Quy chế dân chủ- nguồn gốc của sức mạnh từ nhân dân

Thời gian qua, việc triển khai, thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở được tiến hành sâu rộng, dần dần đi vào nề nếp, chất lượng. Tính công khai, dân chủ trong hoạt động chính quyền ngày càng được thể hiện rõ, từ đó, huy động được sự tham gia quản lý và đóng góp tích cực của người dân đối với phát triển kinh tế- xã hội địa phương.

Thực hiện tốt QCDC ở cơ sở là nền tảng tạo sự đồng thuận của người dân trong thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật Nhà nước.

Thời gian qua, việc triển khai, thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở được tiến hành sâu rộng, dần dần đi vào nề nếp, chất lượng. Tính công khai, dân chủ trong hoạt động chính quyền ngày càng được thể hiện rõ, từ đó, huy động được sự tham gia quản lý và đóng góp tích cực của người dân đối với phát triển kinh tế- xã hội địa phương.

Dân chủ được chú trọng phát huy

Về quê bây giờ thay đổi đến không ngờ! Những con đường nhựa, đường đan dần thay thế cho những con đường đất sình lầy, trơn trợt. Những cây cầu tre lắt lẻo gập ghềnh khó đi cũng được thay bằng cầu bê tông, cốt thép kiên cố, đi lại dễ dàng…

Ông Lê Thành Phương- Chủ tịch UBND xã Tân Long (Mang Thít) phấn khởi thừa nhận rằng chính sự đồng lòng của nhân dân mà địa phương đổi thay từng ngày. Bài học quý giá được rút ra chính là địa phương biết dựa vào dân, khơi nguồn sức dân, cùng làm nên sức mạnh của cả hệ thống chính trị.

Bởi thế mà công trình nào cần huy động sức dân thì dù lớn hay nhỏ; dài, ngắn thế nào, hiệu quả mang lại ra sao đều phải tổ chức họp dân, thông tin cho dân rõ. Chủ tịch UBND xã nói chắc nịch: Tất cả đều trên tinh thần công khai, dân chủ. Nói phải đi đôi với làm, tuyệt đối không để mất lòng tin với dân.

Đồng chí Ngô Văn Tư- Bí thư chi bộ, kiêm Trưởng ấp Phú Hữu Đông (xã Phú Thịnh- Tam Bình) cũng đúc kết: Nếu biết phát huy dân chủ trong dân thì mọi việc đều thuận lợi. Phương châm của ấp là phải nói cho dân thông, dân hiểu để dân cùng làm.

Có thể nói việc thực hiện QCDC đã góp phần quan trọng vào sự đổi mới điều hành của chính quyền và cán bộ cơ sở sâu sát dân hơn, lắng nghe ý kiến chính đáng của nhân dân trong việc xây dựng chương trình kế hoạch, mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội.

Biểu hiện rõ nét nhất là phương thức và lề lối làm việc của chính quyền cơ sở theo hướng dân chủ hóa và công khai hóa, tạo điều kiện thực hiện tốt phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.

Mặt trận, các đoàn thể khắc phục hoạt động theo lối hành chính hóa và đổi mới phương thức hoạt động, chuyển hướng tập trung về địa bàn khu dân cư, việc xây dựng kế hoạch chương trình hoạt động, các cuộc vận động, các phong trào cụ thể hơn, thiết thực hơn và đa dạng các hình thức tập hợp quần chúng.
 
Đặc biệt, QCDC đã tạo ra những tác động rộng lớn hơn trong việc huy động nguồn lực từ nhân dân tham gia vào công cuộc xây dựng nông thôn mới.
 
Hầu hết các tuyến đường, con hẻm đều được nhân dân trực tiếp đóng góp để cùng Nhà nước nâng cấp, mở rộng, góp phần hoàn chỉnh hệ thống giao thông trên địa bàn của từng xã. Chỉ tính 2 năm 2011- 2012, ở 22 xã điểm xây dựng nông thôn mới của tỉnh đã hiến đất, cây trồng để làm công trình phúc lợi công cộng trị giá trên 155 tỷ đồng.

Vấn đề đặt ra

Việc thực hiện QCDC ở từng loại hình có những chuyển biến tích cực. Dân chủ ở xã- phường- thị trấn từ trước đến nay thực hiện nề nếp, hiệu quả và thuận lợi hơn hết.
 
Đồng chí phó bí thư cấp ủy trực tiếp làm trưởng ban, thành viên ban thực hiện có đủ đại diện cơ quan Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể chính trị- xã hội.

Mô hình dân chủ cơ sở ở cơ quan cũng được đánh giá nhiều năm hoạt động mạnh, vì có cấp ủy lãnh, chỉ đạo trực tiếp. Người đứng đầu gương mẫu cùng với sự hoạt động của công đoàn cơ sở cơ quan và người cuối cùng thực hiện là cán bộ công chức, viên chức thì nay đã chuẩn hóa, cấp tỉnh, huyện người có trình độ cao đẳng, đại học ngày càng tăng.

Nhờ phát huy tốt QCDC cơ sở, người dân ấp Bình Lương (xã Quới Thiện, Vũng Liêm) tự nguyện đóng góp tiền, ngày công làm đường giao thông nông thôn.

Ở các doanh nghiệp nhà nước, QCDC nâng cao trách nhiệm của giám đốc và người lao động trong việc xây dựng, quản lý doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả, chất lượng cao hơn.

Phần lớn các doanh nghiệp nhà nước đã thực hiện công khai, dân chủ về kế hoạch sản xuất kinh doanh, chế độ chính sách có liên quan đến người lao động; nội quy, quy chế, công khai tài chính, tiền lương, tiền thưởng, quỹ phúc lợi,...

Hàng năm, thông qua hội nghị công nhân viên chức phát huy quyền dân chủ của người lao động, sửa đổi, bổ sung các quy chế, quy định, thực hiện công khai dân chủ phù hợp với điều kiện, mô hình sản xuất, kinh doanh của đơn vị. Đáng chú ý là việc đề cao tính dân chủ, công khai các nội dung như tiền lương, tiền thưởng; nâng lương; quy chế đào tạo bồi dưỡng; quy chế thi đua khen thưởng…

Qua đó, góp phần giúp người lao động phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, thái độ làm việc tích cực, với năng suất chất lượng sản phẩm tăng lên. Tình trạng nghỉ việc, bỏ việc giảm dần.

Đó là thuận lợi lớn. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện cũng còn không ít khó khăn. Cán bộ cơ sở còn nhiều lúng túng do kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn chưa nhiều. Một số nơi còn mang tính hình thức, đối phó, chồng chéo chức năng, nhiệm vụ. Trong các mô hình thì mô hình công ty cổ phần, công ty TNHH có nhiều khó khăn hơn.

Bởi lẽ, rất ít cơ sở có tổ chức Đảng, một số công ty có tổ chức công đoàn nhưng chủ tịch công đoàn là người lao động nên việc phối hợp cùng công đoàn với giám đốc để giải quyết quyền lợi cho người lao động có nhiều hạn chế. Nhiều doanh nghiệp chưa xây dựng kế hoạch thực hiện QCDC cơ sở công ty, nhiều nơi chưa thực sự hợp tác đầy đủ với công đoàn.

Có thể nói, thực hiện tốt QCDC ở cơ sở dù loại hình cơ sở nào cũng có tác động tích cực đến nhiều lĩnh vực đời sống xã hội, tạo được mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, sự đồng thuận của nhân dân đối với việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, góp phần tạo động lực tinh thần mạnh mẽ thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội của địa phương.

Bài, ảnh: HỒ VĂN