Luật Cư trú năm 2020- đảm bảo tốt hơn quyền tự do cư trú của người dân

Được thông qua tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV, Luật Cư trú năm 2020 chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021 với nhiều điểm mới nổi bật. Đây được xem là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm đảm bảo tốt hơn quyền tự do cư trú, lựa chọn nơi cư trú của người dân.

Được thông qua tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV, Luật Cư trú năm 2020 chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021 với nhiều điểm mới nổi bật. Đây được xem là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm đảm bảo tốt hơn quyền tự do cư trú, lựa chọn nơi cư trú của người dân.

Đạo luật này ra đời còn được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về an ninh, trật tự, đơn giản hóa thủ tục hành chính và đáp ứng yêu cầu ứng dụng công nghệ tiên tiến trong công tác đăng ký, quản lý cư trú.

Việc thay đổi phương thức quản lý dân cư từ sổ giấy sang phương thức công nghệ thông tin giúp người dân khi thực hiện giao dịch không cần mang theo nhiều giấy tờ mà chỉ cần có thẻ căn cước công dân (CCCD) hoặc cung cấp số CCCD. Trong ảnh: Người dân làm thủ tục cấp thẻ CCCD gắn chíp điện tử.

Nhiều điểm mới tiến bộ

So với Luật Cư trú năm 2006, Luật Cư trú năm 2020 gồm 7 chương 38 điều có nhiều điểm mới tiến bộ hơn và phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. Chẳng hạn, tại Điều 4 Luật Cư trú quy định một số trường hợp công dân bị hạn chế thực hiện quyền tự do cư trú, trong đó có người bị cách ly do có nguy cơ lây lan dịch bệnh cho cộng đồng; địa điểm, khu vực cách ly vì lý do phòng, chống dịch bệnh theo quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền; địa bàn có tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Luật Cư trú năm 2020 còn thay đổi, bổ sung quy định về các trường hợp thường trú, tạm trú. Chẳng hạn như áp dụng điều kiện thường trú chung khi công dân đăng ký hộ khẩu vào các thành phố trực thuộc Trung ương cũng giống như nhập hộ khẩu vào các tỉnh- thành khác, không có sự phân biệt và thống nhất trên phạm vi toàn quốc; giảm thời gian đăng ký thường trú từ 15 ngày xuống còn 7 ngày...

Hoặc những người sinh sống, người làm nghề lưu động trên các phương tiện cũng được đăng ký thường trú tại phương tiện đó khi đáp ứng các điều kiện theo quy định tại khoản 6 Điều 20. Quy định mới này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp người dân phải sống mưu sinh trên ghe, xuồng hiện nay.

Để triển khai hiệu quả Luật Cư trú năm 2020 cũng như các thông tư hướng dẫn thi hành, ngày 30/6/2021, Công an tỉnh Vĩnh Long đã tổ chức buổi tập huấn nhằm phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, biện pháp thi hành Luật Cư trú, đồng thời giới thiệu khái quát việc quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Cơ sở dữ liệu về cư trú cho lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội và công an xã- phường- thị trấn.

Qua đó, triển khai thi hành kịp thời, nghiêm túc và có hiệu quả nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của người dân.

Trường hợp nào sổ hộ khẩu bị thu hồi?

Một trong những nội dung nhận được nhiều sự quan tâm của người dân tại Luật Cư trú năm 2020 đó là quy định bỏ toàn bộ các thủ tục về cấp sổ hộ khẩu, sổ tạm trú và điều chỉnh những thay đổi trong sổ tạm trú, gia hạn tạm trú. Thay vào đó, khi thay đổi nơi thường trú, tạm trú, người dân chỉ cần đến cơ quan công an địa phương điều chỉnh, cập nhật thông tin về cư trú trong Cơ sở dữ liệu về cư trú (quy định tại Điều 22 và Điều 28).

Ngoài ra, theo Điều 38 của Luật Cư trú, khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi hai sổ này.

Theo đó, tại khoản 2 Điều 26 Thông tư 55/2021/TT-BCA quy định khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký thường trú, điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú, tách hộ, xóa đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, gia hạn tạm trú, xóa đăng ký tạm trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp, đồng thời thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú và không cấp mới, cấp lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Điều này đồng nghĩa, hiện nay khi đi làm một trong các thủ tục nêu trên, người dân mới bị thu hồi sổ hộ khẩu, chứ không thu hồi đồng loạt tất cả. Nếu người dân không đi làm các thủ tục nêu trên thì không thuộc trường hợp bị thu hồi sổ hộ khẩu và sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp trước đó vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của luật này cho đến hết ngày 31/12/2022.

Còn với những trường hợp bị thu hồi sổ hộ khẩu, mọi thủ tục, giao dịch từ ngày 1/7/2021 vẫn được tiến hành bình thường. Bởi vì mọi thông tin về cư trú trong sổ hộ khẩu sẽ được lưu giữ và khai thác trong Cơ sở dữ liệu về cư trú. Trường hợp thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khác với thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú thì cơ quan quản lý sẽ sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú.

Bài, ảnh: PHẠM TẤN