Từng bước thực hiện tiêm chủng miễn phí cho người cao tuổi

Trong phiên thảo luận ở tổ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh- Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh thống nhất cao với sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, nhằm kịp thời thể chế hóa các giải pháp đột phá theo tinh thần Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Đóng góp cho Dự thảo Nghị quyết này, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh tập trung vào các nội dung cụ thể sau:   

Một là, mở rộng quyền lợi và giảm chi phí y tế cho người dân (Điều 2)

(1) Về Khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc miễn phí (Khoản 1)

Chính phủ đề xuất đưa nội dung này vào Nghị quyết với tinh thần là chính sách đột phá và cấp thiết, có tác động lớn đến công tác phòng bệnh. Tuy nhiên, tôi đồng tình với đề nghị của Ủy ban Văn hóa và Xã hội về tính hệ thống: Đây là hoạt động cốt lõi của phòng bệnh, do đó, đề nghị chuyển nội dung này vào dự án Luật Phòng bệnh (dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 10). Trong Luật Phòng bệnh, cần quy định rõ nguyên tắc về cơ chế tài chính (bao gồm nguồn từ Ngân sách nhà nước và Quỹ BHYT), đối tượng áp dụng, và lộ trình ưu tiên thực hiện, sau đó giao Chính phủ quy định chi tiết để đảm bảo tính khả thi. 

(2) Về Chính sách miễn viện phí và tăng mức hưởng bảo hiểm y tế (Khoản 2)

Tôi đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung nội dung: Từng bước thực hiện tiêm chủng cho người cao tuổi, người có bệnh lý mạn tính. Điều này phù hợp theo mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết số 72-NQ/TW “Thực hiện quản lý, chăm sóc sức khỏe theo vòng đời” và để đạt được mục tiêu đến năm 2045 “Người dân có tuổi thọ trung bình đạt trên 80 tuổi, trong đó số năm sống khoẻ mạnh tăng lên trên 71 tuổi”.  

Để đóng góp vào mục tiêu quốc gia để đạt tuổi thọ trung bình 80 tuổi bằng cách giảm tử vong có thể phòng ngừa ở người cao tuổi và bệnh mạn tính; cần phải tiêm chủng đầy đủ cho các đối tượng này. Nhiều bằng chứng quốc tế cho thấy tiêm cúm, phế cầu và vaccine khác làm giảm tử vong và cải thiện kết cục lâm sàng ở người lớn tuổi. Nếu được mở rộng, tích hợp vào quản lý bệnh mạn tính có sự hỗ trợ của BHYT và theo dõi bằng dữ liệu có tiềm năng lớn giảm tử vong và nhập viện do bệnh hô hấp/biến chứng, góp phần quan trọng để tiến gần mục tiêu tuổi thọ trung bình 80 vào 2045.

Song song đó, tôi thống nhất với kiến nghị cần sớm giải quyết sự bất bình đẳng về mức hưởng BHYT giữa các nhóm người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Cụ thể, đề nghị tăng mức hưởng lên 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với nhóm đối tượng này ngay từ khi Nghị quyết này có hiệu lực hoặc từ ngày 1/1/2026, thay vì chờ đến năm 2027, nhằm đảm bảo nguyên tắc bình đẳng trong cùng một nhóm đối tượng chính sách. 

Bên cạnh đó, đề nghị bổ sung điểm đ, tại khoản 4, điều 2 nội dung: đ) Rà soát, sắp xếp mạng lưới y tế bảo đảm mỗi xã/phường có trạm y tế hoạt động hiệu quả. Phát triển y tế cơ sở và bác sĩ gia đình: nâng cấp trạm y tế, triển khai gói dịch vụ y tế cơ bản, liên thông các tuyến bệnh viện. Phát triển hệ thống bác sĩ gia đình, kết nối liên thông giữa chăm sóc ban đầu với chăm sóc chuyên khoa.

Việc triển khai mô hình bác sĩ gia đình cần gắn với nâng cấp trạm y tế. Có thể hiểu bác sĩ gia đình chính là bác sĩ tại tuyến cơ sở được đào tạo về y học gia đình, quản lý sức khỏe cộng đồng. Theo tinh thần Nghị quyết số 72-NQ/TW, tuyến y tế cơ sở được xác định là nền tảng của hệ thống, phải được đầu tư đồng bộ về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị. Thông qua các chính sách ưu đãi về tuyển dụng, phụ cấp ưu đãi ở điều 3 và đảm bảo ngân sách hoạt động, dự thảo Nghị quyết đã bước đầu tháo gỡ những khó khăn của y tế tuyến dưới. Bên cạnh đó, việc phát triển mô hình bác sĩ gia đình được xem là một hướng đi mới để nâng cao chất lượng chăm sóc ban đầu. Theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, cần phát triển mạng lưới bác sĩ gia đình như “người gác cổng” hệ thống y tế, kết nối người dân với dịch vụ chăm sóc sức khỏe liên tục.

Hai là, chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế (Điều 3)

Chính phủ đề xuất xếp lương cho bác sĩ, dược sĩ mới tuyển dụng từ bậc 2 (hệ số 2.34) nhằm thu hút nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là tuyến y tế cơ sở. Tôi cơ bản tán thành chủ trương này, nhưng đề nghị Chính phủ và cơ quan soạn thảo làm rõ thêm 3 vấn đề: 

(1) Chính sách chuyển tiếp: Cần có quy định cụ thể về việc chuyển tiếp đối với lực lượng bác sĩ, dược sĩ đã tuyển dụng và hiện đang hưởng lư 1 để họ được hưởng lương bậc 2 ngay khi Nghị quyết có hiệu dlực, tránh tạo ra sự so bì, bất công. 

(2) Cải cách tiền lương: Cần rà soát quy định xếp lương theo hệ số này để đảm bảo tính tương thích và không bị ảnh hưởng khi chuyển đổi sang cơ chế tiền lương tính theo vị trí việc làm từ năm 2026. 

(3) Phụ cấp đãi ngộ: Thống nhất với đề nghị cần thể chế hóa cụ thể và đầy đủ các nội dung về cơ chế chính sách vượt trội để phát triển nhân lực y tế tại Nghị quyết số 72, bao gồm cả chính sách đột phá trong thu hút, đào tạo, sử dụng, đãi ngộ nhân viên y tế ở tuyến y tế cơ sở, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. 

Tôi tin rằng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng của Chính phủ và sự thẩm tra nghiêm túc của các Ủy ban của Quốc hội, Nghị quyết sẽ được thông qua với những cơ chế, chính sách thực sự đột phá, tạo tiền đề vững chắc cho sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

MAI ANH (ghi)