Thi hành án dân sự: khó chồng khó

Thi hành án (THA) là giai đoạn cuối của hoạt động tố tụng, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức và Nhà nước. Tuy nhiên, có không ít trường hợp tranh chấp, kiện tụng kéo dài đã gây ảnh hưởng đến tiến độ THA.

Nhiều vụ án dân sự có tình tiết phức tạp, nếu giải quyết không thỏa đáng sẽ gây tổn hại đến quyền lợi của nhân dân. Ảnh minh họa.

Thi hành án (THA) là giai đoạn cuối của hoạt động tố tụng, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân, tổ chức và Nhà nước. Tuy nhiên, có không ít trường hợp tranh chấp, kiện tụng kéo dài đã gây ảnh hưởng đến tiến độ THA.

Khó chồng khó

Theo Cục THA dân sự tỉnh Vĩnh Long, năm 2015, trong số 12.262 vụ được thụ lý thì có 3.632 vụ năm 2014 chuyển sang. Thụ lý về tiền trên 1.214 tỷ đồng thì có trên 593 tỷ đồng của năm 2014 chuyển sang.

Cục THA dân sự đã giải quyết xong 7.777 việc (chuyển sang năm 2016 là 4.485 việc) và trên 417 tỷ đồng (chuyển sang năm 2016 là trên 796 tỷ đồng). Như vậy, lượng án còn tồn đọng phải chuyển sang năm mới vẫn còn khá cao đã tạo áp lực rất lớn trong việc thi hành dứt điểm các bản án.

Ngoài ra, vẫn còn hàng ngàn vụ việc và hàng chục tỷ đồng, liên quan đến các khoản thu cho ngân sách nhà nước, tín dụng, ngân hàng; trách nhiệm dân sự của người phải THA đang chấp hành án tại các trại giam, trại tạm giam.

Số đơn thư khiếu nại, tố cáo tăng hơn gấp đôi, nội dung phức tạp. Nhiều trường hợp khiếu nại các sự việc đã được THA các năm trước. Năm 2015, cơ quan THA đã phải áp dụng biện pháp cưỡng chế với 197 trường hợp, trong đó, có 174 trường hợp phải huy động lực lượng liên ngành.

Theo ông Lâm Phước Nghĩa- quyền Cục trưởng Cục THA dân sự, nguyên nhân chậm trễ trong THA là do số lượng tiền và việc tăng mạnh trong những tháng đầu năm, tính chất các vụ việc ngày càng phức tạp, giá trị tài sản lớn, nhất là những vụ liên quan đến các tổ chức tín dụng, ngân hàng, tranh chấp đất đai, phương tiện giao thông,…

Ngoài ra, ý thức chấp hành pháp luật của không ít cá nhân còn hạn chế, họ cố tình né tránh, tẩu tán tài sản, khiếu nại nhiều lần hoặc vượt cấp nhằm kéo dài thời gian THA. Chưa kể đến nhiều tài sản thi hành án bán không có người mua, phải giảm giá nhiều lần.

Ông Nguyễn Trọng Văn- Phó Trưởng Phòng Kiểm tra, giải quyết khiếu nại tố cáo (Cục THA dân sự), cho rằng, do người khiếu nại không am hiểu các quy định của pháp luật về THA, cũng như trình tự, thủ tục nên phần lớn là khiếu nại về chậm THA của chấp hành viên.

Dân vận khéo THA

Thời gian qua, ngoài việc áp dụng các biện pháp chế tài thì việc tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân đã được nhiều cơ quan THA áp dụng hiệu quả. Biện pháp “mềm” này đã giúp nhiều vụ việc được giải quyết nhanh chóng.

Theo Chi cục THA dân sự huyện Vũng Liêm, để làm tốt công tác dân vận, trước hết cán bộ THA phải nghiên cứu kỹ bản án, quyết định của tòa, khai thác thông tin và xác minh rõ tài sản, nhân thân và các mối quan hệ giữa các đương sự để tìm ra biện pháp THA phù hợp, tránh phải áp dụng biện pháp cưỡng chế và nảy sinh nhiều tình huống phức tạp khác.

Kiên trì vận động, giải thích để đương sự và gia đình thấy rõ trách nhiệm trong việc THA. Đồng thời thông báo đến công an và tư pháp xã để nơi đây hỗ trợ đương sự hoàn tất các thủ tục công chứng, chứng thực hoặc xác nhận nhân thân,…

Cán bộ THA cũng thường xuyên tuyên truyền Luật THA dân sự, Luật Đất đai và các văn bản pháp luật có liên quan đến cán bộ ấp, khóm để họ nắm và tuyên truyền lại với nhân dân, từ đó có biện pháp hòa giải thành ngay tại cơ sở, giảm trường hợp khởi kiện và gánh nặng cho cơ quan pháp luật.

Còn theo ông Nguyễn Trọng Văn- thì việc đối thoại, đối chất với người dân nhằm nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, nguyên nhân vụ việc là vô cùng quan trọng nhằm giải quyết khiếu nại, tố cáo. Trong trường hợp cần thiết, Phòng Kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo sẽ xác minh thêm những nội dung liên quan đến vụ việc để giải quyết thấu tình đạt lý, đảm bảo quyền lợi các bên liên quan.

“Nhờ vậy nên năm 2015, cơ quan THA đã giải quyết đạt 95,45% đơn khiếu nại, tố cáo. Các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo của Cục trưởng có hiệu lực thi hành và không có trường hợp nào bị Tổng cục THA dân sự hủy”- ông Nguyễn Trọng Văn thông tin.

Bài, ảnh: NGUYỄN THỊNH