VietGeo 2025 cùng nhau kiến tạo, kết nối tri thức

“Địa chất công trình, địa kỹ thuật và môi trường phục vụ phát triển bền vững”

Trước những thách thức ngày càng lớn do biến đổi khí hậu, sụt lún và sạt lở tại ĐBSCL, hội nghị khoa học toàn quốc VietGeo 2025 được tổ chức tại Trường ĐH Trà Vinh (TVU) đã trở thành diễn đàn quan trọng quy tụ các nhà khoa học, nhà quản lý cùng thảo luận, đề xuất giải pháp phát triển bền vững vùng ĐBSCL.

Sự kiện VietGeo 2025 là cầu nối tri thức, góp phần định hình những hướng đi mới cho phát triển bền vững vùng ĐBSCL đang chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững trong giai đoạn mới. Ảnh: BÁ THI

Đưa tri thức vào thực tiễn

Với chủ đề “Địa chất công trình- Địa kỹ thuật và Môi trường phục vụ phát triển bền vững”, VietGeo 2025 đặc biệt hướng đến các vấn đề thời sự của vùng ĐBSCL như: sạt lở bờ sông, bờ biển, sụt lún đất, khan hiếm vật liệu xây dựng, ô nhiễm nguồn nước và ứng dụng công nghệ mới trong xây dựng hạ tầng. Đây là chủ đề có giá trị khoa học, gắn liền với an ninh tài nguyên, môi trường và sinh kế của hàng chục triệu người dân trong vùng.

Hội nghị năm nay tuyển chọn 75 công trình khoa học tiêu biểu được công bố trong kỷ yếu VietGeo 2025 do Nhà xuất bản Giao thông Vận tải ấn hành. Các bài nghiên cứu trải rộng từ địa chất công trình, địa kỹ thuật, địa chất thủy văn, vật liệu xây dựng, công nghệ khoan- khai thác cho đến các vấn đề tai biến địa chất và phát triển bền vững hạ tầng.

Theo TS Vũ Thanh Bình- Phó Cục trưởng Cục Khoa học, Công nghệ và Thông tin (Bộ GD-ĐT), khoa học- công nghệ và đổi mới sáng tạo đang được xem là động lực phát triển cốt lõi của giáo dục ĐH, đồng thời là chìa khóa để thực hiện các mục tiêu của Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia xác định tầm nhìn đến năm 2045.

TS Vũ Thanh Bình nhấn mạnh: “Trong bối cảnh kinh tế- xã hội phát triển nhanh, yêu cầu đặt ra cho các cơ sở giáo dục ĐH không chỉ dừng ở đào tạo mà phải trở thành trung tâm nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, góp phần giải quyết những vấn đề thực tiễn của đất nước”.

ĐBSCL là một trong những vùng kinh tế trọng điểm của Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế- xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng. Tuy nhiên, vùng này đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn: sạt lở, sụt lún, xâm nhập mặn, thiếu hụt nguồn vật liệu xây dựng và ô nhiễm nguồn nước.

Theo PGS.TS Tạ Đức Thịnh- Chủ tịch Hội Địa chất Công trình và Môi trường Việt Nam: Thời gian qua, nhiều dự án đầu tư lớn về hạ tầng giao thông, nhất là hệ thống đường bộ cao tốc, đã góp phần tạo động lực phát triển cho vùng ĐBSCL. Các nghiên cứu, thảo luận và khuyến nghị từ VietGeo 2025 sẽ là cơ sở khoa học giúp các nhà nghiên cứu định chính sách, đơn vị tư vấn, thiết kế, thi công đưa ra các quyết định phù hợp, hướng đến phát triển bền vững kinh tế- xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái của vùng.

Giải pháp địa kỹ thuật cho vùng biển

Một trong những nội dung thu hút VietGeo 2025, báo cáo nghiên cứu của PGS.TS Phạm Quý Nhân- Phó Chủ tịch Hội Địa chất Thủy văn Việt Nam với chủ đề “Nghiên cứu xâm nhập mặn các tầng chứa nước ven biển ở Việt Nam: Thực trạng và thách thức”.

Sinh viên Trường ĐH Trà Vinh và các đại biểu tìm hiểu sản phẩm, tài liệu về địa kỹ thuật.

Báo cáo đã chỉ rõ rằng tình trạng xâm nhập mặn tại các tầng chứa nước ven biển, đặc biệt ở vùng ven biển của vùng ĐBSCL, đang diễn biến hết sức phức tạp do tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng và khai thác nước ngầm quá mức, đặc biệt nghiêm trọng ở khu vực ĐBSCL.

Từ kết quả nghiên cứu, ông Nhân đề xuất giải pháp khoa học và công nghệ tiên tiến: Tăng cường mạng lưới quan trắc tài nguyên nước; ứng dụng mô hình số, công nghệ GIS, viễn thám và trí tuệ nhân tạo trong việc dự báo diễn biến xâm nhập mặn; triển khai các giải pháp công trình như bổ sung nhân tạo nước ngọt, tạo ranh giới ngăn mặn và khai thác kết hợp khử muối nhằm đảm bảo sử dụng bền vững nguồn nước ngọt tại các vùng ven biển. Những đề xuất này được đánh giá là hướng đi thiết thực, phù hợp với chiến lược quản lý tổng hợp tài nguyên nước quốc gia và thích ứng với biến đổi khí hậu tại ĐBSCL.

Trách nhiệm và vai trò của trường đại học

Là đơn vị đăng cai tổ chức hội nghị, TVU tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong trong hệ thống giáo dục ĐH vùng ĐBSCL.

PGS.TS Nguyễn Minh Hòa- Bí thư Đảng ủy, Hiệu trưởng TVU nhấn mạnh: Ngay từ khi thành lập, TVU đã kiên định phương châm “Mang đến cơ hội học tập chất lượng cho cộng đồng”, trong đó nghiên cứu khoa học gắn với phát triển bền vững của ĐBSCL là định hướng xuyên suốt.

VietGeo 2025, là dịp để TVU kết nối tri thức, mở rộng hợp tác với các viện, trường, hội nghề nghiệp và nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, cùng nhau kiến tạo tri thức mới, chuyển giao công nghệ và phục vụ cộng đồng- đúng với tinh thần của một “trường ĐH vì con người và vì sự phát triển của vùng.

Các kết quả nghiên cứu, trao đổi học thuật và hợp tác khoa học tại VietGeo 2025 sẽ góp phần hình thành định hướng mới cho công tác đào tạo và chuyển giao công nghệ, từ đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và thúc đẩy phát triển bền vững cho ĐBSCL.

Bài, ảnh: MỸ NHÂN