"Con cá sắt" giúp ngăn ngừa thiếu máu

Câu chuyện "cá rô cây" thời bao cấp cho thấy dù bữa ăn chỉ có tương cà nhưng khi con mắt thấy con cá rô đẽo bằng cây thì vẫn cảm thấy ngon miệng. Chuyện "con cá sắt" ở đây mang một ý nghĩa hơi khác một chút, nhưng cũng dành cho những người nghèo.

[links()]

Câu chuyện “cá rô cây” thời bao cấp cho thấy dù bữa ăn chỉ có tương cà nhưng khi con mắt thấy con cá rô đẽo bằng cây thì vẫn cảm thấy ngon miệng. Chuyện “con cá sắt” ở đây mang một ý nghĩa hơi khác một chút, nhưng cũng dành cho những người nghèo.

Bác sĩ người Canada là Christopher Charles và nhóm nghiên cứu đã dùng những phôi sắt để tạo chiếc đĩa, rồi hình hoa sen giúp ngăn ngừa thiếu máu cho người dân tại những nước nghèo. Tuy nhiên, dân làng vẫn không mặn mà với các sản phẩm hữu dụng này. Sau khi tham khảo ý kiến của những vị cao niên trong làng, bác sĩ Christopher Charles phát hiện ra rằng hình ảnh con cá được cư dân tại đây xem như biểu tượng của may mắn, sức khỏe và sự hạnh phúc. Do đó, họ dùng phôi sắt để chế tạo ra hình dáng con cá và đã thành công.

Bác sĩ Christopher Charles và con cá sắt Lucky Fish do ông phát triển.

Cá sắt cho sắt

Dân làng đã có thiện cảm hơn với sản phẩm này và sau thời gian tin dùng, con cá bằng sắt nhanh chóng làm tăng nồng độ sắt trong máu người dân và bệnh thiếu máu cũng được loại bỏ hoàn toàn.

Các thử nghiệm lâm sàng tiếp tục được thực hiện từ 9/2008 đến 2/2009 và kết quả cho thấy, nồng độ sắt trong máu của những người có dùng con cá bằng sắt đã tăng lên trong vòng ít nhất là 3 tháng. Cuối cùng, nhóm nghiên cứu đi tới kết luận rằng so với nồng độ sắt trong máu trước khi thử nghiệm, các cá nhân có dùng con cá bằng sắt có nồng độ sắt trong máu tăng lên sau 12 tháng sử dụng và tỷ lệ thiếu máu giảm đi 43%.

Mỗi con cá Lucky Fish dài 7,6cm và nặng 200g. Nó được đặt vào trong nồi nấu ăn và cho thêm một ít chanh vào rồi nấu trong 10 phút cùng với 1 lít nước để tăng hiệu quả hấp thu sắt trong đường ruột. Con cá cũng có thể nấu kèm với cơm hoặc các món hầm.

Chi phí sản xuất 5 USD/con. Và khi bán ra 25 USD/con thì có 3 con được tặng miễn phí cho người dân Campuchia.

Có thể dùng vật khác bằng sắt thay thế Lucky Fish?

Số lượng người sử dụng con cá thường xuyên đạt 92% và thậm chí, nhiều người trong số họ còn giới thiệu cho người thân, bạn bè như một biểu tượng của sự may mắn. Những miếng phôi sắt được thiết kế để có bề mặt lan tỏa chất sắt tối đa trong quá trình nấu, từ đó tối đa hóa lượng sắt đi từ con cá ra thức ăn hoặc nước uống của người dân.

Đây được xem là điểm đặc biệt của sản phẩm này: khi gặp nhiệt độ cao trong đúng thời gian định trước, nó sẽ giải phóng lượng sắt đúng bằng lượng sắt cần có trong khẩu phần ăn tiêu chuẩn.

Kết quả cho thấy, trung bình những người dân có sử dụng con cá sẽ đảm bảo được 75% lượng sắt trong khẩu phần ăn hàng ngày theo như khuyến cáo. Họ cho biết rằng sắt không làm thay đổi mùi vị của nước hoặc thức ăn.

Dự án hy vọng có sự cộng tác của những người trẻ tuổi tại Campuchia nhằm đẩy mạnh dự án tiếp cận tới nhiều hơn do lực lượng cư dân lớn tuổi thường có mức độ mù chữ cao, đặc biệt là tại các vùng nông thôn
hẻo lánh.

Nhiều người thắc mắc rằng con cá bằng sắt 25 USD (khoảng 500.000đ) là vẫn còn quá đắt so với thu nhập của nhiều người, sao không lấy hẳn cục sắt bình thường, các mảnh sắt hay thậm chí là cây đinh để bỏ vào nồi nấu ăn?

Câu trả lời là những loại sắt mua ở tiệm bình thường- thậm chí là đinh sắt- thì không thể đảm bảo sức khỏe. Tại sao? Ngoài sắt ra thì do đây là những sản phẩm công nghiệp nên có thể sẽ có thêm các kim loại nặng như chì, nilken, coban, asen và đây đều là những độc chất đối với cơ thể người.

Hơn nữa, thiết kế hình con cá đã được tối ưu hóa để khi gặp nhiệt, lượng sắt lan tỏa ra thức ăn là đúng bằng với khuyến cáo trong chế độ dinh dưỡng nên có thể khi thay bằng hình dạng khác mà không tính toán trước thì hiệu quả sử dụng sẽ không bằng.

ĐÔNG PHƯƠNG (tổng hợp)