TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ HỘI NHẬP QUỐC TẾ

 Cần chính sách đặc thù cho cán bộ địa phương và cơ chế ký kết linh hoạt

Sáng 19/11, Quốc hội tiến hành thảo luận ở Tổ về các nội dung: (1) Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai; (2) Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế; (3) Về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Đại biểu Nguyễn Trúc Sơn- Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long phát biểu tại tổ ngày 19/11.

Phát biểu tại phiên thảo luận ở Tổ, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long bày tỏ quan điểm đồng thuận cao với những cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế, thể chế hóa một số chính sách theo Nghị quyết 59-NQ/TW. Đặc biệt, đại biểu quan tâm góp ý thêm một số nội dung nhằm góp phần hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, cụ thể như sau:

Thứ nhất, về đối tượng áp dụng (Điều 2). Tại khoản 1 Điều 2 dự thảo Nghị quyết quy định đối tượng áp dụng bao gồm cơ quan, tổ chức và cá nhân thuộc cơ quan, tổ chức trực tiếp, thường xuyên hoạt động trong lĩnh vực hội nhập quốc tế trong hệ thống chính trị, được quy định tại Phụ lục 1 kèm theo Nghị quyết này. Dẫn chiếu đến Phụ lục 1 quy định về cơ quan, tổ chức và người trực tiếp, thường xuyên làm công tác hội nhập quốc tế, đại biểu cơ bản tán thành vì nội dung của phụ lục đã quy định khá bao quát và đầy đủ nhóm đối tượng từ cấp Trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, tại mục IV phần A của Phụ lục 1 quy định đối tượng áp dụng ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ có Sở Ngoại vụ thuộc UBND cấp tỉnh và Phòng Ngoại vụ thuộc Văn phòng UBND cấp tỉnh là khá hẹp, bởi lẽ, công tác đối ngoại ở cấp tỉnh không chỉ tập trung ở một cơ quan mà do nhiều cơ quan khác nhau thực hiện như Phòng Kinh tế đối ngoại, Phòng Hợp tác đầu tư, Phòng Đầu tư nước ngoài thuộc Sở Tài chính thực hiện chức năng quản lý nhà nước và huy động nguồn lực như nguồn FDI, ODA, dự án đầu tư có yếu tố nước ngoài.

Bên cạnh đó, tại một số địa phương có một tổ chức được gọi là Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị với vai trò là cầu nối, thực hiện chức năng đối ngoại nhân dân. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung các chủ thể một số phòng liên quan kinh tế đối ngoại, hợp tác đầu tư, xúc tiến nước ngoài thuộc Sở Tài chính, Công Thương và tổ chức Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị tỉnh vào quy định tại mục IV phần A của Phụ lục 1.

Tại điểm c khoản 2 phần B của Phụ lục 1 quy định người trực tiếp, thường xuyên làm công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế được hưởng hỗ trợ hàng tháng bao gồm lãnh đạo, công chức, viên chức đang công tác ở trong nước đảm nhiệm các vị trí việc làm về hội nhập quốc tế tại các cơ quan, tổ chức khác do Chính phủ quy định. Tuy nhiên, lĩnh vực đối ngoại là một lĩnh vực đặc thù nên đại biểu đề nghị nên bổ sung thêm tiêu chí đối với lãnh đạo, công chức, viên chức đang công tác ở trong nước đảm nhiệm các vị trí việc làm về hội nhập quốc tế tại các cơ quan, tổ chức, như tiêu chí về thông thạo tối thiểu một ngoại ngữ, hay kỹ năng về đối ngoại, đàm phán quốc tế..., phải rõ thêm các tiêu chí để áp dụng; và cũng đề nghị làm rõ ngôn ngữ hiếm trong dự thảo nghị quyết khi xét hưởng chính sách đặc thù.

Thứ hai, về Văn phòng đại diện của UBND cấp tỉnh ở nước ngoài (Điều 15). Chính phủ cho phép UBND cấp tỉnh thí điểm lập các văn phòng đại diện ở nước ngoài trên cơ sở quy định pháp luật sở tại và thỏa thuận với sở tại. Đây là điểm mới mà đại biểu rất tán thành, phù hợp với thực tiễn công tác đối ngoại, các địa phương cũng rất mong muốn thiết lập mối quan hệ ngoại giao với các tỉnh, thành phố thuộc một quốc gia, vùng lãnh thổ khác có mối quan hệ hợp tác đầu tư hoặc hợp tác trong lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế. Tuy nhiên, để có cơ sở triển khai thực hiện đại biểu đề nghị cần quy định rõ UBND cấp tỉnh có được phép ký kết các văn bản như Bản ghi nhớ (MOU) hay những văn bản khác mà không phải là điều ước quốc tế; đề nghị cho phép UBND cấp tỉnh được ký kết các văn bản thỏa thuận hợp tác với chính quyền địa phương của các quốc gia, vùng lãnh thổ nhằm tăng tính đại diện cũng như đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.

Thứ ba, về chế độ, chính sách đối với công chức, viên chức biệt phái, tham gia công tác tại tổ chức quốc tế (Điều 27): Trong quá trình phát triển hội nhập quốc tế ở địa phương, công tác đưa cán bộ ra nước ngoài, tham gia vào đội ngũ cán bộ, công chức được điều động, biệt phái sang các cơ quan, tổ chức ngoại giao tại nước ngoài hoặc được phân công đi học tập tại các cơ quan đại diện ở nước ngoài về công tác đối ngoại ở địa phương chưa có quy định cụ thể. Do đó, nhằm nâng cao nguồn nhân lực về hội nhập quốc tế và đối ngoại cho địa phương nên đại biểu đề nghị cần mở rộng quy định theo hướng cán bộ làm công tác đối ngoại ở cấp tỉnh cũng thuộc diện được điều động, biệt phái để phục vụ trong phái đoàn ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài hoặc UBND cấp tỉnh được phép cử cán bộ ra nước ngoài để tham gia làm việc tại các tổ chức nhằm mục đích là học tập kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng về ngôn ngữ, nâng cao kỹ năng về hội nhập quốc tế.

Bên cạnh đó, đề nghị Bộ Ngoại giao cũng quan tâm trong quá trình đề cử các chức danh như Tổng Lãnh sự, Phó Tổng Lãnh sự, Đại sứ, Phó Đại sứ tại các cơ quan nước ngoài cũng tạo điều kiện cho UBND các tỉnh, thành phố được tham gia vào quá trình làm công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Thứ tư, về Quỹ phát triển doanh nghiệp hội nhập quốc tế (Điều 12) và Quỹ xúc tiến xuất khẩu ngành hàng (Điều 13): Đại biểu tán thành việc thành lập Quỹ phát triển doanh nghiệp hội nhập quốc tế nhưng đại biểu đề nghị nên tách bạch giữa nguồn hỗ trợ cho công tác hội nhập quốc tế, công tác đối ngoại và nguồn cho xúc tiến đầu tư, thương mại.

Theo quy định tại Điều 13, Nhà nước khuyến khích các hiệp hội ngành hàng có tỷ trọng xuất khẩu cao được thành lập Quỹ Xúc tiến xuất khẩu ngành hàng không vì mục tiêu lợi nhuận, với quy định này đại biểu cho rằng quá rộng do hiện nay với kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam gấp đôi GDP nên quy mô là cực lớn và xuất khẩu hàng năm đã vượt con số 500 - 600 tỷ đồng; các bộ, ngành và UBND cấp tỉnh đều có nguồn ngân sách; các hiệp hội cũng có những nguồn tài chính để sử dụng phục vụ công tác xúc tiến thương mại cho những mặt hàng chủ lực của Việt Nam. Mảng xúc tiến đầu tư thương mại nên được dành cho các bộ ngành, hiệp hội khác, hoặc được quy định trong các nghị quyết khác (như phát triển kinh tế tư nhân).

Dự thảo nghị quyết cho phép UBND cấp tỉnh được dự toán chi cho công tác đối ngoại, hội nhập cũng sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho chính quyền địa phương thực hiện theo nhu cầu nhằm phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế.

HỒNG YẾN (ghi)