Phát triển thị trường nội địa, động lực tăng trưởng kinh tế

Kỳ cuối: Thời điểm vàng để doanh nghiệp nâng cao sức cạnh tranh

Phát triển thị trường nội địa, động lực tăng trưởng kinh tế

Thị trường trong nước với hơn 100 triệu dân không chỉ là “bệ đỡ” trước những biến động toàn cầu, mà đang trở thành “đòn bẩy” để doanh nghiệp (DN) khẳng định thương hiệu, chất lượng và tư duy phát triển bền vững.

Trong bối cảnh Chính phủ siết chặt quản lý thị trường, người tiêu dùng (NTD) ưu tiên chất lượng và truy xuất nguồn gốc thì các mô hình sản xuất xanh, hướng đến nền kinh tế xanh (KTX) được xem là “chìa khóa” để DN định vị lại thương hiệu, nâng cao năng lực cạnh tranh để chiếm lĩnh niềm tin NTD trong nước và tạo đà vươn ra thế giới. 

Nhiều HTX, tổ hợp tác đang chuyển đổi sang sản xuất nông sản theo hướng an toàn, hữu cơ nhằm đáp ứng xu hướng tiêu dùng xanh và bảo vệ môi trường.

Định vị lại thương hiệu- tạo dựng lòng tin tiêu dùng

Trước tình trạng hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân và uy tín DN trong nước, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 65/CĐ-TTg và Chỉ thị số 13/CT-TTg, mở đợt cao điểm phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả từ ngày 15/5-15/6.

Theo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, qua đợt cao điểm này, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra 3.891 vụ, xử lý 3.114 vụ vi phạm với tổng số tiền xử phạt hơn 63 tỷ đồng, thể hiện quyết tâm lập lại trật tự và bảo vệ thị trường tiêu dùng trong nước. Đồng thời, tạo dựng niềm tin của NTD, mở ra “cơ hội vàng” cho DN chân chính tái định vị thương hiệu, khẳng định chất lượng thực sự và giành lại niềm tin của NTD đối với sản phẩm của DN trong nước.

Tại tỉnh, nhiều sản phẩm OCOP đã cải tiến mẫu mã, công bố nguồn gốc rõ ràng và phân phối qua siêu thị, sàn thương mại điện tử. Sự đồng hành của NTD cũng thể hiện rõ qua các phiên chợ “Đưa hàng Việt về nông thôn”, góp phần giúp cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” tiếp tục được triển khai đồng bộ, hiệu quả trên toàn tỉnh.

Theo ông Nguyễn Tường Nam- Chủ tịch Hiệp hội DN tỉnh, thời điểm hiện nay chính là “cơ hội vàng” để DN trong nước khẳng định thương hiệu và xây dựng lòng tin từ thị trường nội địa hơn 100 triệu dân- một thị trường đủ tiềm lực để nâng tầm bất kỳ thương hiệu Việt nào nếu được khai thác hiệu quả.

Đây cũng là trụ cột quan trọng trong “cỗ xe tam mã” mà Bộ Công Thương xác định nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bên cạnh xuất khẩu và đầu tư. Trong đó, các sản phẩm OCOP của Vĩnh Long đang từng bước chuẩn hóa về chất lượng, mẫu mã và cách phân phối. Lợi thế nông nghiệp với nhiều loại cây trái, làng nghề đặc trưng cũng tạo điều kiện thuận lợi để sản phẩm bản địa phát triển. 

Tuy vậy, “để đi đường dài, DN cần chú trọng nâng cao giá trị thực, phát triển vùng nguyên liệu ổn định, đẩy mạnh chế biến sâu và hình thành liên kết bền vững trong chuỗi cung ứng”- ông Nam nhận định và cho rằng “chất lượng sản phẩm phải là ưu tiên hàng đầu”.

DN không nên vì lợi nhuận ngắn hạn mà đánh đổi niềm tin lâu dài. Điều này đòi hỏi đầu tư dây chuyền hiện đại, kiểm soát chặt chẽ đầu vào, tuyệt đối không sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, đồng thời minh bạch thông tin, truy xuất đầy đủ, cam kết hậu mãi và dịch vụ khách hàng chỉn chu. Sự tham gia của khoa học công nghệ là yếu tố không thể thiếu trong quá trình này.

“Thị trường nội địa không chỉ là nơi tiêu thụ lớn, mà còn là bàn đạp để DN vươn ra toàn cầu. Nếu giành được niềm tin từ NTD trong nước, DN sẽ có nền tảng vững chắc để mở rộng quy mô, nâng tầm thương hiệu trên thị trường quốc tế. Đó là con đường phát triển bền vững- con đường mà chỉ những DN dám đặt chữ “Tín”, “Tâm” và “Tầm” lên hàng đầu mới có thể đứng vững trong thời đại kinh doanh hội nhập sâu rộng toàn cầu”- ông Nam nhấn mạnh.

Mặt khác, các địa phương phát triển du lịch thì cần liên kết trải nghiệm, truyền tải thêm những giá trị văn hóa, tinh thần bản địa thông qua các sản phẩm OCOP và sản phẩm tiêu biểu của địa phương…

Phát triển sản phẩm xanh, liên kết chuỗi giá trị bền vững

Bên cạnh chất lượng, yếu tố “xanh” đang trở thành tiêu chí sống còn của sản phẩm cũng như xu hướng tiêu dùng mới. Sản phẩm xanh không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn về sức khỏe và môi trường, mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội của DN với cộng đồng. 

Sản phẩm OCOP gắn với tài nguyên bản địa, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu địa phương.

Ông Trần Quốc Tuấn- Giám đốc Sở Công Thương cho biết, bối cảnh KTX tăng trưởng bền vững đang trở thành xu hướng tất yếu toàn cầu, sau hợp nhất tỉnh mở ra không gian phát triển rộng lớn hơn, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tái cấu trúc ngành hàng, liên kết vùng. Đặc biệt là xanh hóa ngành hàng chủ lực, xanh hóa toàn diện quá trình sản xuất- tiêu dùng để sử dụng hiệu quả tài nguyên và thích ứng với biến đổi khí hậu. 

Một trong những vấn đề để sản xuất xanh hướng đến nền KTX bền vững chính là làm thế nào để các sản phẩm này được đẩy mạnh tiêu thụ ngay thị trường trong nước. Bởi thực tế, giá thành các sản phẩm này tương đối cao so với các sản phẩm cùng loại. DN sản xuất rất muốn sản phẩm sau khi chuyển đổi sản xuất xanh được NTD trong nước đón nhận. Điều này phù hợp với quy luật cung cầu với sản phẩm chất lượng cao cần có nhu cầu thực sự tiêu dùng, vừa giúp DN ổn định sản xuất bền vững, vừa để NTD có sản phẩm chất lượng để lựa chọn. 

Ông Trần Văn Hiền- Chủ tịch HĐQT HTX Sản xuất và tiêu thụ rau an toàn Phước Hậu (phường Phước Hậu), cho biết sản phẩm rau sạch theo tiêu chuẩn VietGAP có giá thành cao hơn, nhưng vẫn được nhiều NTD ủng hộ nhờ minh bạch quy trình sản xuất và đảm bảo sức khỏe. “Chúng tôi mong muốn sản phẩm sạch sẽ không chỉ hiện diện trong siêu thị, mà trở thành lựa chọn quen thuộc trong bữa cơm hàng ngày của NTD”- ông Hiền chia sẻ.

Không chỉ với rau củ, nhiều mô hình sản xuất trong tỉnh như bưởi năm roi, dừa hữu cơ, lúa hữu cơ… đã áp dụng các kỹ thuật canh tác hữu cơ, tiết kiệm nước, không dùng hóa chất độc hại. Những sản phẩm này vừa bảo vệ môi trường, vừa tạo giá trị kinh tế lâu dài. Như bưởi năm roi Vĩnh Long là một ví dụ điển hình, không chỉ giữ vững niềm tin của NTD trong nước mà còn xuất khẩu sang nhiều thị trường quốc tế như Hoa Kỳ và EU.

PGS.TS Võ Hồng Tú cho rằng, những mô hình khởi nghiệp thành công trong việc liên kết tiêu thụ sản phẩm OCOP và công nghiệp nông thôn tiêu biểu đã chứng minh tầm quan trọng của liên kết chuỗi giá trị và ứng dụng công nghệ trong phát triển nông nghiệp xanh và KTX.

“Để tiếp tục thúc đẩy lĩnh vực này, cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ về mặt chính sách và tài chính cho các mô hình khởi nghiệp. Việc khuyến khích liên kết chặt chẽ giữa các bên liên quan trong chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả sản xuất và nâng cao giá trị sản phẩm. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quảng bá và tiêu thụ sản phẩm là điều cần thiết. Đồng thời xây dựng thương hiệu, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về các sản phẩm xanh, sạch và thân thiện với môi trường”- PGS.TS Võ Hồng Tú phân tích.

Theo ThS Huỳnh Ngọc Thái Anh (Trường Công nghệ thông tin và truyền thông- ĐH Cần Thơ), để nâng cao khả năng tiêu thụ, DN cần ứng dụng công nghệ số hiệu quả hơn, từ nâng cấp hạ tầng đến phát triển các nền tảng quản lý và bán hàng trực tuyến. “Ngoài ra, việc mở rộng sử dụng các sàn thương mại điện tử như Lazada, Voso.vn, Postmart.vn, Shopee,… giúp các sản phẩm OCOP tiếp cận với thị trường rộng lớn hơn.

Chú trọng vào việc xây dựng thương hiệu sản phẩm địa phương, nhấn mạnh vào chất lượng và giá trị văn hóa đặc trưng để thu hút sự quan tâm của khách hàng… Đây cũng là những giải pháp căn cơ để hàng hóa được DN sản xuất theo các tiêu chuẩn xanh đến gần hơn với thị trường nội địa”- ThS Huỳnh Ngọc Thái Anh nhận định.

“Sở Công Thương đang nghiên cứu xây dựng và phát triển logistics xanh kết nối ĐBSCL và TP Hồ Chí Minh, đặc biệt hơn là tỉnh Vĩnh Long có lợi thế gần với cảng hàng không quốc tế Cần Thơ, chuẩn bị kết nối với trục dọc cao tốc Bắc Nam và trục ngang cao tốc phía Tây, nối với biên giới Campuchia…

Ngành sẽ phối hợp với các sở ngành tỉnh tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng vùng. Nhằm thúc đẩy chuyển đổi xanh trong cộng đồng DN, tỉnh chú trọng gắn kết chặt chẽ giữa DN- viện- trường- chính quyền. Đồng thời mời gọi chuyên gia có tầm nhìn, có đủ năng lực hoạch định, tổ chức quốc tế tư vấn chiến lược xanh hóa để giúp tỉnh phát triển nhanh hơn trong lĩnh vực này.

Bên cạnh tổ chức các lớp đào tạo, huấn luyện kỹ thuật số, tiêu chuẩn xanh, ứng dụng AI, Big Data trong nông nghiệp- công nghiệp”, ông Trần Quốc Tuấn nhấn mạnh định hướng và cho biết thêm: “Hiện nay, chúng tôi đang chỉ đạo xây dựng bản đồ số công thương để phục vụ phát triển ngành công thương của tỉnh”. 

Bài, ảnh: KHÁNH DUY- THẢO TIÊN