Tăng cường kiểm soát sâu đầu đen hại dừa

Sâu đầu đen (SĐĐ) gây hại cây dừa rất nguy hiểm, có thể thiệt hại khoảng 80% năng suất, thậm chí gây chết cây. Thời gian qua, SĐĐ hại dừa đã xuất hiện và gây hại gần 160ha dừa trong tỉnh. Ngành chức năng, người dân đã tăng cường thực hiện các biện pháp phòng trị để bảo vệ năng suất, chất lượng dừa.

Ngành chức năng tăng cường các biện pháp phòng trừ sâu đầu đen.

Thời gian qua, SĐĐ xuất hiện và gây hại ở các xã Càng Long, Tiểu Cần, Trà Cú, Châu Thành… Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, toàn tỉnh hiện còn 157,71ha diện tích dừa bị nhiễm SĐĐ , tỷ lệ gây hại 5-10%.

Anh Nguyễn Văn Sơn (xã Càng Long) cho biết: “Mấy tháng trước, vườn dừa bị SĐĐ tấn công nên giảm năng suất hơn 50% so với bình thường, một số cây không cho trái. Tôi có mua thuốc để phun, tuy nhiên một số cây dừa không có dấu hiệu giảm, lá dừa xơ xác dần. Mới đây, cán bộ nông nghiệp đến hướng dẫn cách phòng trị, tôi tỉa bớt lá bị sâu gây hại và phun xịt thuốc, thấy vườn dừa cũng đã dần khôi phục”.

Chị Lê Thị Hạnh (xã Cái Nhum) cho biết: “Lúc đầu lá dừa bị vài đốm nâu trên những lá già. Khi xé lá kiểm tra thì thấy có sâu bên trong. Tuy chỉ xuất hiện rất ít trên vườn dừa nhưng tôi biết đây là sâu hại rất nguy hiểm, nên tôi cũng nghe theo khuyến cáo của ngành chức năng, áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời”.

Trước tình trạng xuất hiện của SĐĐ và nhằm hạn chế những rủi ro của loại sâu này, thời gian qua, công tác nhân nuôi ong ký sinh kiểm soát SĐĐ được duy trì thực hiện. Từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh đã phóng thích hơn 116 triệu con ong ký sinh.

Ngành nông nghiệp chỉ đạo cơ quan chuyên môn thường xuyên rà soát, nắm chắc tình hình SĐĐ hại dừa. Đồng thời, hướng dẫn người dân áp dụng các biện pháp phòng trị tổng hợp, nên các vườn dừa đã có dấu hiệu phục hồi tốt về sinh trưởng. Theo đó, diện tích dừa phục hồi hơn 557ha.

Theo Chi cục Trồng trọt và BVTV, để phòng trị SĐĐ, thời gian qua, chi cục đã thành lập tổ vận động mở đợt cao điểm tuyên truyền vận động người dân cắt tỉa các tàu lá bị nhiễm nặng, đốn tiêu hủy những cây dừa cao, già bị nhiễm không khả năng hồi phục; phun xịt thuốc…

Bên cạnh đó, cán bộ kỹ thuật đã hướng dẫn biện pháp quản lý SĐĐ hại dừa cho các hộ nông dân trên địa bàn các huyện có diện tích nhiễm và tiếp tục thả thiên địch (bọ đuôi kìm, ong ký sinh) nhằm quản lý an toàn và bền vững đối với SĐĐ; tuyên truyền, nhắc nhở người dân khi phát hiện có SĐĐ trên dừa cần phải nhanh chóng thông báo kịp thời cho chính quyền địa phương và các cơ quan chuyên môn.

Sâu đầu đen xuất hiện và gây hại trên vườn dừa.

Ngành nông nghiệp khuyến cáo, đối với SĐĐ, điều quan trọng nhất là phát hiện sớm. Khi phát hiện phải tiến hành biện pháp diệt trừ ngay, vì con sâu non có tuổi gây hại kéo dài (1 tháng hoặc 1,5 tháng), do đó nông dân cần thực hiện giải pháp phun thuốc, cắt tỉa cành để hạn chế mật số sâu non và sự lây lan của sâu.

Nông dân cần thường xuyên thăm vườn dừa để kịp thời phát hiện cắt tỉa và tiêu hủy các tàu lá dừa bị sâu gây hại, đem đốt hoặc vùi xuống nước, việc làm này có tác dụng tiêu diệt ấu trùng, nhộng và trứng sâu nhằm làm giảm mật số sâu hại. Đây là biện pháp quan trọng, hiệu quả, an toàn môi trường và cần thực hiện ngay khi SĐĐ gây hại từ những lá già bên dưới. Chăm sóc, bón phân đầy đủ cho vườn dừa phát triển tốt.

SĐĐ hại dừa được ghi nhận là có nhiều loài thiên địch tấn công chúng trong tự nhiên như nấm xanh, ong ký sinh, bọ xít bắt mồi, kiến vàng, bọ đuôi kìm... khi vườn dừa có mật số cao phun các chế phẩm sinh học Bacillus thuringiensis (Bt), nấm xanh (Metarhizium sp.), nấm trắng (Beauveriasp.), nhằm kiểm soát mật số SĐĐ gây hại.

Đối với vườn dừa sản xuất hữu cơ hoặc theo hướng hữu cơ: Không sử dụng biện pháp hóa học, chỉ sử dụng biện pháp sinh học. Đối với vườn dừa sản xuất thường: Cần cắt tỉa, tiêu hủy tàu lá trước khi phun thuốc BVTV nhằm giảm mật số sâu hại, tăng khả năng tiếp xúc sâu non và tăng hiệu quả của thuốc. Đối với vườn dừa trồng xen cây ăn trái kết hợp nuôi cá, tôm: sử dụng thuốc có hoạt chất ít gây ô nhiễm môi trường.

Lưu ý, sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng; hạn chế vận chuyển cây dừa giống, các cây ký chủ (cau kiểng, chuối, dừa nước...) và trái dừa bị nhiễm SĐĐ sang các vùng khác hạn chế lây lan. Phun thuốc lúc trời ít gió, dùng máy phun áp suất cao phun ướt đều các tàu và cả buồng trái. Không phun ngừa khi chưa phát hiện triệu chứng gây hại.

Bài, ảnh: NGUYÊN KHANG