Sửa đổi Luật Quản lý nợ công: Tạo niềm tin cho các nhà đầu tư đến Việt Nam

Sáng 3/11, cho ý kiến với Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cần dày công rà soát nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc quản lý nợ công, để đất nước phát triển, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư đến Việt Nam.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, luật sửa theo quy trình rút gọn tại Kỳ họp thứ 10 này, để thực hiện phân cấp, phân quyền đồng bộ với Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giúp đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án có vốn nước ngoài. Nhất là trong điều kiện thực hiện chính quyền hai cấp; đảm bảo tính minh bạch, công khai, chủ động, hiệu quả trong quản lý nợ công.

Dự thảo luật bổ sung 17/63 điều, bãi bỏ một số quy định tại 5 điều và bổ sung quy định tại 5 điều. Về cơ bản, cơ quan chủ trì thẩm tra tán thành nhiều nội dung trong luật về phân loại nợ công, nguyên tắc quản lý nợ công, các nội dung phân cấp, phân quyền do Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính trong một số nhiệm vụ về quản lý nợ, tăng cường sự chủ động, chịu trách nhiệm cho chính quyền địa phương trong việc quyết định và sử dụng ngân sách.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại buổi cho ý kiến (Ảnh: Lâm Hiển)

Góp ý cụ thể về nội dung liên quan đến phân bổ sử dụng vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài, dự thảo luật bổ sung Chính phủ quy định các trường hợp cấp phát đối với Ủy ban nhân dân tỉnh, đơn vị sự nghiệp công lập, Chủ tịch Quốc hội đề nghị trong quá trình thực hiện, Chính phủ phải quy định chặt chẽ điều kiện cấp phát, tỷ lệ cấp phát, đánh giá tác động đến ngân sách Trung ương.

Bởi, các địa phương có thể sẽ đề xuất vay nước ngoài lớn hơn, trong khi gánh nặng nghĩa vụ nợ tập trung vào ngân sách trung ương. Vì vậy, nên tăng cường cơ chế giám sát, chế tài, đảm bảo quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay cấp phát cho địa phương.

Về phương thức cho vay vốn ODA, dự thảo luật nên bổ sung quy định theo hướng ngân hàng thương mại thực hiện cho vay lại đối với sự nghiệp công lập theo phương thức cơ quan cho vay, không chịu rủi ro tín dụng. Cho vay lại đối với các doanh nghiệp để đầu tư chương trình dự án danh mục ưu tiên đầu tư của Nhà nước theo phương thức cơ quan cho vay lại chịu một phần rủi ro tín dụng. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu phải đánh giá tác động kỹ đối với nội dung này.

"Trường hợp cho vay lại mà không chịu rủi ro tín dụng có thể dẫn đến lơi lỏng về thủ tục thẩm định đối tượng vay,  tạo rủi ro lớn tập trung toàn bộ lên cơ quan Nhà nước là phải gánh chịu. Đây là thực tế mà chúng ta đã thấy. Cho vay không gắn với hiệu quả, ngân hàng cho vay lại thiếu trách nhiệm trong việc giám sát khoản vay sẽ ảnh hưởng đến khả năng trả nợ, an toàn nợ công. Mà sợ nhất là vay khoản này, nhưng lại về đầu tư cho việc khác. Còn ngân hàng thiếu hướng dẫn thủ tục kiểm tra, giám sát. Tôi đề nghị làm rõ trường hợp xảy ra rủi ro không trả được nợ vay thì trách nhiệm của ngân hàng thương mại được quy định như thế nào", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Cụ thể, nếu chỉ phải chia sẻ một phần rủi ro thì tỷ lệ này là bao nhiêu, được xác định là trên cơ sở nào, thì cũng phải có quy định trong luật. Trong trường hợp không có trong luật thì Chính phủ phải ban hành nghị định.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cần dày công rà soát thật kỹ nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc quản lý nợ công, để đất nước phát triển, tạo niềm tin cho các nhà đầu tư đến Việt Nam (Ảnh: Lâm Hiển)

Liên quan đến cấp phát bảo lãnh Chính phủ, dự thảo luật sửa đổi điều kiện cấp phát bảo lãnh Chính phủ theo hướng, Bộ Tài chính không thực hiện thẩm định phương án tài chính mà chỉ dựa vào kết quả thẩm định của một số tổ chức tín dụng.

Theo Chủ tịch Quốc hội, quy trình như vậy chưa thể hiện rõ trách nhiệm của cơ quan cấp bảo lãnh; đề nghị làm rõ, tạo thêm cấp trung gian làm tăng thủ tục hành chính, đồng thời nêu rõ trách nhiệm và nghĩa vụ tổ chức tín dụng thẩm định trong phương án tài chính.

Về tổ chức vay, trả nợ của chính quyền địa phương, dự thảo luật quy định đối với phát hành trái phiếu chính quyền địa phương tại thị trường vốn trong nước, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh lập đề án phát hành trái phiếu, báo cáo Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phê duyệt tại Điểm a, Khoản 1 Điều 55.

Như vậy, việc phân cấp nhằm tăng quyền tự chủ cho địa phương, giúp giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian phát hành, tạo điều kiện để địa phương huy động vốn nhanh hơn cho các dự án.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc giao quyền hoàn toàn cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phê duyệt phát hành trái phiếu chính quyền địa phương cần thực hiện trong phạm vi tổng mức vay được Quốc hội phê duyệt để đảm bảo an toàn nợ công (Ảnh: Lâm Hiển)

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc giao quyền hoàn toàn cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phê duyệt phát hành trái phiếu chính quyền địa phương cần thực hiện trong phạm vi tổng mức vay được Quốc hội phê duyệt để đảm bảo an toàn nợ công.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Bộ Tài chính, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cần dày công rà soát thật kỹ nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc quản lý nợ công, để đất nước phát triển; đồng thời tạo niềm tin cho các nhà đầu tư đến Việt Nam và niềm tin trong nhân dân.

Theo Lê Tuyết/VOV