Nhiều loài mới được phát hiện tại Việt Nam và tiểu vùng Mê Công

Báo cáo Hành tinh mới được khám phá của WWF mới đây đã miêu tả loài dơi mũi hình ống, cá da trơn “biết đi”, và ếch cây “biết hót” là ba trong số 36 loài được phát hiện vào năm 2011 tại Việt Nam trong tổng số 126 loài tại khu vực tiểu vùng sông Mê Công mở rộng.

Báo cáo Hành tinh mới được khám phá của WWF mới đây đã miêu tả loài dơi mũi hình ống, cá da trơn “biết đi”, và ếch cây “biết hót” là ba trong số 36 loài được phát hiện vào năm 2011 tại Việt Nam trong tổng số 126 loài tại khu vực tiểu vùng sông Mê Công mở rộng.

Nhiều loài sinh vật hiếm lạ

Báo cáo miêu tả 10 loài nổi bật, trong đó có loài dơi Beelzebub mũi hình ống, một sinh vật nhỏ, “mặt quỷ” và chỉ được tìm thấy ở Việt Nam. Giống như hai loài dơi mũi hình ống khác cùng được phát hiện, dơi Beelzebub phụ thuộc vào những cánh rừng nhiệt đới để sinh tồn, và hiện đang bị rủi ro cao trước nạn chặt phá rừng. Chỉ trong bốn thập kỷ, 30% diện tích rừng của khu vực tiểu vùng sông Mê Công mở rộng đã biến mất.

Clarias gracilentus là loài cá da trơn “biết đi” được phát hiện tại vùng suối nước ngọt tại đảo Phú Quốc. Chúng có thể dùng vây ngực để đứng thẳng và di chuyển giống như rắn.

Một loài ếch cây, được phát hiện tại các cánh rừng ở vùng cao phía bắc Việt Nam có tiếng kêu giống tiếng chim hơn là tiếng ếch đặc trưng. Trong khi các loài ếch khác, con đực thu hút con cái bằng tiếng kêu lặp đi lặp lại của chúng, ếch cây Quang lại phát đi những hợp âm khác nhau, không lần nào giống lần nào. Đó là sự hòa trộn của các âm huýt, tiếng lách cách, líu lo theo một thứ tự độc đáo.

Khi nhắc đến chi ếch Leptobrachium, đôi mắt là điểm nổi bật nhất của chúng. Màu mắt của hơn 20 loài của chi ếch này vô cùng đa dạng. Loài ếch có tên khoa học Leptobrachium leucops, được đặt tên là Ếch Âm Dương (Yin and Yang frog) có đôi mắt chia nửa thành hai màu trắng và đen rõ rệt. Loài này được tìm thấy ở khu vực rừng ẩm thường xanh và mây mù ở miền Nam Việt Nam và cao nguyên Lang Bian ở phía Đông Campuchia.

Trong số 21 loài bò sát được phát hiện trong năm 2011, có một loài rắn độc xanh mắt màu hồng ngọc (Trimeresurus rubeus) sống tại các khu rừng gần TP Hồ Chí Minh. Viên ngọc quý mới của rừng nhiệt đới cũng được tìm thấy dọc theo các khu đồi thấp của miền nam Việt Nam và dọc cao nguyên Lang Bian về phía đông Campuchia.

Báo cáo cũng miêu tả một số các loài nổi bật được tìm thấy ở Thái Lan, Lào, và Myanmar .

Ở miền nam Thái Lan, thêm một loài cá nhỏ được tìm thấy. Loài cá này, thân dài 2cm, sáng óng ánh và có tên khoa học là Boraras naevus do chúng có mảng màu đen nổi bật trên thân màu vàng.

Một loài cá màu ánh hồng ngọc trai, thuộc họ cá chép, được phát hiện tại nhánh Xe Bang-fai, một phụ lưu của sông Mê Công tại Trung Lào. Nhánh sông này chảy ngầm dưới lòng đất qua khu vực núi đá vôi dài khoảng 7km. Sống trong hang động, loài Bangana musaei hoàn toàn bị mù. Ngay sau khi được phát hiện, loài cá này được xếp loại dễ bị tổn thương do khu vực sống hạn chế.

Và những rủi ro với đa dạng sinh học

“Những phát hiện của năm 2011 đã chứng tỏ tính đa dạng sinh học đáng kinh ngạc của vùng Mê Công, nhưng nhiều loài hiện đang phải đối mặt với cuộc chiến sinh tồn tại những vùng sinh cảnh ngày càng bị thu hẹp”, ông Nick Cox, quản lý chương trình Loài của WWF-Greater Mê Công cho biết. “Chỉ bằng cách đầu tư vào bảo tồn thiên nhiên, đặc biệt vào các khu bảo tồn và phát triển nền kinh tế xanh hơn, thì chúng ta mới có thể bảo vệ được những loài mới được phát hiện và hy vọng còn tìm thấy nhiều loài khác trong tương lai.”

Sông Mê Công là nơi sinh sống của khoảng 850 loài cá và là nơi có nguồn thủy sản nội địa dồi dào nhất thế giới. Quyết định xây đập Xayaburi trên dòng chảy chính của chính phủ Lào là một mối đe dọa thực sự đối với sự đa dạng sinh học độc đáo của Mê Công, cũng như đối với nguồn thực phẩm phong phú do con sông cung cấp để duy trì sinh kế cho hơn 60 triệu dân trong vùng Đông Nam Á.

“Dòng sông Mê Công đứng thứ hai trên thế giới xét về độ đa dạng sinh học thủy sản, chỉ sau dòng Amazon.” Ông Cox cho biết thêm. “Đập Xayaburi sẽ là một rào chắn không thể vượt qua đối với rất nhiều loài cá, báo trước sự suy vong của những loài hoang dã thậm chí còn chưa được phát hiện.”

Một loài trăn đuôi ngắn được tìm thấy tại lòng suối Khu bảo tồn Động vật hoang dã Kyaiktiyo của Myanmar . Nhưng không thể tìm lại được dấu vết của loại trăn nhỏ bé rất nhát người này (Python kyaiktiyo) mặc dù đã có rất nhiều cuộc khảo sát được tiến hành sau khi phát hiện ra chúng.

Do đó, hiện có rất ít thông tin về những đặc điểm sinh thái, sự phân bố và các mối đe dọa đối với loài này. Có thể loài trăn dài 1,5 m này đang gặp phải các nguy cơ mà các loài trăn khác cũng đang phải đối mặt như mất sinh cảnh sống, săn bắn bất hợp pháp để lấy thịt, da và bị buôn bán làm vật nuôi lạ.

“Săn bắn trộm và buôn bán bất hợp pháp động vật hoang dã là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sự sống còn của rất nhiều loài tại các quốc gia Đông Nam Á,” ông Cox cho biết. “Để giải quyết mối đe dọa này, WWF và TRAFFIC đang tiến hành một chiến dịch toàn cầu nhằm tăng cường thực thi pháp luật, đưa ra các biện pháp ngăn chặn mạnh mẽ hơn và giảm nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm làm từ động vật đang bị đe dọa tuyệt chủng.”

Báo cáo Hành tinh mới được khám phá lấy 10 loài mới làm tiêu điểm, trong số 82 loài thực vật, 13 loài cá, 21 loài bò sát, 5 loài lưỡng cư và năm loài có vú được phát hiện năm 2011 trong khu vực tiểu vùng sông Mê Công mở rộng của Đông Nam Á bao gồm các quốc gia Việt Nam, Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và tỉnh Vân Nam thuộc khu vực Tây Nam Trung Quốc.
 
Từ năm 1997, đã có 1.710 loài mới được các nhà khoa học phát hiện tại khu vực tiểu vùng sông Mê Công mở rộng.

Theo NDĐT