Những năm gần đây, việc thúc đẩy hoạt động khoa học- công nghệ (KH-CN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) trong doanh nghiệp (DN) vùng ĐBSCL được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, xem đây là chìa khóa giúp địa phương phát triển nhanh và bền vững.
Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị tiếp tục đề ra định hướng, mục tiêu và giải pháp cụ thể để thực hiện đồng bộ trên phạm vi cả nước, nhằm xây dựng nền tảng KH-CN hiện đại, phát triển kinh tế số và xã hội số.
![]() |
Nghị quyết số 57-NQ/TW được xem là điểm tựa quan trọng để doanh nghiệp đầu tư cho khoa học- công nghệ và đổi mới sáng tạo. |
Đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp
Với đặc trưng là vùng sản xuất nông nghiệp trọng điểm của cả nước, ĐBSCL có tiềm năng lớn để phát triển mô hình sản xuất thông minh, chế biến sâu và logistics hiện đại.
Theo Báo cáo thường niên của VCCI Cần Thơ năm 2024, khoảng 35% DN trong vùng đã ứng dụng công nghệ thông tin ở một số khâu sản xuất- kinh doanh. Một số đơn vị tiên phong tại Cần Thơ, Đồng Tháp, Vĩnh Long đã áp dụng hệ thống ERP (quản trị nguồn lực DN), truy xuất nguồn gốc, nền tảng bán hàng trực tuyến và quản lý khách hàng (CRM). Những bước đi này cho thấy tinh thần chủ động đổi mới của DN trong vùng, đồng thời khẳng định hiệu quả từ sự đồng hành, hỗ trợ chính quyền và các tổ chức chuyên môn.
TS Mai Trần Hải Đăng (Trường Chính trị TP Cần Thơ) cho biết: Thực tế, TP Cần Thơ và Vĩnh Long thời gian qua đã ban hành nhiều nghị quyết, chương trình thúc đẩy KH-CN, ĐMST, từng bước hình thành môi trường thuận lợi cho DN và tổ chức nghiên cứu hoạt động. Hạ tầng số được chú trọng đầu tư, các chương trình khởi nghiệp- xúc tiến thương mại công nghệ diễn ra thường xuyên, tạo mạng lưới kết nối giữa các chủ thể trong hệ sinh thái sáng tạo.
Tại Vĩnh Long, chủ trương thúc đẩy CĐS được cụ thể hóa bằng kế hoạch của UBND tỉnh về hỗ trợ DN nhỏ và vừa CĐS đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Kế hoạch hướng đến mục tiêu nâng cao nhận thức, năng lực ứng dụng công nghệ và từng bước hình thành hệ sinh thái DN số của tỉnh.
Trọng tâm là hỗ trợ DN chuyển đổi mô hình sản xuất- kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ, gắn với phát triển thương mại điện tử và quản trị số, qua đó nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển kinh tế số địa phương.
![]() |
Doanh nghiệp ứng dụng khoa học- công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số để phát triển bền vững. |
Theo UBND tỉnh, trong 9 tháng năm 2025, tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm đưa Nghị quyết số 57 vào thực tiễn. Ban hành các văn bản chỉ đạo, tổ chức truyền thông rộng rãi trên các phương tiện báo chí; duy trì chuyên đề “CĐS”, “KH-CN và đời sống” định kỳ, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của công nghệ trong phát triển kinh tế- xã hội. Đặc biệt, các khóa học trực tuyến trên nền tảng “Bình dân học vụ số” thu hút hàng chục ngàn học viên, tập trung vào kiến thức- kỹ năng số cơ bản, ứng dụng AI, kỹ năng sử dụng dịch vụ công trực tuyến và công cụ quản lý hiện đại cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, DN và HTX. Các chương trình này đã giúp hình thành đội ngũ lao động có tư duy số, từng bước thay đổi thói quen làm việc và cách tiếp cận công nghệ, tạo nền tảng vững chắc cho hành trình CĐS toàn diện của tỉnh.
Theo Phó Giám đốc Sở Công Thương- Phạm Phước Trãi, đơn vị phối hợp với các sở, ngành, địa phương triển khai đồng bộ nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy CĐS trong lĩnh vực thương mại, sản xuất và dịch vụ.
Theo đó, từ đầu năm đến nay, sở đã tổ chức 9 lớp tập huấn kỹ năng bán hàng online cho hơn 270 học viên trong tỉnh. 100% cán bộ, công chức ngành công thương có chứng chỉ công nghệ thông tin; 4 công chức tham gia chương trình đào tạo CĐS quốc gia (MOOCs). Có 40 HTX và 240 tiểu thương tại chợ Vĩnh Long đã triển khai thanh toán không dùng tiền mặt, kết nối 30 ngân hàng và ví điện tử.
Tăng cường liên kết “3 nhà”
Tuy nhiên, theo các chuyên gia việc ứng dụng CĐS, ĐMST trong DN còn nhiều rào cản như năng lực tài chính hạn chế, nhân lực công nghệ thiếu hụt, chi phí đầu tư cao và hạ tầng số chưa đồng bộ. Không ít DN vẫn coi CĐS là “chuyện lớn, khó làm” hoặc chỉ đầu tư nhỏ lẻ, manh mún.
Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa DN- viện, trường- cơ quan quản lý còn rời rạc, chưa tạo thành hệ sinh thái ĐMST thực sự mạnh. Nếu không đẩy nhanh quá trình này, DN ĐBSCL sẽ khó tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0.
Theo ThS Phạm Đình Tuyên (Trường Chính trị TP Cần Thơ), tính đến cuối năm 2024, vùng ĐBSCL có hơn 71.000 DN, chủ yếu là DN nhỏ và vừa, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi sản xuất, chế biến nông nghiệp. Tuy nhiên, mức độ ứng dụng KH-CN, ĐMST và CĐS vẫn còn thấp, chưa đồng đều, trong khi nhu cầu chuyển đổi để thích ứng với hội nhập và biến đổi khí hậu ngày càng cấp thiết. Theo đó, Nghị quyết số 57 được cộng đồng DN đánh giá cao, coi đây là điểm tựa quan trọng trong quá trình đầu tư cho KH-CN và ĐMST.
Theo TS Mai Trần Hải Đăng, với những định hướng mới từ Nghị quyết số 57, DN đang đứng trước nhiều cơ hội đáng kể. Việc đẩy mạnh CĐS và ĐMST cũng giúp DN nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu quy trình sản xuất, giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Trong đó, mối liên kết “Nhà nước- nhà trường- nhà DN” đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Nghị quyết số 57 đã nêu rõ phải xây dựng và thực thi mô hình hợp tác 3 bên với nguyên tắc “cùng thiết kế- cùng triển khai- cùng chia sẻ”. Người dân và DN là trung tâm; nhà khoa học là nhân tố then chốt; Nhà nước đóng vai trò dẫn dắt, thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển KH-CN, ĐMST và CĐS quốc gia.
Để triển khai hiệu quả tinh thần Nghị quyết số 57, TS Mai Trần Hải Đăng đề xuất nhóm giải pháp đồng bộ. Cần hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù cho ĐBSCL, nhất là ưu đãi tài chính, tín dụng và thuế nhằm khuyến khích DN đầu tư R&D, ĐMST và CĐS; tăng cường kênh kết nối hiệu quả thông qua sàn giao dịch công nghệ trực tuyến, hội chợ KH-CN, diễn đàn khởi nghiệp và các buổi gặp gỡ định kỳ giữa DN, nhà khoa học và cơ quan quản lý; phát triển hạ tầng số và dữ liệu mở vùng…
Theo TS Trần Hoàng Hiểu- Trưởng Ban Quản lý Khoa học và Hợp tác quốc tế (Học viện Chính trị khu vực IV), cùng với cơ chế chính sách, yếu tố nhân lực số đóng vai trò quyết định.
Ông cho rằng cần ưu tiên nâng cao chất lượng nguồn nhân lực KH-CN và CĐS; thí điểm mô hình nông nghiệp thông minh, đô thị thông minh, tổ công nghệ số cộng đồng; đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ liên kết “3 nhà” để tạo động lực bền vững. Bên cạnh đó, việc mở rộng hợp tác quốc tế là hướng đi tất yếu. ĐBSCL cần học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có nền KH-CN phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc và các nước ASEAN; chú trọng cân bằng giữa phát triển công nghệ và bảo tồn văn hóa, đảm bảo công bằng xã hội trong quá trình CĐS.
Bài, ảnh: SONG THẢO
Thông tin bạn đọc
Đóng Lưu thông tin