Sau nhiều ngày bao vây đồn Lo Co, 8 giờ tối 30/3/1974, qua thông tin kỹ thuật của Trung đoàn 3, Tiểu đoàn (D) 312 nhận được kế hoạch hành quân của Tiểu khu Vĩnh Long: Chúng cho lực lượng bảo an là D465 hành quân đêm từ Thầy Phó đi đến lộ Hàng Me và đi thẳng xuống chi viện cho đồn Lo Co trước trời sáng; Còn D463 xuất phát từ Nhà Đài đi đến lộ Hàng Me, đi xuống đường kinh Tỉnh chốt chặn phía sau D465.
[links(left)]
Sau nhiều ngày bao vây đồn Lo Co, 8 giờ tối 30/3/1974, qua thông tin kỹ thuật của Trung đoàn 3, Tiểu đoàn (D) 312 nhận được kế hoạch hành quân của Tiểu khu Vĩnh Long: Chúng cho lực lượng bảo an là D465 hành quân đêm từ Thầy Phó đi đến lộ Hàng Me và đi thẳng xuống chi viện cho đồn Lo Co trước trời sáng; Còn D463 xuất phát từ Nhà Đài đi đến lộ Hàng Me, đi xuống đường kinh Tỉnh chốt chặn phía sau D465.
Sau khi nhận được kế hoạch hành quân của địch, Trung đoàn ra lệnh cho D312(*) của ta đánh tiêu diệt D465 tại cánh đồng ấp Hiếu Kinh B (xã Hiếu Thành- Vũng Liêm); D308 đánh kiềm chế D463, không cho chúng chi viện cho D465. Đồng chí Sáu Bá- Trung đoàn phó trực tiếp chỉ huy trận đánh này. Các đơn vị đã hành quân chiếm lĩnh trận địa, sẵn sàng chiến đấu trước 12 giờ đêm 30/3/1974.
Diễn biến trận đánh
Đến gần 5 giờ sáng 31/3/1974, khi tốp đi đầu của địch lọt vào nơi phục kích của ta, còn cách khoảng 10m thì tổ chặn đầu của ta nổ súng diệt ngay 3 tên địch với cách bắn từng phát một. Bọn chỉ huy D465 ra lệnh cho Đại đội (C) đi đầu tập trung lực lượng để đánh chiếm tuyến phòng thủ của ta. Đội hình của ta và địch đều ở ngoài đồng trống, ta thì ở các điểm cao nên địch không thể đánh chiếm được vì khi chúng đứng lên thì bị lực lượng ta bắn phát một. Bị kiềm chế nữa chừng, tên Tiểu đoàn trưởng D465 hống hách tập trung toàn bộ lực lượng phía sau để đánh chiếm bằng được chốt chặn đầu của ta. Khi chúng tập trung lực lượng từ phía sau để chi viện cho phía trước, đồng chí Phạm Hoàng Vân (Sáu Vân)- Tiểu đoàn trưởng D312 đề nghị Trung đoàn ra lệnh cho Đại đội Thông tin- Trinh sát bí mật vận động bên sườn địch để khép chúng vào vòng vây đội hình ta. Đồng thời, đồng chí Sáu Vân ra lệnh cho C.60 khép chặt phía sau và vận động bắt tay cho bằng được Đại đội Thông tin- Trinh sát của Trung đoàn; Đại đội C.62 chuẩn bị xuất kích; Đại đội C.64 kiềm chế địch để địch tập trung vào sâu trong đội hình phục kích của Tiểu đoàn; Đại đội C.66 nhằm vào các mục tiêu chờ lệnh nổ súng. Trong lúc này, Đại đội Trinh sát- Thông tin vận động trên bờ kinh Tỉnh bị địch phát hiện, song do trời mờ sáng nên bọn địch chưa phân biệt rõ ta hay là D463 của chúng cũng đang từ Đình Đôi (lộ Hàng Me) đi xuống đường kinh Tỉnh giữa đồng để hỗ trợ sau lưng D465. Sau khoảng 10 phút, chúng dùng điện đài liên lạc với nhau thì tên chỉ huy D465 xác định là ta đang vận động bao vây nên ra lệnh cho Đại đội đi phía sau dừng và quay lại chiếm bờ kinh Tỉnh để phòng thủ. Thừa lúc bọn địch hoang mang, đồng chí Sáu Vân ra lệnh cho C.64 tập trung toàn bộ hỏa lực và cho súng trọng liên 12 ly 8 nổ súng. Bị tấn công bất ngờ, bọn chúng chạy lên các nền chòi giữa đồng trước mặt trận địa của C.62 để co cụm và phản kích. Thấy chúng chạy lên các nền chòi, đồng chí Sáu Vân ra lệnh cho tất cả hỏa lực cối 62 ly, cối 82 ly bắn cấp tập vào các nền chòi do chúng cố thủ, C.62 xung phong đánh chiếm các nền chòi này. Lúc này, cả đội hình D465 của địch đã lọt sâu vào đội hình phục kích của D312. Chúng chết và bị thương rất nhiều, số còn lại khoảng 100 tên, đang tập trung mở đường để chạy vào đồn Ngã Tư Nhỏ (xã Trung Hiếu).
Còn D463 từ trên lộ Hàng Me cũng đi xuống bờ kinh Tỉnh. Chúng đi rất chậm và dừng lại ở các chòi ngoài ruộng cách bờ kinh Tỉnh hơn 1km. Khi xác định Đại đội Thông tin- Trinh sát của ta vận động trên bờ kinh Tỉnh để bao vây D465 thì bọn chỉ huy D463 có ý định thu quân lại và mở đường trở lại lộ Hàng Me. Lúc này, D308 của ta đã vận động chiếm được lộ Hàng Me và đồng loạt nổ súng cùng một lúc với D312 ở dưới bờ kinh Tỉnh. D308 đã đánh phía sau lưng D463, khiến chúng co cụm lại giữa đồng và tổ chức phản công lại D308. Sau gần 1 giờ chiến đấu, đồng chí Út Thao- Quyền Tiểu đoàn trưởng D308 đã bị thương, D308 bị thương vong trên 10 đồng chí. Địch phản kích quyết liệt nên Trung đoàn cho D308 thu gom hết số thương binh, tử sĩ và trở lại sông Hàng Me phòng ngự, củng cố lực lượng kiềm chế địch, không cho D463 đi xuống đường kinh Tỉnh chi viện cho D465.
Sau khi D308 trở lại lộ Hàng Me, qua điện đài của địch, ta nắm được bọn chỉ huy Tiểu khu hành quân Vĩnh Long ra lệnh D463 cho 2 đại đội chia làm 2 mũi đánh chiếm đường kinh Tỉnh ở giữa đồng Hiếu Thành để chi viện và mở đường cho D465 chạy thoát ra khỏi vòng vây của ta và bắt tay với D463. Mặt khác, chúng động viên tên Tiểu đoàn trưởng D465 tập hợp lực lượng đánh chiếm các chòi giữa đồng (giữa đường kinh Tỉnh và vườn). Chúng còn hứa sẽ xin máy bay của Vùng 4 chiến thuật và ra lệnh cho pháo binh ở Thầy Phó bắn phá hủy trận địa để cứu nguy. Tình hình lúc này hết sức khẩn trương, qua điện đài, ta tiếp tục nắm được tên Tiểu đoàn trưởng D465 gọi trận địa pháo ở Thầy Phó bắn phá hủy trận địa. Hắn nói: “Thà bị pháo bắn chết chớ không cho Việt Cộng giết”.
Lúc này, đồng chí Sáu Vân- Tiểu đoàn trưởng D312 bình tĩnh xử lý tình huống. Đồng chí ra lệnh cho các đại đội củng cố lại khu vực đã đánh chiếm và tổ chức từng mũi một đánh chiếm các mục tiêu theo quy định; trận địa cối của Tiểu đoàn bắn vào các nền chòi ngoài đồng, không cho địch co cụm lại và báo cáo Trung đoàn cho đồng chí trực tiếp chỉ huy đội dự bị của Tiểu đoàn và Trung đội Thông tin- Trinh sát của Tiểu đoàn bước vào chiến đấu; ra lệnh cho khẩu đội 12 ly 8 của C.66 không kiềm chế đồn Ngã Tư Nhỏ nữa mà vận động trở lại, đợi khi đội dự bị của Tiểu đoàn nổ súng thì 12 ly 8 bắn mạnh vào đội hình địch không cho chúng chạy vào đồn Ngã Tư Nhỏ; ra lệnh cho C.60 (có tăng cường 1 trung đội địa phương quân huyện Càng Long và du kích xã Mỹ Cẩm) móc hầm ở đường kinh Tỉnh sẵn sàng đón đánh địch nếu chạy thoát tới đây.
Đồng chí Sáu Vân, có mặt và chỉ huy trực tiếp đi cùng đội dự bị của Tiểu đoàn nên cán bộ chiến sĩ đội dự bị và Trung đội Thông tin- Trinh sát phấn khởi chiến đấu, đồng thời lợi dụng hỏa lực của Tiểu đoàn trong đó có 12 ly 8 vận động từ hướng đồn Ngã Tư Nhỏ vào kịp thời đánh cấp tập vào tốp chạy đầu. Đội dự bị của Tiểu đoàn dùng hỏa lực B40, B41, M79 đánh cấp tập vào giữa đội hình đang tháo chạy của địch. Sau hơn 40 phút nổ súng và vận động đánh chia cắt đội hình địch, khoảng 2/3 đội hình địch bị dồn vào đầm lầy. C.64, C.62 và Đại đội Thông tin- Trinh sát bao vây tiêu diệt chúng. Còn lại khoảng 30, 40 tên ngoài đội hình bị bao vây tháo chạy ra phía sau giữa C.60 và Đại đội Trinh sát thông tin. Chúng tập trung toàn bộ hỏa lực đánh 1 đoạn khoảng 50m, mở đường máu chạy thoát thân ra ngoài vòng vây của C.60 làm ta hy sinh 5 đồng chí (có 2 du kích xã Mỹ Cẩm, 1 bộ đội địa phương quân huyện Càng Long). Bọn chạy thoát về Nhà Đài còn khoảng 20 tên, kéo theo khoảng 10 tên bị thương.
Sau hơn 1 giờ chiến đấu đánh chặn dụ địch vào đội hình và hơn 2 giờ 30 phút bao vây tiến công địch, đến gần 10 giờ trưa 31/3/1974, D312 (được tăng cường Đại đội Thông tin- Trinh sát của Trung đoàn) đã tiêu diệt D465 của Tiểu khu Vĩnh Long, diệt trên 150 tên (trong đó chúng bỏ xác tại chỗ trên 120 tên), thu trên 130 súng các loại (có 3 đại liên M60, 5 khẩu M79) và 8 máy PRC 25. Qua trận đánh này, D312 được tặng Huân chương Chiến công hạng nhất.
D312 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong chiến dịch mùa khô 1974, góp phần bức rút đồn Lo Co, sau đó ta giải phóng toàn bộ tuyến sông từ Ngã Tư Nhỏ (xã Trung Hiếu) đến Ngã Hậu tiếp giáp các xã Thạnh Phú, Thông Hòa (Cầu Kè), An Trường (Càng Long) và xã Hiếu Thành (Vũng Liêm).
(*)Quân số của D312 lúc đó khoảng 180 đồng chí kể cả phục vụ.
(Viết theo tư liệu của Hội Đồng đội kháng chiến Trung đoàn 3 và của Trung đoàn 3 Sư đoàn 330; có tham khảo thêm thông tin của một số đồng chí lãnh đạo D312 trực tiếp tham chiến 2 trận này).
TRUNG NGÔN
Thông tin bạn đọc
Đóng Lưu thông tin