Hợp tác xã tiếp sức xây dựng nông thôn mới

Trong quá trình xây dựng NTM, kinh tế tập thể với hạt nhân là HTX có vai trò hết sức quan trọng; không chỉ thể hiện ở tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn mà còn góp phần kiến tạo diện mạo NTM văn minh, bền vững.

Kinh tế tập thể góp phần tích cực trong quá trình xây dựng NTM.

Nâng chất nông sản, tăng thu nhập

Ngay từ khi bước vào triển khai chương trình xây dựng NTM, việc thành lập HTX được các địa phương đặc biệt chú trọng. Đến nay, nhiều mô hình HTX, tổ hợp tác hoạt động hiệu quả đã góp phần hoàn thành tiêu chí số 13 trong bộ tiêu chí xây dựng NTM và đóng vai trò quan trọng trong thực hiện chương trình OCOP ở địa phương…

Nổi bật, HTX Nông nghiệp Phát Tài (xã Châu Thành) được thành lập nhằm tận dụng tối đa thế mạnh của địa phương để liên kết bà con nông dân trong ấp và những ấp lân cận xây dựng quy hoạch, chuyển đổi hình thành vùng sản xuất tập trung thực hiện mô hình Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao.

Mô hình có quy mô 48,4ha với 48 hộ tham gia, sử dụng giống OM5451. Tổng chi phí đầu tư giảm trên 3 triệu đồng/ha so bên ngoài; lợi nhuận bình quân tăng hơn 5 triệu đồng/ha so với bên ngoài.

Ông Trần Văn Trung- Giám đốc HTX cho hay, nông dân tham gia đề án không chỉ được hỗ trợ 50% giống lúa, phân bón, kỹ thuật canh tác lúa mà còn được hỗ trợ sau thu hoạch về đầu ra sản phẩm, thu gom rơm rạ nhằm phát thải thấp, hạn chế tình trạng đốt rơm rạ trên đồng ruộng tránh ô nhiễm môi trường. Qua đó, thu nhập cho hộ dân được tăng cao, góp phần giúp kinh tế địa phương phát triển, tính đến năm 2025 thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn ấp là 72 triệu đồng/người/năm.

Bên cạnh đó, để việc xây dựng tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM đạt hiệu quả, HTX luôn quan tâm và thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho các hộ dân tham gia thực hiện đề án nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, phối hợp với các tổ chức đoàn thể ấp trong việc giám sát, vận động người dân cùng tham gia xử lý rác thải sinh hoạt và chất thải nông nghiệp...

Ngoài ra, các hộ dân còn tích cực trồng cây xanh, làm hàng rào cây kiểng, xây dựng tuyến đường hoa do Nhân dân tự quản, bước đầu người dân cùng đồng tình tham gia thực hiện. Song song đó, HTX còn tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Ngày Chủ nhật xanh”, thành lập CLB nông dân bảo vệ môi trường.

Còn HTX Nông nghiệp Thành Chí (xã Tân An) được thành lập với chỉ 10 thành viên, vỏn vẹn 3,6ha trồng chanh không hạt và một mong muốn “làm sao để sản phẩm của người nông dân không còn bấp bênh theo giá cả thị trường”. Chỉ sau hơn 3 năm, từ một nhóm nhỏ, HTX đã phát triển thành một tổ chức 142 thành viên liên kết với diện tích 240ha, trải rộng trên 12 xã của tỉnh; trong đó 90ha đang cho thu hoạch.

Giai đoạn 2025-2026, HTX tiếp tục mở rộng 150ha, từng bước hiện thực hóa mục tiêu 300ha chanh không hạt đạt chuẩn xuất khẩu 100% vào năm 2027 thông qua hợp tác chiến lược với The Fruit Republic (Hà Lan). Đó không chỉ là sự phát triển về quy mô, mà còn là minh chứng cho niềm tin của nông dân vào con đường liên kết- hợp tác.

“Hiện HTX cung ứng 120-150 tấn chanh không hạt/tháng, nông dân thu lợi nhuận cao gấp 7-8 lần trồng lúa. Đây là động lực để bà con mạnh dạn đổi mới. Mỗi hecta chanh không hạt được liên kết, mỗi hộ nông dân được bảo vệ đầu ra, mỗi sản phẩm đạt chuẩn GlobalGAP xuất khẩu… chính là những bước đi chắc chắn để nông nghiệp tỉnh vươn lên tầm cao mới”- ông Phan Đức Tài- Giám đốc HTX Thành Chí chia sẻ.

Từng bước trở thành “trụ cột”

Nâng cao vai trò của HTX trong xây dựng NTM, những năm qua, tỉnh đã có nhiều chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để các HTX đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh; đồng thời đặc biệt quan tâm đến công tác chuyển đổi, tổ chức lại hoạt động của các HTX, phát triển các mô hình HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả.

Sản phẩm của thành viên các HTX được trưng bày, quảng bá tại nhiều sự kiện lớn của tỉnh. Ảnh: NGUYỄN THỊNH

Theo bà Nguyễn Thị Diễm- Giám đốc HTX Nông nghiệp và Mua bán dừa khô Thanh Diễm (xã Trung Ngãi), HTX hiện có 22 thành viên; mở rộng thu mua dừa tại vùng nguyên liệu khu vực tỉnh. Mỗi tháng xưởng thu mua từ 155-300 thiên dừa khô để chế biến; giải quyết cho hơn 40 lao động địa phương, trong đó có khoảng 12 nhân công làm việc trực tiếp tại xưởng với mức lương từ 7 triệu đồng/người/tháng.

“Rất vui khi được hỗ trợ vốn để đầu tư nhà xưởng và máy móc. Tôi sẽ mở rộng quy mô nhà xưởng đồng thời đa dạng hóa sản phẩm để nâng cao giá trị trái dừa hơn nữa”- chị Diễm cho hay.

Tại xã Phước Mỹ Trung, từ các dự án vay vốn Quỹ Hỗ trợ nông dân, Hội Nông dân xã đã hỗ trợ thành lập 1 HTX, 2 chi hội nông dân nghề nghiệp và 5 tổ hội nông dân nghề nghiệp, đồng thời thu hút kết nạp thêm 266 hội viên mới trong giai đoạn 2023-2025.

Bà Hồ Thị Hiếu Thuận- Chủ tịch Hội Nông dân xã Phước Mỹ Trung cho biết, Quỹ Hỗ trợ nông dân không chỉ là nguồn vốn mà là “đòn bẩy”, tiền đề để nông dân tiếp cận kỹ thuật, liên kết thị trường và sản xuất theo hướng chuyên nghiệp, giúp nông dân vươn lên và đóng góp tích cực vào phát triển nông nghiệp, nông thôn của địa phương.

Đặc biệt, Liên minh HTX tỉnh luôn xác định tầm quan trọng trong việc hỗ trợ các HTX đóng góp tích cực vào việc xây dựng NTM, phát triển sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị, thúc đẩy chuyển đổi số và hướng đến phát triển bền vững.

Trong 5 năm qua, Liên minh HTX tỉnh đã tập trung phối hợp thực hiện 6 nhiệm vụ trọng tâm nhằm hỗ trợ, củng cố nâng cao chất lượng hoạt động của HTX.

Hiện toàn tỉnh có 493 HTX đang hoạt động ở nhiều ngành nghề khác nhau, trong đó HTX lĩnh vực nông nghiệp 362 HTX chiếm 73,43% số HTX của toàn tỉnh…

Từ các hoạt động hỗ trợ tích cực, đến nay, tỉnh có gần 80 HTX sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với các sản phẩm chủ lực. Nhiều HTX đã ứng dụng công nghệ cao, đổi mới tư duy sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài nước.

Đặc biệt, trong tổng số hơn 1.080 sản phẩm OCOP của tỉnh, có tới 146 sản phẩm là của 105 HTX, chiếm 12,8%. Các sản phẩm OCOP này đã góp phần nâng cao giá trị hàng hóa từ 10-15% sau khi được công nhận.

Những nỗ lực trong sản xuất, kinh doanh của các HTX đã góp phần vào kết quả xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh. Khi HTX có những bước chuyển mình mạnh mẽ, sẽ từng bước trở thành “trụ cột”, động lực chính kiến tạo nên diện mạo những miền quê đáng sống.

Bài, ảnh: TUYẾT NGA