Nhớ hoài ba khía Thạnh Phong

Cứ mỗi lần về thăm quê (xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú- Bến Tre), tôi cứ nằng nặc đề nghị bạn bè đãi cho bằng được món ba khía trộn bởi cách trộn không như cách làm của một số địa phương khác. Ba khía Thạnh Phong còn nổi tiếng cả nước về mùi vị thơm ngon, đậm đà, thịt săn chắc. 

“Đừng lo cưới vợ miệt đồng

Ba khía, cơm nguội ăn ròng cả năm”

Cứ mỗi lần về thăm quê (xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú- Bến Tre), tôi cứ nằng nặc đề nghị bạn bè đãi cho bằng được món ba khía trộn bởi cách trộn không như cách làm của một số địa phương khác. Ba khía Thạnh Phong còn nổi tiếng cả nước về mùi vị thơm ngon, đậm đà, thịt săn chắc.

Ba khía Thạnh Phong trộn chua ngọt ăn rất bắt cơm.

Sở dĩ có được hương vị đặc trưng độc đáo như vậy là do chúng chỉ ăn những trái mắm rụng, loại cây trái mọc rất nhiều tại biển Thạnh Phong. Bởi thế, người bắt ba khía phải khá vất vả đi săn chúng từ những cánh rừng phòng hộ ven biển.

Đặc điểm riêng vùng này là dùng con chình nướng để làm mồi câu ba khía nên rất an toàn cho người dùng trong khi một số nơi người bắt ba khía dùng bả thuốc trừ sâu để cho chúng “ trúng” thuốc chết tại các bãi sông khi bò ra miệng hang để tìm mồi.

Cách đánh bắt này rất nguy hiểm cho người dùng vì dư lượng thuốc trừ sâu vẫn còn tồn đọng trong những con ba khía dù đã qua chế biến.

Ba khía nguyên liệu phải được bắt sống để tránh trường hợp ba khía bị chết mới có hương vị thơm ngon đặc thù. Sau khi bắt, chúng được rửa thật sạch. Tiếp đó bỏ ba khía vào nước muối đạt độ mặn nhất định bởi nếu muối lạt thì thịt ba khía sẽ mau bị bủn và mất mùi thơm.

Nếu mặn thì thịt sẽ bị cứng cũng mất mùi thơm. Người dân Thạnh Phong thường thử độ mặn nước muối ba khía bằng cách bỏ hạt cơm nguội vào, nếu hạt cơm nổi lên mặt nước là đạt yêu cầu. Sau khoảng 5 đến 7 ngày thì vớt ba khía ra.

Món ba khía thường được ưa chuộng là trộn chanh đường. Người dùng phải tách mai, càng và trộn nhiều loại gia vị như: chanh xắt từng lát, khóm, ớt, đường, bột ngọt, tỏi, rau răm xắt nhuyễn và trộn đều.

Món ăn này giờ không chỉ có mặt trong các bữa ăn gia đình dân dã mà còn là món ăn khoái khẩu của nhiều người tại các nhà hàng, quán ăn sang trọng.

Cạnh đó người ta còn mua ba khía để chế biến nhiều món khác như: trộn gỏi đu đủ, rang me, hấp bia, nấu canh chua,…

Thú vị và hấp dẫn lắm mỗi lần về quê được xách giỏ tre theo chân những “ba khía thủ” để bắt chúng dưới những gốc cây bần, cây đước, cây mắm.

Với người săn ba khía chuyên nghiệp thì chẳng bao giờ họ dùng đến bao tay mà theo lời họ kể sẽ rất vướng bận. Vậy là họ “vô tư” thọt tay vào hang tha hồ để chúng kẹp chặt rồi lôi chúng ra để bắt rất dễ dàng.

Hồi nhỏ, lũ trẻ chúng tôi sau khi đá bóng từ các sân bãi bồi cạnh sông lớn khi nước kém, chỉ khi nào nước lớn tràn bãi thì mới kéo nhau về nhà ăn món ba khía trộn chua ngọt với cơm nguội rất ngon và hấp dẫn.

Hiện nay lượng người làm ba khía tại Thạnh Phong rất hiếm hoi, vì vậy “thượng đế” có yêu cầu phải đặt hàng từ các thương lái có uy tín để tranh mua ba khía chính hiệu “Ba khía Thạnh Phong” với giá từ 80.000- 100.000 đ/kg.

Mấy mươi năm đã đi qua, mỗi khi về thăm quê, tôi thường mua ba khía trộn về làm quà cho gia đình, người thân, bè bạn. Đó cũng là cách để tôi không quên cốt cách, cội nguồn, quê hương, xứ sở.

Bài, ảnh: TRƯƠNG THANH LIÊM