Chuyện kháng chiến Trận thắng hi hữu

Hồi 13- 14 tuổi, tôi nhiều lần được nghe các chú, các anh kể chuyện Việt Minh đánh Pháp ở xã tôi. Ấn tượng nhất là chuyện du kích xã Hòa Hiệp chỉ tốn có một viên đạn mà đánh thắng tốp lính Pháp, bắt được tù binh Pháp, thu được nhiều súng của địch.

[links(left)]

Hồi 13- 14 tuổi, tôi nhiều lần được nghe các chú, các anh kể chuyện Việt Minh đánh Pháp ở xã tôi. Ấn tượng nhất là chuyện du kích xã Hòa Hiệp chỉ tốn có một viên đạn mà đánh thắng tốp lính Pháp, bắt được tù binh Pháp, thu được nhiều súng của địch.

Ông Nguyễn Văn Pháp (Tư Pháp, bên trái) năm nay 92 tuổi và ông Nguyễn Bỉnh Ngôn (Tư Ngôn- nay 81 tuổi) là 2 người đã tham gia trận đánh trên.

Những mẩu chuyện trên đã in sâu vào ký ức của tôi. Mới đây, tôi có dịp ngồi trò chuyện với ông Nguyễn Bỉnh Ngôn (Tư Ngôn, ở ấp Mỹ Định, xã Tân Mỹ- Trà Ôn). Ông năm nay đã 81 tuổi nhưng còn rất minh mẫn. Ông chậm rãi kể lại chuyện xưa: Lúc còn trẻ, ông sống với cha mẹ ở Ấp 10 (xã Hòa Hiệp- Tam Bình). Năm 1948, tụi Pháp xuống đóng bót ở tuyến lộ Ba Kè. Đầu tiên, chúng đóng bót Ba Kè 7 trước (chỗ chợ Ba Kè), sau đó chúng đóng các bót từ Ba Kè 1 đến Ba Kè 6. Khi đóng bót Ba Kè 3, tụi lính người Pháp và lính Pạc ti giăng thường lấy xuồng của dân bơi xuống Ấp 9 để bắt gà của dân. Lúc đó là mùa nước nổi, mà vùng đất Ấp 9 trầm thủy, trên ruộng nước ngập lên gần tới bụng. Ông Út Đúng là Ủy viên Quân sự của xã Hòa Hiệp sau nhiều lần theo dõi, thấy đánh dễ quá nên bàn với cấp ủy chi bộ xã trị bọn giặc Pháp này. Được cho phép, ông Út Đúng huy động khoảng 10 du kích xã, ấp và 7- 8 thanh niên của Ấp 9, Ấp 10, trang bị mã tấu, tầm vông vạt nhọn. Chỉ có một khẩu súng 2 nòng của Việt Minh xã Hòa Hiệp tước từ tay của chủ Tiên năm 1945 thì ông Út Đúng giữ.

Ông Tư Ngôn năm đó 18 tuổi, không có tham gia Việt Minh, nhưng được ông Tư Pháp rủ nên ông cũng chặt tầm vông vạt nhọn đi đánh Tây với ông Tư và ông Út Đúng.

Họ phục kích trên bờ sông Ấp 9 (gần cây cầu chỗ trường học cũ Ấp 9 bây giờ). Khoảng gần trưa, tụi lính Pháp đi trên 3 chiếc xuồng từ bót Ba Kè 3 theo rạch Đường Trâu bơi xuống Ấp 9. Chiếc xuồng đi đầu có 1 thằng lính Pháp ngồi trước mũi, kẹp khẩu súng Thompson giữa 2 đầu gối; 1 thằng lính Pháp ngồi giữa và 1 thằng lính Pạc ti giăng người Việt bơi xuồng. Chiếc xuồng lính đi đầu đã bơi qua phía bờ sông chỗ họ phục kích, 2 chiếc xuồng đi sau đã bơi qua hơn nửa sông. Ông Út Đúng phục kích dưới mé sông chỗ cây bần có đám ô rô, cóc kèn mọc cao rậm rạp. Khi chiếc xuồng chở lính cách chừng 10m, ông Út Đúng nhằm vào thằng lính Pháp ngồi trước mũi xuồng nổ súng. Nó trúng đạn té xuống sông, xuồng cũng lật ngang chìm theo. Nhóm phục kích đồng loạt hô “xung phong, xung phong…”. Bọn lính trên 2 chiếc xuồng còn lại giật mình, hết hồn luýnh quýnh làm xuồng lật ngang chìm luôn. Bọn lính lóp ngóp lội qua bờ sông bên kia, súng ống rớt chìm hết, chỉ còn mình không bườn chạy ra lộ Ba Kè. Còn thằng lính Pháp bị thương ráng lội vô mé sông, lủi vào đám mái dầm kế chỗ nhóm người phục kích. Ông Xù xách mã tấu xuống kề vào cổ nó, bắt sống thằng lính Pháp bị thương ở chân này. Sau đó, nhóm lặn xuống chỗ chiếc xuồng lính đi đầu bị chìm để mò súng. Ông Hai Phan mò được 1 khẩu Thompson. Nước sâu quá không mò thêm được khẩu súng nào, anh em rút về Ấp 8 (xã Hòa Hiệp). Đêm đến, ông Ba Tán và nhiều bà con nữa dùng chài rê tìm súng, đã tìm thêm được 2 khẩu Thompson, 2 khẩu Mút cơ tông, 3 khẩu Mút ăng lê. Tổng cộng thu được 8 khẩu súng. Sau đó mấy ngày, Huyện đội xuống điều về huyện 2 khẩu Thompson, 2 khẩu Mút ăng lê, 1 khẩu Mút cơ tông. Số súng còn lại, còn nhớ là ông Hai Phan được mang khẩu Thompson với 3 băng đạn, ông Tám Hóa được mang khẩu Mút ăng lê, ông Xù vì thấp bé nên được mang khẩu Mút cơ tông.

Ông Tư Ngôn kể tới đây cười hiền:

- Diễn biến trận đánh là như thế đó. Chuyện này, nhiều ông bà già tám, chín mươi tuổi ở Hòa Hiệp biết đấy.

Tôi (người viết) hỏi:

- Sao lúc mấy thằng lính Pháp lội lóp ngóp dưới sông, chú Út Đúng không bắn nó?

Ông Tư Ngôn cười khà rồi nói:

- Đạn đâu mà bắn, cây súng của chú Út có 1 viên đạn duy nhất hè!

Tôi gật đầu, thán phục. Quả là một trận thắng hi hữu!

Bài, ảnh: TRUNG NGÔN