Tính pháp lý khi sử dụng nội dung video được phát trên YouTube

Trong xã hội thông tin, bản quyền tác giả và sở hữu trí tuệ luôn được các quốc gia tuân thủ để thúc đẩy phát triển sáng tạo và tri thức số. 

Trong xã hội thông tin, bản quyền tác giả và sở hữu trí tuệ luôn được các quốc gia tuân thủ để thúc đẩy phát triển sáng tạo và tri thức số.

Tranh cãi bản quyền khi cho rằng VTV sử dụng một số nội dung trên YouTube.

Tuy nhiên, các cuộc chiến pháp lý xung quanh sở hữu trí tuệ đôi khi có tác dụng ngược lại, ngăn cản sự phát triển của công nghệ và sáng tạo như các tập đoàn lớn sở hữu hàng trăm nghìn phát minh sẽ dễ dàng ngăn chặn các doanh nghiệp mới tham gia thị trường.

Mới đây, vụ việc liên quan đến sở hữu trí tuệ được báo chí Việt Nam nói đến nhiều là tranh cãi xung quanh việc VTV có sử dụng nội dung một số đoạn video của ông Bùi Minh Tuấn đăng tải trên YouTube cho chương trình của phát sóng của mình.

Tuy vụ tranh chấp này có thể được hai bên tự dàn xếp hoặc phải nhờ đến cơ quan quản lý nhà nước can thiệp, thậm chí đưa nhau ra tòa để phân xử đúng sai thì các vấn đề liên quan đến quyền tác giả trên các video được phát công khai trên YouTube không phải là vấn đề đơn giản.

Báo Nhân Dân điện tử giới thiệu bài viết “Quy định bản quyền trên YouTube: Là hợp pháp nếu thêm tiêu đề phụ cho một video được phát công khai trên YouTube?” được đăng trên tờ 3playmedia để bạn đọc tham khảo.

YouTube là một kho tàng các video về thông tin, giải trí và giáo dục. Một trong những thách thức khi sử dụng YouTube cho giáo dục là phần lớn các video xuất bản trên YouTube đều thiếu phụ đề chính xác vì điều này đặc biệt quan trọng với những người khiếm thính.

Nếu bạn muốn thêm phụ đề cho một video trên YouTube nhưng không thuộc về bạn, đầu tiên bạn liên hệ với kênh YouTube đang sở hữu video này và yêu cầu họ thêm phụ đề cho video.

Nếu họ từ chối, hãy hỏi họ xem họ có cho phép bạn thêm phụ đề hay không.

Nhưng bạn sẽ làm gì nếu bạn không bao giờ nhận được phản hồi từ người sở hữu, hoặc họ từ chối yêu cầu của bạn hoặc bạn không có thời gian đề chờ phản hồi? Nó có hợp pháp khi bạn thêm phụ đề cho một video trên YouTube mà bạn không sở hữu nó hay không?

Câu trả lời là được phép dưới quy định sử dụng hợp lý.

Thế nào là sử dụng hợp lý?

Phụ đề và quy định bản quyền của YouTube dựa trên nguyên tắc sử dụng hợp lý, một thành phần cơ bản của luật bản quyền.

Trong khi để mở cho làm phụ đề thì sử dụng hợp lý còn làm cân bằng giữa những điều mà người tạo ra nội dung muốn với người sử dụng nội dung và thúc đẩy sáng tạo và trao đổi ý tưởng.

Trong khi luật bản quyền là tập các nguyên tắc thì sử dụng hợp lý là một tập các trường hợp loại trừ có mức độ quan trọng như nhau. YouTube đánh giá việc sử dụng hợp lý dựa trên bốn yếu tố.

1. Mục đích và nhân vật

Yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất của sử dụng hợp lý là mục đích sử dụng của nội dung có bản quyền.

Nếu bạn sử dụng nội dung này để làm ra một ý nghĩa mới thì nó được xem là chuyển đổi và có khả năng thuộc về sử dụng hợp lý.

Chẳng hạn, nếu một đoạn video khởi đầu là video giải trí được chuyển sang sử dụng mô tả cho phụ nữ trong văn hóa múa rap, thì nó đã thay đổi mục tiêu ban đầu và được xem là sử dụng hợp lý.

Thêm phụ đề cho một video để hỗ trợ cho những người khiếm thính và giáo dục, tạo ra một ý nghĩa mới vượt ra ngoài bản gốc ban đầu nên được xem là sử dụng hợp lý.

Google cũng đã áp dụng lô-gic này khi số hóa hàng triệu cuốn sách để có thể tìm kiếm được tên sách và một phần nội dung sách đã được xem là chuyển đổi khả năng ban đầu của cuốn sách.

2. Bản chất của sao chép (là thật hay hư cấu)

Tính chất sự thật hoặc hư cấu của nội dung có thể ảnh hưởng đến tính sử dụng hợp lý.

Tính thực tế của nội dung dường như sẽ được bảo vệ bởi sử dụng hợp lý vì nó dường như dựa trên chấp nhận sự thật. Nội dung hư cấu ít được xem là sử dụng hợp lý.

Theo cơ quan bảo vệ bản quyền Mỹ thì “Bản quyền bảo vệ sự riêng biệt của tác giả khi diễn đạt bản thân. Nó không mở rộng đến ý tưởng, hệ thống hoặc các thông tin thực tế được chuyển tải trong tác phẩm.”.

Áp dụng điều này trong thêm phụ đề cho video trên YouTube?

Bạn có thể an toàn hơn nếu thêm phụ đề cho các nội dung thực tế so với các nội dung sáng tạo. Phim tài liệu, ghi hình bài giảng hoặc bản tin để sử dụng cho giáo dục sẽ được bảo vệ hơn nếu sử dụng cho giảng dạy.

3. Mức độ sử dụng nội dung

Yếu tố thứ ba của sử dụng hợp lý là đánh giá khối lượng nội dung mà bạn sử dụng của nội dung có bản quyền.

Thật không may là nó không có một khoảng thời gian cụ thể hay tỷ lệ phần trăm của một video sẽ được xem là sử dụng hợp lý.

Vậy bạn áp dụng yếu tố này cho thêm phụ đề trong video như thế nào?

Vì khi thêm phụ đề vào video trên YouTube không yêu cầu xuất bản lại hoặc sửa video gốc nên yếu tố này dường như không ảnh hưởng đến sử dụng hợp lý của thêm phụ đề.

4. Ảnh hưởng đến giá trị thị trường

Yếu tố cuối cùng của sử dụng hợp lý là đánh giá ảnh hưởng việc sử dụng nội dung của bạn lên thành quả của người tạo ra video, đặc biệt về giá trị thị trường của nó.

Một yếu tố quan trọng của luật bản quyền là bảo vệ sở hữu trí tuệ đối với lợi ích tài chính. Vấn đề pháp lý có thể phát sinh nếu bản sao của bạn có phụ đề có thể khiến người tiêu dùng không còn muốn mua sản phẩm gốc.

Điều này áp dụng như thế nào khi thêm phụ đề?

Các Video trên YouTube kiếm tiền dựa trên hiển thị quảng cáo trên màn hình. Nếu bạn nhúng video của YouTube trên trang web của trường hoặc hệ thống đào tạo với phụ đề thì quảng cáo vẫn hiển thị khi bạn xem. Do đó, bạn đã không làm ảnh hưởng đến khả năng thu lợi của người tạo ra sản phẩm mà còn tạo ra thêm doanh thu do có nhiều người xem hơn.

Một số trường hợp không phải là sử dụng hợp lý

Điều quan trọng là bạn phải luôn nhớ rằng không có gì đảm bảo cho bạn không bị kiện khi bạn sử dụng nội dung bản quyền mà chưa được phép. Nhưng sử dụng hợp lý trong bản quyền sẽ cho phép bạn có sự bảo vệ mạnh mẽ hơn trong các vụ kiện về sở hữu trí tuệ.

Cùng cần lưu ý rằng chưa có một ai từng kiện một ai đó do đưa phụ đề cho một video để dùng cho mục đích giáo dục.

Sau đây là một số trường hợp không phải là sử dụng hợp lý:

Trích dẫn

Đơn giản trích dẫn nội dung gốc không được xem là sử dụng hợp lý.

Sử dụng không vì mục đích lợi nhuận

Một hiểu sai phổ biến về sử dụng hợp lý là nếu bạn sử dụng cho mục đích phi lợi nhuận thì đã là sử dụng hợp lý. Điều này sai.

Đây không phải là câu hỏi liệu tổ chức của bạn là tổ chức thương mại hay phi lợi nhuận mà là bạn có làm hạn chế việc kiếm lợi của người giữ bản quyền hay không.

Phủ nhận

Phủ nhận việc đưa nội dung lên mạng không bảo vệ bạn đối với vi phạm sở hữu trí tuệ.

Tái bản

Sẽ không là sử dụng hợp lý khi tái bản một phiên bản với phụ đề của một video trên kênh YouTube của bạn. Khi làm điều bày, bạn sẽ trực tiếp ảnh hưởng đế khả năng sinh lợi của người sở hữu bản quyền vì video của bạn bây giờ đã cạnh tranh với bản gốc.

Bổ sung bản gốc

Nếu bạn thêm nội dụng gốc với một số nội dung của người khác thì nó không phải là bản gốc của bạn.

Tính loại trừ pháp lý khi thêm phụ cho video trên YouTube sử dụng trong giáo dục

Ngoài bốn yếu tố đối với sử dụng hợp lý, một yếu tố khác giúp việc thêm phụ đề sử dụng cho giáo dục được an toàn. Luật bản quyền của Mỹ quy định giáo dục có mục đích được xem loại trừ đối với vi phạm sở hữu trí tuệ.

Một số trường hợp khác cũng được loại trừ đối với vi phạm sở hữu trí tuệ: sử dụng cho bình luận, bản tin, nghiên cứu, học tập, chỉ trích, và biểu diễn.

Do đó, thêm phụ đề cho một video trên YouTube để xem trong lớp học hoặc cho các khóa học sẽ được xem là sử dụng hợp lý.

Cuối cùng, để sử dụng một nội dung nào đó có bản quyền, tốt nhất là bạn được phép của người sở hữu nội dung này và khi không thể liên hệ hoặc không có thời gian liên hệ với người sở hữu nội dung thì bạn cần am hiểu các quy định về bản quyền hoặc có tư vấn của luật sư trong lĩnh vực này.

Theo http://nhandan.com.vn/congnghe/phan-mem-giai-phap/item/28938302-tinh-phap-ly-khi-su-dung-noi-dung-video-duoc-phat-tren-youtube.html