Khơi mở tư duy, năng lực sáng tạo cho học sinh

Ngày hội Công nghệ (CN) số 2025 tại tỉnh vừa khép lại, mở ra không gian kết nối tri thức- CN- đổi mới sáng tạo, nơi học sinh, giáo viên và chuyên gia cùng chia sẻ, trải nghiệm, lan tỏa tinh thần chuyển đổi số trong giáo dục phổ thông.

BTC vinh danh top 3 dự án tiêu biểu của Dariu Tech Clubs.

Tư duy số của học sinh

Sau 2 ngày diễn ra sôi nổi (28-29/11), chương trình tổng kết ngày hội được tổ chức tại ĐH Kinh tế TP Hồ Chí Minh phân hiệu Vĩnh Long, với sự tham dự của hơn 300 đại biểu, 27 doanh nghiệp CN và 150 học sinh đến từ nhiều tỉnh, thành. Sự kiện nằm trong khuôn khổ Dự án Hỗ trợ phổ cập kỹ năng số do Quỹ Dariu (Thụy Sĩ) tài trợ.

Bà La Thị Thúy- Giám đốc Sở GD-ĐT khẳng định, ngày hội là hoạt động có ý nghĩa thiết thực trong bối cảnh chuyển đổi số toàn ngành: đây là “không gian- sân chơi sáng tạo” giúp phát triển tư duy số, năng lực số, đồng thời mở rộng kết nối giữa giáo dục- doanh nghiệp- trường ĐH- chuyên gia quốc tế.

Bà La Thị Thúy cho biết sau hợp nhất, Vĩnh Long trở thành một trung tâm mới về văn hóa, du lịch và giáo dục. Trong không gian đó, ngày hội CN số góp phần làm nổi bật vai trò của CN trong phát triển nguồn nhân lực địa phương, đặc biệt là thế hệ trẻ. Nổi bật là những dự án đến từ học sinh phổ thông, cho thấy khả năng tư duy, sáng tạo và ứng dụng CN vào các vấn đề của cộng đồng.

Em Huỳnh Minh Trọng- học sinh Trường THPT Trà Ôn, chia sẻ cảm giác đầy hứng khởi khi được “va chạm với các bạn có chung đam mê”, từ đó có thêm động lực học hỏi. Em và đội nhóm đã dành hơn 8 tháng nghiên cứu giải pháp hỗ trợ người già gặp khó khăn trong di chuyển, thiết kế mẫu ghế thông minh giúp “người già ở một chỗ mà có thể điều khiển các thiết bị trong nhà hoặc gọi cho người thân”. Trọng cho biết để làm được sản phẩm, nhóm phải tìm hiểu “các cơ sở y học, các nguồn chính thống” và kết hợp lập trình, kỹ thuật.

Cũng trưởng thành từ các cuộc thi CN, em Trần Nguyên Nguyên- học sinh Trường THPT Trần Phú (Đà Nẵng), gây chú ý với sản phẩm “ứng dụng AI vào điều tiết đèn giao thông… giảm ùn tắc”. Nguyên tự học lập trình, thiết kế 3D và dành 6 tháng để hoàn thiện mô hình. Với loạt thành tích như giải Nhất khoa học kỹ thuật cấp thành phố, Nguyên khẳng định sẽ tiếp tục theo đuổi CN và định hướng thiết kế mạch chuyên sâu.

Trong khi đó, lần đầu đến Ngày hội CN số, em Nguyễn Thị Phương Thảo- học sinh Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn (Quảng Trị), cho biết đây là nơi giúp “em có thêm bạn bè có cùng đam mê về CN, đặc biệt là sự sáng tạo”, đồng thời mở ra nhiều kiến thức và cơ hội mới.

Cùng kết nối số

Ông Nguyễn Văn Hạnh- Trưởng Văn phòng đại diện Quỹ Dariu Việt Nam cho biết, ngày hội là sự phối hợp hiệu quả giữa các sở, ngành, đặc biệt là Sở GD-ĐT tại các địa phương. Quỹ Dariu đã triển khai chương trình đào tạo cho khoảng 30.000 giáo viên trong 10 năm thực hiện chương trình.

Đáng chú ý, hơn 2.000 học sinh đã tham gia các dự án CN của quỹ và bước vào vòng “tập huấn chuyên sâu” trước khi trình diễn tại ngày hội. Ông Hạnh cũng thông tin về Dự án Dariu Tech Clubs- mô hình CLB CN trong trường học. Riêng năm nay, quỹ tài trợ gần 10 phòng không gian sáng chế cho Vĩnh Long, Quảng Trị và Đà Nẵng, tạo môi trường thực hành và sáng tạo cho học sinh.

Học sinh các trường THPT thi đấu robotics tại Ngày hội Công nghệ số 2025, với các mô hình robot tự hành do chính các em thiết kế và lập trình.

Ở góc độ toàn cầu, ông Jack Mugo Ngare- Giám đốc Kỹ thuật, Văn phòng CTO Google cloud, nhận định AI đang mở ra cơ hội mới. Sự phát triển nhanh chóng của AI qua các mô hình học máy: chỉ sau 2 giờ huấn luyện bằng trò chơi, hệ thống có thể tối ưu hóa tốc độ và chiến lược vượt xa con người. Tại nhiều lĩnh vực như cờ vây, mô phỏng tự hành hay xử lý văn bản- hình ảnh- âm thanh, AI đã chứng minh khả năng vượt trội.

Ông Ngare khuyến khích học sinh mạnh dạn dấn thân vào CN: “Hãy dám chấp nhận rủi ro, hãy dám đương đầu và kiên trì với những gì mình suy nghĩ… Tương lai sẽ chờ các bạn”.

Ngày hội ghi nhận nhiều hoạt động chuyên sâu: 10 đội robotics thi đấu trực tiếp; 11 dự án AI hackathon; 13 dự án tiêu biểu từ Dariu Tech Clubs. Hệ thống trạm trải nghiệm CN về robotics, IoT, AI automation, drone, AR/VR, makerlab. Các hoạt động thu hút hàng trăm lượt trải nghiệm, tạo cơ hội để học sinh tiếp cận CN hiện đại ngay trong môi trường học đường. Sự kiện còn mang đến chuỗi hoạt động chuyên môn về xu hướng CN, kỹ năng số tương lai và cơ hội nghề nghiệp từ các diễn giả quốc tế, chuyên gia doanh nghiệp và giảng viên ĐH.

Theo bà La Thị Thúy: “Ngày hội CN số năm 2025 là hoạt động có ý nghĩa, tạo “không gian- sân chơi sáng tạo” cho giáo viên và học sinh, đồng thời là cơ hội kết nối ngành giáo dục với doanh nghiệp, ĐH, chuyên gia trong và ngoài nước. Đây là bước thúc đẩy tư duy số, năng lực số, phẩm chất và năng lực học sinh theo định hướng Chương trình giáo dục phổ thông 2018, đóng góp cho chuyển đổi số của ngành và yêu cầu đổi mới giáo dục trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0. Trong thời gian tới, Sở GD-ĐT sẽ tiếp tục mở rộng mô hình Dariu Tech Clubs; đẩy mạnh giáo dục STEM; quan tâm kết nối doanh nghiệp- ĐH- chuyên gia để phát triển hệ sinh thái giáo dục bền vững hơn. Đồng thời tạo thêm nhiều sân chơi CN để ươm mầm tài năng, phát triển năng lực công dân số theo định hướng của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và chiến lược chuyển đổi số của tỉnh.

Bài, ảnh: CAO HUYỀN