Những quyền lợi của lao động nữ cần lưu ý từ năm 2021

Bộ luật Lao động (BLLĐ) năm 2019 đã được Quốc hội thông qua và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 có nhiều quy định về quyền lợi của lao động (LĐ) nữ.

Bộ luật Lao động (BLLĐ) năm 2019 đã được Quốc hội thông qua và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2021 có nhiều quy định về quyền lợi của lao động (LĐ) nữ.

1. Quyền bảo vệ thai sản

Quy định về bảo vệ thai sản của LĐ nữ, LĐ nữ đang mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng được quy định tại Điều 137 BLLĐ năm 2019. Các trường hợp cụ thể như sau:

- Người sử dụng lao động (NSDLĐ) không được sử dụng người lao động (NLĐ) làm việc ban đêm, làm thêm giờ và đi công tác xa trong trường hợp sau đây: Mang thai từ tháng thứ 7 hoặc từ tháng thứ 6 nếu làm việc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp được NLĐ đồng ý.

- Được chuyển sang làm công việc nhẹ hơn, an toàn hơn hoặc giảm bớt 1 giờ làm việc hàng ngày nhưng phải thông báo cho NSDLĐ để được chuyển mà không bị cắt giảm tiền lương và quyền, lợi ích cho đến hết thời gian nuôi con dưới 12 tháng tuổi khi:

Làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm nghề, công việc có ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh sản và nuôi con;

Trước đây tại Điều 155 BLLĐ 2012, quy định trên chỉ áp dụng với LĐ nữ làm công việc nặng nhọc khi mang thai từ tháng thứ 7. Quy định tại BLLĐ 2019 đã bổ sung việc làm độc hại, nguy hiểm và trường hợp làm nghề, công việc ảnh hưởng xấu tới chức năng sinh sản và nuôi con.

- NSDLĐ không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động đối với NLĐ vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp NSDLĐ là cá nhân chết, bị tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc đã chết hoặc NSDLĐ không phải là cá nhân chấm dứt hoạt động hoặc không có người đại diện theo pháp luật, người được ủy quyền và nghĩa vụ đại diện theo pháp luật.

Trường hợp hợp đồng lao động (HĐLĐ) hết hạn trong thời gian LĐ nữ mang thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi thì được ưu tiên giao kết HĐLĐ mới. Đây là quy định mới được bổ sung tại BLLĐ 2019 mà BLLĐ 2012 chưa có.

- LĐ nữ được nghỉ mỗi ngày 60 phút trong thời gian làm việc khi nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Thời gian nghỉ vẫn được hưởng đủ tiền lương theo HĐLĐ.

2. Quyền của LĐ nữ mang thai

Căn cứ theo quy định tại Điều 138 BLLĐ, LĐ nữ đang mang thai có quyền đơn phương chấm dứt, tạm hoãn thực hiện HĐLĐ khi có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về việc tiếp tục làm việc sẽ ảnh hưởng xấu tới thai nhi.

NLĐ phải thông báo cho NSDLĐ kèm theo xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền.

Thời gian tạm hoãn thực hiện HĐLĐ do NLĐ thỏa thuận với NSDLĐ. Thời gian tạm hoãn tối thiểu bằng thời gian do cơ sở khám, chữa bệnh có thẩm quyền chỉ định tạm nghỉ. Tuy nhiên, nếu không có thời gian chỉ định thì 2 bên có thể tự thỏa thuận.

3. Nghỉ thai sản

Quyền nghỉ thai sản của LĐ nữ được quy định tại Điều 139, trong đó quy định về thời gian được nghỉ và các chế độ về thai sản như sau:

Thời gian nghỉ thai sản: LĐ nữ được nghỉ thai sản trước và sau sinh là 6 tháng; thời gian nghỉ trước khi sinh không quá 2 tháng; trường hợp sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ 2 trở đi, cứ mỗi con người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng.

Ngoài ra, khi hết thời gian nghỉ thai sản như trên, nếu có nhu cầu, NLĐ có thể thỏa thuận nghỉ thêm một thời gian không hưởng lương với NSDLĐ.

Quyền lợi trong thời gian nghỉ thai sản: LĐ nữ được hưởng chế độ thai sản theo quy định của pháp luật về BHXH (trợ cấp khi sinh con hoặc nuôi con nuôi); có thể trở lại làm việc sớm khi đã nghỉ ít nhất được 4 tháng nhưng phải báo trước, được NSDLĐ đồng ý và có xác nhận của cơ sở khám, chữ bệnh về việc đi làm sớm không gây ảnh hưởng tới sức khỏe.

Trường hợp đi làm sớm, ngoài tiền lương của những ngày đi làm thì NLĐ vẫn được hưởng trợ cấp thai sản theo quy định của pháp luật.

Đảm bảo việc làm sau khi hết thời gian nghỉ thai sản. Tại Điều 140 BLLĐ 2019 quy định, LĐ được bảo đảm việc làm cũ khi trở lại làm việc mà không bị cắt giảm tiền lương và quyền, lợi ích so với trước khi nghỉ.

Trước đây tại BLLĐ 2012 chỉ quy định bảo đảm việc làm cũ cho NLĐ khi trở lại làm việc mà không nói gì thêm về chế độ lương và lợi ích của NLĐ. Quy định mới đã bổ sung quy định về việc không bị cắt giảm tiền lương, lợi ích so với trước khi nghỉ.

Ngoài ra, trường hợp việc làm cũ không còn thì NSDLĐ phải bố trí việc làm khác cho họ với mức lương không thấp hơn mức lương trước khi nghỉ thai sản.

4. Trợ cấp trong thời gian con ốm, thai sản và thực hiện các biện pháp tránh thai

Theo Điều 141, thời gian nghỉ việc khi chăm sóc con dưới 7 tuổi ốm đau, khám thai, sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu, phá thai bệnh lý, thực hiện các biện pháp tránh thai, triệt sản, LĐ nữ được hưởng trợ cấp theo quy định của pháp luật về BHXH.

5. Các quyền lợi khác

Ngoài những quyền lợi nêu trên, căn cứ Điều 136, NLĐ còn nhận được những quyền lợi sau:

- Được NSDLĐ bảo đảm thực hiện bình đẳng giới và các biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới trong tuyển dụng, bố trí, sắp xếp việc làm, đào tạo, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, tiền lương và các chế độ khác;

- LĐ nữ hoặc đại diện của họ được cho ý kiến khi quyết định những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích của phụ nữ;

- Được bảo đảm có đủ buồng tắm và buồng vệ sinh phù hợp tại nơi làm việc.

Ngoài ra, khoản 4, Điều 137 còn quy định, LĐ nữ trong thời gian hành kinh được nghỉ mỗi ngày 30 phút. Thời gian nghỉ vẫn được hưởng đủ tiền lương theo HĐLĐ.

HP (nguồn LuatVietnam)