửi email thông báo những thông tin giả.

Các tin nhắn này có nội như: tài khoản ngân hàng của bạn đã bị lộ thông tin, lộ mật khẩu, đề nghị anh/chị cung cấp thông tin hoặc xác minh lại thông tin hoặc click vào links sau để đổi mật khẩu, do sự cố tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia đề nghị quý khách hàng đăng nhập vào tài khoản theo liên kết sau để thay đổi mật khẩu.

Ngoài ra, còn xuất hiện tình trạng giả mạo lực lượng công an gọi điện thoại thông báo tài khoản có giao dịch bất hợp pháp và đề nghị cung cấp thông tin để xác minh hoặc đe dọa nộp tiền để chứng minh vô tội hoặc “bắt cóc online”.

Nâng cao cảnh giác

Theo Bộ Công an, mục tiêu của các đối tượng lừa đảo thường là người lớn tuổi, hạn chế am hiểu về công nghệ hoặc nhóm học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động tự do thường xuyên sử dụng các dịch vụ liên quan đến thẻ tín dụng.

Mục đích của chúng nhằm khai thác, thu thập thông tin cá nhân để xây dựng kịch bản lừa đảo tiếp theo, lừa đảo nạn nhân tự chuyển tiền hoặc tải ứng dụng độc hại để chiếm quyền điều khiển thiết bị, chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng.

Theo Thượng tá Nguyễn Việt Khải- Trưởng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an tỉnh Vĩnh Long), sở dĩ học sinh, sinh viên dễ bị lừa đảo bởi hay tìm hiểu và tin vào các gói vay ưu đãi, việc làm thêm lương cao.

Công nhân và nhân viên văn phòng dễ tin các thông báo nợ xấu giả mạo qua email, tin nhắn. Người lớn tuổi thì ít am hiểu công nghệ, rất dễ bị lừa qua điện thoại do thiếu kỹ năng kiểm tra link giả mạo. Những trường hợp khác do thiếu cảnh giác hay bấm vào link lạ, tải ứng dụng giả.

Thượng tá Nguyễn Việt Khải khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, tránh lộ lọt thông tin cá nhân, đồng thời quan tâm tuân thủ các nguyên tắc như: không cung cấp mật khẩu, mã OTP cho bất kỳ ai qua điện thoại, tin nhắn hay email; không nhấp vào links lạ được gửi qua SMS, Zalo, email; không chuyển tiền hay đóng phí vào tài khoản không rõ ràng; không tin vào quảng cáo “xóa nợ xấu”, “vay ưu đãi 0%”.

Bên cạnh, nếu có người tự xưng là công an, tòa án gọi điện thông báo “dính líu vụ án, nợ xấu ngân hàng” và yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp tài khoản, hãy bình tĩnh và lập tức gọi điện hoặc đến trực tiếp ngân hàng, cơ quan được nhắc đến để xác minh.

Tuyệt đối không làm theo hướng dẫn qua điện thoại của người lạ, không chuyển tiền hay đóng phí vào tài khoản không rõ ràng, bởi mọi yêu cầu “chuyển tiền để xác minh, giải quyết sự cố” đều là dấu hiệu lừa đảo. Người dân cũng cần quan tâm đến việc đổi mật khẩu các tài khoản ngân hàng, và kích hoạt xác thực 2 bước.

Vừa qua, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia đã đưa ra khuyến cáo và đề nghị người dùng internet chung tay xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh, nói không với tin giả.

Tuyệt đối không chia sẻ, lan truyền các thông tin chưa được kiểm chứng từ nguồn chính thống. Luôn kiểm tra, đối chiếu thông tin qua các kênh truyền thông chính thức trước khi tin tưởng hoặc chia sẻ. Cảnh giác với các hình thức lừa đảo có thể phát sinh, đặc biệt là những hành vi lợi dụng tin giả để trục lợi.

Bài, ảnh: TRUNG HƯNG