Doanh nghiệp khoa học-công nghệ: Củng cố nội lực để bứt phá

Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức, với những đột phá mạnh mẽ về trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới tư duy, tái cấu trúc nguồn lực và đầu tư chiều sâu để tạo ra năng lực cạnh tranh mới.

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco).

Ngày 5/12 tại Hà Nội, Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VST) khai mạc Đại hội toàn quốc nhiệm kỳ II (2025-2030), đánh dấu bước chuyển quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Vững vàng qua thử thách, mở đường cho giai đoạn bứt phá mới
Phát biểu khai mạc, Anh hùng lao động Hoàng Đức Thảo - Chủ tịch Hiệp hội nhìn lại nhiệm kỳ đầu tiên (2020-2025), khi Hiệp hội ra đời đúng thời điểm dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa sản phẩm khoa học-công nghệ. Không ít doanh nghiệp hội viên rơi vào tình thế cầm cự, buộc phải thu hẹp sản xuất hoặc tái cơ cấu toàn diện.

Tuy nhiên, trong bối cảnh khó khăn ấy, sự vào cuộc kịp thời của Đảng, Nhà nước và đặc biệt là Bộ Khoa học và Công nghệ đã tạo điểm tựa quan trọng cho cộng đồng doanh nghiệp khoa học-công nghệ. Hàng loạt nghị quyết như Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học-công nghệ, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân… được ban hành, mở đường cho các bước đi mạnh mẽ hơn.

Ông Hoàng Đức Thảo - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam phát biểu tại Đại hội.

Ngay sau đó, Quốc hội nhanh chóng thể chế hóa thành luật; Chính phủ và các bộ, ngành triển khai quyết liệt, tạo chuyển biến rõ nét về môi trường chính sách. Các cơ chế ưu đãi về vốn, đất đai, thuế được hoàn thiện theo hướng minh bạch, khả thi hơn, tạo động lực phục hồi và đổi mới cho doanh nghiệp khoa học-công nghệ và các mô hình khởi nghiệp sáng tạo.

“Đây là những điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp vững bước thực hiện sứ mệnh phát triển khoa học-công nghệ. Đồng thời tạo nền tảng để Hiệp hội phát huy vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp với cơ quan quản lý và giới khoa học; hỗ trợ hội viên tiếp cận chính sách và mở rộng hợp tác”, Chủ tịch VST khẳng định.

Theo ông Hoàng Đức Thảo, nhờ sự đồng hành đó cùng nỗ lực của từng hội viên, Hiệp hội đã từng bước vượt qua thách thức, ổn định tổ chức, mở rộng hoạt động và đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển vững chắc 2025-2030.

Trong khi đó, Thạc sĩ, Nhà báo Phan Thị Mỹ Yến - Phó Chủ tịch thường trực, kiêm Tổng Thư ký VST nhiệm kỳ I cho biết, điểm sáng của giai đoạn vừa qua là việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và điều phối hoạt động hội viên. Các kênh kết nối trực tuyến, nhóm tương tác nhanh được vận hành đã giúp thông tin giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý thông suốt, góp phần thúc đẩy hợp tác và chia sẻ tri thức.

Trên lĩnh vực xúc tiến thương mại, Hiệp hội phối hợp với các bộ, ngành và đối tác quốc tế để đưa nhiều sản phẩm công nghệ Việt Nam thâm nhập các thị trường khó tính, mở rộng cơ hội thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu.

Bước vào nhiệm kỳ II, Hiệp hội đặt mục tiêu trở thành trung tâm kết nối đổi mới sáng tạo, hướng tới tinh thần “làm chủ thị trường, tự cường công nghệ”. Theo đó, Hiệp hội định hướng mở rộng mạng lưới hội viên lên khoảng 500 doanh nghiệp trong 5 năm tới; khuyến khích ít nhất 60% hội viên triển khai các chương trình đổi mới sáng tạo và hơn 30% doanh nghiệp áp dụng hiệu quả công nghệ 4.0 vào sản xuất, kinh doanh.

Cùng với đó, Hiệp hội kỳ vọng kiến tạo tối thiểu 10 doanh nghiệp khoa học-công nghệ quy mô quốc gia có khả năng dẫn dắt thị trường, đồng thời hỗ trợ triển khai khoảng 30 dự án thử nghiệm công nghệ, phấn đấu có ít nhất 10 dự án được thương mại hóa thành công. Những mục tiêu này không chỉ phản ánh quyết tâm của Hiệp hội mà còn là đòi hỏi thực tiễn trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Doanh nghiệp khoa học-công nghệ phải trở thành lực lượng tiên phong của kinh tế tri thức
Phát biểu ý kiến tại Đại hội, Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ), ông Trần Xuân Đích nhấn mạnh: Doanh nghiệp khoa học-công nghệ phải vươn lên làm chủ công nghệ ở các lĩnh vực chiến lược như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ môi trường hay năng lượng sạch, thay vì chỉ dừng lại ở ứng dụng.

Hiện cả nước có gần 1.000 doanh nghiệp khoa học-công nghệ, nhiều doanh nghiệp đạt doanh thu 60-90% từ sản phẩm tự nghiên cứu và phát triển. Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn chỉ chiếm khoảng 1% tổng số doanh nghiệp cả nước, cho thấy Việt Nam còn thiếu những doanh nghiệp công nghệ quy mô lớn đủ sức định hình xu hướng trên phạm vi khu vực và toàn cầu.

“Doanh nghiệp khoa học-công nghệ phải là đội quân tiên phong của kinh tế tri thức, biểu tượng của tinh thần tự cường và làm chủ công nghệ quốc gia”, ông Đích khẳng định, đồng thời nhấn mạnh vai trò “hạt nhân liên kết” của Hiệp hội trong nhiệm kỳ tới.

Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ bày tỏ tin tưởng rằng trong nhiệm kỳ II, Hiệp hội sẽ phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của mình trong hệ sinh thái khoa học-công nghệ.

Bên lề Đại hội, các đại biểu tham quan gian hàng của Công ty cổ phần Thiết bị điện-điện tử Bách Khoa.

Theo ông, Hiệp hội cần tập trung vào một loạt nhiệm vụ trọng tâm, trước hết là củng cố vai trò cầu nối hiệu quả giữa doanh nghiệp với cơ quan quản lý, các viện nghiên cứu, trường đại học và các chủ thể đổi mới sáng tạo. Cùng với đó, Hiệp hội phải chủ động tham gia phản biện chính sách, kiến nghị các cơ chế tháo gỡ những rào cản về tài chính, đất đai, thuế hay định giá tài sản trí tuệ, góp phần hoàn thiện môi trường hoạt động của doanh nghiệp khoa học-công nghệ.

Song song với nhiệm vụ chính sách, Hiệp hội được kỳ vọng tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, gắn kết các hoạt động nghiên cứu với thương mại hóa sản phẩm, mở rộng chuyển giao công nghệ trong nước và quốc tế. Một nhiệm vụ quan trọng khác là chăm lo phát triển đội ngũ doanh nhân công nghệ, nhất là lớp doanh nhân trẻ giàu khát vọng, có năng lực dấn thân và đổi mới.

Hiệp hội cũng cần thúc đẩy hình thành những doanh nghiệp khoa học-công nghệ quy mô lớn, có khả năng dẫn dắt thị trường ở các lĩnh vực chiến lược; mở rộng hội nhập quốc tế, kết nối sâu hơn với mạng lưới đổi mới sáng tạo toàn cầu để tranh thủ nguồn lực và tri thức mới.

Trên hết, theo đánh giá của đại diện Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Hiệp hội phải là lực lượng lan tỏa mạnh mẽ văn hóa đổi mới sáng tạo trong cộng đồng doanh nghiệp, khơi dậy niềm tin rằng trí tuệ và công nghệ Việt Nam hoàn toàn có thể vươn tới những thị trường quốc tế khó tính, qua đó đóng góp vào mục tiêu nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Thông qua Đại hội, các đại biểu đã biểu quyết đồng ý Ban Chấp hành Hiệp hội nhiệm kỳ II gồm 60 thành viên, Ban Thường vụ Hiệp hội nhiệm kỳ II gồm 24 người, Ban Kiểm tra gồm 3 người.

Đại hội đã bầu ra Ban lãnh đạo Hiệp hội nhiệm kỳ II (2025-2030) gồm 1 Chủ tịch và 9 Phó Chủ tịch. Trong đó, Anh hùng lao động Hoàng Đức Thảo tiếp tục giữ chức Chủ tịch.

Các đại biểu cũng nhất trí thông qua Nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ 2025-2030, mở ra giai đoạn mới với định hướng phát triển mạnh mẽ, sâu rộng và thực chất hơn.

Ngay sau lễ ra mắt nhân sự mới, Ban Tổ chức đã trao chứng nhận “Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ tiêu biểu năm 2025” cho 24 doanh nghiệp có thành tích nổi bật trong nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ vào sản xuất, kinh doanh; đồng thời vinh danh 8 cá nhân có nhiều đóng góp cho hoạt động của Hiệp hội trong nhiệm kỳ I.

Vào buổi chiều cùng ngày đã diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Liên minh Doanh nghiệp và Tri thức - Khoa học-công nghệ kỷ nguyên mới lần thứ nhất.

Theo Quang Minh/nhandan.vn