Kỳ cuối: Tăng cường phòng chống tội phạm "tín dụng đen"

Tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến "tín dụng đen" gây mất an ninh trật tự, đẩy nhiều gia đình vào hoàn cảnh khó khăn chồng chất và là nguyên nhân phát sinh nhiều loại tội phạm khác. 

Công tác tuyên truyền được ngành công an thực hiện thường xuyên, giúp người dân nâng cao cảnh giác trước thủ đoạn của loại tội phạm.

(VLO) Tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” gây mất an ninh trật tự, đẩy nhiều gia đình vào hoàn cảnh khó khăn chồng chất và là nguyên nhân phát sinh nhiều loại tội phạm khác. Hiện nay, công tác đấu tranh với tội phạm này vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập.

Do đó, bên cạnh sự ý thức của người dân trước cạm bẫy “tín dụng đen”, các ngành, các cấp cần triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để từng bước đẩy lùi tội phạm này ra khỏi đời sống xã hội, giúp người dân có thể tiếp cận với các nguồn vốn hợp pháp.

Còn khó khăn, nhiều bất cập

Qua các vụ việc liên quan đến “tín dụng đen”, cơ quan chức năng nhận định nguyên nhân xuất phát từ một bộ phận người dân có nhu cầu vay vốn không cần thế chấp tài sản, không đáp ứng được điều kiện vay vốn tại các kênh cung cấp tín dụng chính thức đã tìm đến các cá nhân, cơ sở hoạt động “tín dụng đen” để vay tiền.

Bên cạnh đó, một bộ phận không nhỏ thanh, thiếu niên tham gia các hoạt động tệ nạn cờ bạc, cá độ, ma túy hoặc do nhu cầu bất hợp pháp nên tìm đến các cá nhân, cơ sở hoạt động “tín dụng đen”.

Trong khi đó, nhiều người đã sử dụng tiền nhàn rỗi để trực tiếp cho vay dưới dạng “tín dụng đen” hoặc tham gia với vai trò trung gian, huy động vốn, gây rủi ro rất lớn cho cả người cho vay và đi vay, dẫn đến tình trạng vỡ nợ xảy ra ở nhiều địa phương.

Một nguyên nhân khác là công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về cho vay dân sự, về phương thức, thủ đoạn hoạt động và hậu quả tác hại, mức độ nguy hiểm của “tín dụng đen” chưa được tiến hành thường xuyên, liên tục nên hiệu quả chưa cao.

Quy định của pháp luật về xử lý tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” còn vướng mắc, khó khăn trong việc áp dụng, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe.

Theo Phòng Cảnh sát hình sự (Công an tỉnh Vĩnh Long), các đối tượng cho vay nặng lãi sử dụng thủ đoạn núp bóng dưới danh nghĩa thành lập các công ty, cơ sở kinh doanh gây khó khăn cho công tác quản lý, kiểm tra.

Các đối tượng này hầu hết là ngoài tỉnh, thường xuyên thay đổi địa chỉ tạm trú nên rất khó xác minh lai lịch, nơi ở, nơi làm việc.

Họ thuê mướn, sử dụng nhiều thành phần xã hội vào việc phát tờ rơi, dán thông báo cho vay lén lút vào ban đêm nên khó phát hiện và xử lý.

Cũng theo Phòng Cảnh sát hình sự, công tác điều tra, xử lý tội “Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” theo Điều 201 Bộ luật Hình sự còn nhiều khó khăn, khung hình phạt chưa đủ sức răn đe, áp dụng biện pháp ngăn chặn chưa hiệu quả.

Trong khi đó, theo nội dung văn bản gửi đại biểu Quốc hội liên quan nội dung chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 10/8, Đại tướng Tô Lâm - Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an cho hay, với quyết tâm trong công tác đấu tranh trấn áp nên tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” thời gian qua đã được kiềm chế, nhiều nơi tạm dừng hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng.

Tuy nhiên, có lúc, có nơi tình trạng này còn diễn biến phức tạp, nhất là hoạt động biến tướng cho vay qua mạng khó phát hiện, đấu tranh, xử lý hơn. Bên cạnh, công tác quản lý nhà nước đối với các nền tảng xã hội còn hạn chế.

Do đó, các đối tượng thông qua mạng xã hội, các ứng dụng, website để cho nhiều bị hại vay lãi nặng, đòi nợ, siết nợ gây bức xúc nhưng việc tiếp nhận, xác minh, xử lý các tin báo tố giác tội phạm gặp khó khăn do các đối tượng sử dụng tài khoản ảo, sim điện thoại rác, sử dụng công nghệ cao để thực hiện hành vi phạm tội.

Mặt khác, một bộ phận người dân khó khăn tìm đến “tín dụng đen”, chưa nâng cao ý thức cảnh giác và ý thức chấp hành pháp luật và các quy định, thỏa thuận về vay mượn dân sự dẫn đến việc các đối tượng thực hiện các hành vi đòi nợ, siết nợ trái pháp luật.

Tăng cường đấu tranh, xử lý “tín dụng đen”

Thực hiện công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến “tín dụng đen” trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long, công an các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các đội nghiệp vụ và công an cấp xã tăng cường nắm tình hình địa bàn, quản lý chặt đối tượng.

Riêng lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội quản lý, theo dõi, siết chặt việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh trật tự đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, các cơ sở có dấu hiệu hoạt động “tín dụng đen”, công ty tài chính.

Đồng thời, phát động phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành pháp luật, tích cực tố giác các hành vi liên quan đến “tín dụng đen”.

Liên quan vấn đề này, Sở Văn hóa - TT - DL kiến nghị Công an tỉnh tiếp tục chỉ đạo lực lượng, đặc biệt là công an cấp xã tăng cường công tác kiểm tra để kịp thời xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến hoạt động quảng cáo “tín dụng đen” vì các đối tượng thường tiếp cận đến người dân qua các hình thức như: Treo, đặt, dán, phát tờ rơi quảng cáo ở các chợ, khu dân cư tập trung đông người, đường nông thôn và hoạt động thường vào ban đêm.

Do đó, lực lượng công an nên kiểm tra, phát hiện xử lý nhanh chóng, kịp thời, góp phần đấu tranh, phòng ngừa với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”.

Đồng thời, cần quyết liệt hơn nữa trong việc điều tra, khám xét nơi ở của các đối tượng phát tờ rơi quảng cáo “tín dụng đen” để chủ động đấu tranh ngay từ khi có dấu hiệu nghi vấn các đối tượng này có dấu hiệu manh nha hoạt động.

Sắp tới, Phòng Cảnh sát hình sự cho biết sẽ phối hợp công an các địa phương kiểm tra hành chính các nhà trọ, nhà cho thuê nghi vấn có hoạt động tín dụng đen đang ở hoặc tạm trú và tiến hành mời làm việc, cảm hóa giáo dục, răn đe những đối tượng có biểu hiện liên quan đến hoạt động này.

Công an các địa phương phối hợp các ban ngành, đoàn thể tuyên truyền, thu gom, tháo gỡ các tờ rơi quảng cáo cho vay “tín dụng đen”.

Thực hiện công tác phòng chống tội phạm “tín dụng đen” trên phạm vi cả nước, Bộ Công an có kế hoạch chia sẻ, kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và CCCD với các bộ, ngành để phòng chống tội phạm.

Trước mắt là phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Thông tin - TT để hỗ trợ xác thực các thông tin về nhân thân của khách hàng vay vốn, giúp giảm tải, rút ngắn thời gian kiểm tra, xác minh.

Cũng theo nội dung văn bản gửi đại biểu Quốc hội, Đại tướng Tô Lâm cho biết, Bộ Công an cùng phối hợp với ngành ngân hàng để có nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền cần có quy định về hoạt động vay tín chấp, cho vay trực tuyến, vay qua app hiện nay.

Đồng thời, xử lý triệt để, nghiêm minh các vụ án liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, nhất là các vụ án liên quan đến các cán bộ thuộc các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp tiếp tay, cung cấp vốn cho “tín dụng đen” hoạt động.

Bên cạnh đó, chỉ đạo điều tra, mở rộng đối với hành vi rửa tiền trong các vụ án cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, làm tốt công tác thu hồi nguồn tiền từ hoạt động “tín dụng đen”.

Bài, ảnh: TRUNG HƯNG

[links()]