Sức sống mới từ những lò gạch cũ

Từ một làng nghề truyền thống, ngày nay vương quốc đỏ gạch gốm Mang Thít không còn đỏ rực lửa như trước. Nhưng với quyết tâm giữ nét đẹp trăm năm làng nghề, những lò gạch người dân chăm chút trở thành địa điểm du lịch thu hút du khách trong và ngoài nước.

Chung tay giữ gìn giá trị truyền thống

Anh Dương Chí Hiền (xã Nhơn Phú) kể, hơn 10 năm trước, một giám đốc công ty truyền thông ở Pháp đến làng gạch gốm thực hiện một phóng sự cùng người dân ăn Tết. Những hình ảnh cùng đi chạy gạch, chụm lò, thăm vườn chôm chôm… nhanh chóng lan tỏa và thu hút du khách đến với Mang Thít ngày một đông hơn.

Quán cà phê Nhà gạch gốm đương đại thu hút du khách đến “check-in”.

Cùng với những định hướng và nỗ lực của địa phương, người dân nơi đây đã tìm cách để bảo tồn lò gạch. Lò gạch cũ được “hô biến” thành địa điểm check-in, thành vườn cây ăn trái, quán cà phê thơ mộng ven sông, kết hợp làm điểm du lịch đón khách trải nghiệm. Việc phát triển mới các hoạt động du lịch, dịch vụ đảm bảo hài hòa và giữ gìn văn hóa bản địa.

Bắt tay thực hiện quán cà phê Nhà gạch gốm đương đại hơn 2 năm, anh Dương Chí Hiền cho biết: “Quán cà phê ra đời với ấp ủ góp chút công sức vào việc giữ gìn nghề của cha ông, đồng thời lan tỏa giá trị và vẻ đẹp độc đáo của loại gạch này đến với mọi người. Mỗi ngóc ngách của quán đều chứa đựng câu chuyện riêng của gạch gốm, từ những viên gạch thẻ, hay hình gốm 12 con giáp đến viên gạch tàu… tất cả đều mang nét đặc sắc riêng”.

Theo anh Hiền, làng nghề gạch gốm có nhiều tiềm năng lợi thế phát triển, nhất là giá trị làng nghề 100 năm này, đến những bối cảnh cộng hưởng xung quanh như vườn cây ăn trái xum xuê, cánh đồng lúa bát ngát, nguồn thủy sản thiên nhiên dồi dào… Du khách gần xa thích những cảnh hoang sơ, bình dị miền sông nước nơi đây- những điều tưởng chừng như bình thường thì lại là điểm níu chân du khách. Những người yêu văn hóa luôn tò mò, thích thú khi tìm hiểu về gạch gốm, gạch làm từ đâu, đất gì, cách làm ra sao, gốm sản xuất như thế nào…

Nhiều đoàn khách, các trường học đưa học sinh, sinh viên về làng gạch gốm tìm hiểu, học tập.

“Nếu biết khai thác hết lợi thế thì vùng đất này sẽ là điểm đến độc đáo. Tôi mong muốn bà con nơi đây sẽ cũng chung tay giữ gìn giá trị truyền thống của làng nghề, đồng thời, đổi mới tư duy, tận dụng, khai thác những gì sẵn có để đem lại thu nhập cho bà con. Từ câu chuyện trăm năm của viên gạch, những sản vật địa phương như buồng chuối, mớ rau, trái mít sẽ đến tay du khách”- anh Hiền chia sẻ thêm.

Anh Hiền luôn giải thích cặn kẽ, tỉ mỉ với du khách để họ hiểu thêm về nét đẹp của nghề truyền thống một thời hoàng kim. Anh đang ráo riết hoàn thành thêm khu vực bếp quê để du khách đến có thể trải nghiệm tự chiên bánh xèo. Anh còn ấp ủ dự định làm thêm khu homestay trên diện tích 2.000m2 để đón khách lưu trú.

Trải nghiệm thú vị cho du khách

Không gian bán hàng lưu niệm và trang trí từ gạch gốm tạo điểm nhấn cho làng nghề. Người dân đang nỗ lực để giữ gìn và quảng bá nét đẹp làng gạch gốm.

Truyền thống gia đình 3 đời làm gạch, thế nhưng đến thời của anh Võ Văn Lợi (xã Nhơn Phú) thì nghề gạch cũng suy yếu dần. Không còn sản xuất gạch nữa nhưng với tình yêu dành cho gạch gốm, muốn giữ nét đẹp của lò gạch, anh Lợi đã mạnh dạn “khoác áo mới” cho điểm sản xuất gạch của mình. Khoảng 1 năm nay, anh Lợi đã mày mò, tìm hiểu trồng cây ở nơi sản xuất gạch của gia đình. Trong khuôn viên gần 5 công đất, những dây nho, cây táo đã bén rễ và cho trái ngọt.

Những dây nho trồng cạnh lò gạch nhà anh Võ Văn Lợi đã bén rễ và cho quả ngọt.

Anh Lợi chia sẻ, anh tìm hiểu thấy nho thích hợp trồng đất cát, lại cần gian che mát, thật trùng hợp là lò gạch đáp ứng đủ các điều kiện này. Do đó anh tận dụng điểm phơi gạch với những mái che để trồng nho. Ban đầu anh thử trồng 4 loại nhưng không thích hợp nên nho chậm phát triển. Dần dần nghiên cứu trồng nho kẹo và đã đạt được kết quả như mong đợi. “Gần 40 gốc nho của tôi đang phát triển tốt và đang sai trái. Bên cạnh đó, tôi cũng trồng thêm 130 gốc táo xanh và cũng đã bắt đầu ra trái. Tôi đón được vài đoàn khách du lịch đến tham quan và nhận được phản hồi rất tích cực. Tôi rất mừng. Đây chính là động lực để tôi tiếp tục mở rộng đầu tư, phát triển trong thời gian tới”- anh Lợi nói.

Bên cạnh trồng nho, táo, anh Lợi đầu tư tạo điểm cho du khách tham quan lò gạch, hiểu thêm về từng miệng lò và câu chuyện sản xuất gạch gốm. Những lò gạch cũ quanh nhà đang được sửa chữa, xây dựng thêm, nối các miệng lò từ trên cao để làm điểm phục vụ du lịch. Theo anh Lợi, làng nghề có thể bị mai một, nghề gạch có thể qua thời hoàng kim nhưng vẻ đẹp của làng nghề thì sẽ còn mãi nếu biết gìn giữ và duy trì. “Tôi mong rằng với những sự đổi mới, quyết tâm giữ làng nghề, thì vương quốc gạch gốm Mang Thít sẽ dần sống lại theo hướng phát triển bền vững hơn”- anh Lợi bày tỏ hy vọng.

Bài, ảnh: PHƯƠNG THẢO