Hủy hợp đồng trước hạn phải bồi thường

Hai bên xác lập hợp đồng cho thuê đất thời hạn 15 năm nhưng mới vài năm thì chủ đất cho bên thứ ba dựng bảng quảng cáo trên đất cho thuê dẫn đến hợp đồng bị hủy nên phải bồi thường.

Ông L.S. (ở phường Đông Thuận, TX Bình Minh) là chủ sở hữu 2 thửa đất có tổng diện tích 2.798m2. Ngày 20/11/2015, ông S. lập hợp đồng cho ông L.T.T. (ở cùng địa phương) thuê các thửa đất trên để trồng thanh long, thời hạn thuê 15 năm, giá thuê và phương thức thanh toán, cũng như quyền và nghĩa vụ của các bên đều quy định cụ thể trong hợp đồng đã được công chứng. Cùng thời điểm đó, ông T. ký tiếp hợp đồng khác với con gái ông S. là chị L.M.N. thuê 3.380m2 đất với nội dung cũng giống như đã giao kết với ông S. để trồng thanh long.

Quá trình thực hiện hợp đồng, ông T. đã trả cho ông S. tiền thuê đất 20 triệu đồng và chị N. 52 triệu đồng. Đến năm 2019, ông S. tự ý cho một công ty quảng cáo thuê và dựng bảng quảng cáo trên đất đã cho ông T. thuê. Sau đó, ông S. còn yêu cầu ông T. trả lại đất trong khi thời hạn hợp đồng thuê còn dài buộc ông T. phải tạm ngưng canh tác. Do chi phí đầu tư trồng thanh long ban đầu rất cao nhưng chưa canh tác và thu hoa lợi nên ông T. yêu cầu ông S. và chị N. bồi thường thiệt hại ước tính gần 1,8 tỷ đồng.

Tại đơn phản tố ngày 26/11/2021, ông S. và chị N. trình bày: Ông S. và chị N. có ký hợp đồng cho ông T. thuê đất như đã nêu trên và ông T. có thanh toán tiền thuê đất qua từng lần được 72 triệu đồng. Tuy nhiên, từ năm 2017-2019, ông T. không trả tiền thuê đất như thỏa thuận và bỏ hoang đất thuê. Ngày 26/6/2021, chị N. có thông báo và lập vi bằng yêu cầu ông T. trả tiền thuê đất đồng thời chấm dứt hợp đồng thuê. Riêng việc ông S. cho bên thứ ba đặt bảng quảng cáo là có sự đồng ý của ông T., thể hiện qua việc ông T. ký tên trong phụ lục hợp đồng cho thuê đất ngày 21/4/2016. Do đó, ông S. và chị N. không đồng ý yêu cầu khởi kiện đòi bồi thường của ông T. đồng thời yêu cầu ông T. phải trả tiếp tiền thuê đất 25 triệu đồng và chấm dứt hợp đồng cho thuê đất, buộc ông T. phải giao trả lại đất.

Tại phiên tòa sơ thẩm, HĐXX của TAND TX Bình Minh đã tuyên hủy 2 hợp đồng thuê đất ngày 20/11/2015 giữa ông S., chị N. với ông T.; buộc ông T. di dời tài sản đã đầu tư trồng thanh long trả lại đất cho ông S.. Ông T. không đồng ý với phán quyết trên nên gửi đơn kháng cáo.

Quá trình xét xử phúc thẩm, các bên đã thỏa thuận và đồng ý chấm dứt 2 hợp đồng thuê đất ký ngày 20/11/2015, ông S. tự nguyện bồi thường thiệt hại cho ông T. bằng 650 triệu đồng. Xét sự thỏa thuận trên không trái đạo đức xã hội và phù hợp với quy định pháp luật nên HĐXX đã chấp nhận. Theo đó, ông S. phải bồi thường thiệt hại cho ông T. 650 triệu đồng do lỗi chấm dứt hợp đồng cho thuê đất trước hạn; ông T. được tháo dỡ, di dời toàn bộ trụ bê tông trồng thanh long và hệ thống thiết bị điện đã lắp đặt phục vụ cho việc canh tác ra khỏi các thửa đất đã thuê, trả lại hiện trạng đất ban đầu cho ông S. và chị N..

DIỄM PHƯỢNG