Đề nghị có chính sách ưu đãi, giảm mức thuế thu nhập cá nhân thay vì miễn hoàn toàn

Sáng 19/11, Quốc hội tiến hành thảo luận ở Tổ về các nội dung: (1) Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai; (2) Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế; (3) Về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy- nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường, thảo luận tại Tổ 13 ngày 19/11.

Phát biểu tại phiên thảo luận ở Tổ 13, đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy- nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, ĐBQH Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long quan tâm góp ý đối với Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế, với các nội dung sau:

Trước tiên, đại biểu cơ bản đồng tình với sự cần thiết ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế, đặc biệt là việc tập trung hỗ trợ cho đối tượng doanh nghiệp và ngoại giao nhân dân thông qua các hoạt động, quy định về cơ chế chính sách, hỗ trợ và đào tạo nguồn nhân lực đồng bộ. Tuy nhiên, đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến góp ý cụ thể đối với các điều khoản trong dự thảo Nghị quyết như sau:

Thứ nhất, về thí điểm áp dụng trực tiếp tiêu chuẩn quốc tế, quy chuẩn kỹ thuật được công bố (Điều 9): Đại biểu đề nghị cân nhắc bỏ nội dung quy định tại điều này vì các lý do sau đây:

(1) Việc áp dụng trực tiếp tiêu chuẩn quốc tế đã và đang được áp dụng cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được điều chỉnh bởi nhiều luật liên quan như Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Luật Xây dựng, Luật Tài nguyên nước, Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Chuyển giao công nghệ… không phải là chính sách mới, không nhất thiết phải áp dụng thí điểm và càng không phải là chính sách vượt trội trong hội nhập quốc tế.

(2) Quy định như dự thảo Luật là hiểu sai khái niệm. Để có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia thì bắt buộc phải có tiêu chuẩn nhưng không phải lúc nào có tiêu chuẩn cũng cần quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đi kèm. Do đó, một sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ nào đó không có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, không có nghĩa là không có tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đó, cho nên việc quy định áp dụng tiêu chuẩn quốc tế khi chưa có quy chuẩn quốc gia là chưa phù hợp với quy định pháp luật về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, thậm chí trong một số trường hợp tiêu chuẩn quốc gia còn cao hơn tiêu chuẩn quốc tế. Hơn nữa, quy chuẩn kỹ thuật chỉ có Việt Nam xây dựng và áp dụng, trên thế giới không xây dựng và ban hành quy chuẩn kỹ thuật.

(3) Tiêu chuẩn và quy chuẩn chỉ áp dụng cho sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cụ thể, không áp dụng cho một lĩnh vực chung, cho thấy đối tượng áp dụng đang bị hiểu sai khái niệm. Việc quy định áp dụng thí điểm tiêu chuẩn quốc tế đối với các lĩnh vực mới hoặc pháp luật chưa có quy định cần được xem xét kỹ lưỡng, bởi vì đối với bất kỳ một lĩnh vực mới nào đó cũng cần có khung pháp lý để điều chỉnh, trước khi ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật gắn với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cụ thể của lĩnh vực đó. Việc cho phép áp dụng tùy tiện những tiêu chuẩn kỹ thuật đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mới chưa có luật điều chỉnh có thể dẫn đến ảnh hưởng xấu đến quốc phòng- an ninh, môi trường và văn hóa, thuần phong mỹ tục của người Việt Nam.

Thứ hai, về khen thưởng trong công tác hội nhập quốc tế (Điều 10): Tương tự như Điều 9, đại biểu cũng đề nghị cân nhắc bỏ nội dung quy định tại điều này bởi vì các quy định về thẩm quyền, hình thức, đối tượng và thời gian khen thưởng không khác với quy định trong Luật Thi đua, Khen thưởng mà các bộ ngành đã thực hiện thường xuyên, khen thưởng đột xuất, khen thưởng định kỳ... nếu dự thảo Nghị quyết tiếp tục quy định, vừa không mang tính đặc thù, vượt trội, trong một số trường hợp còn làm cản trở hoặc thực hiện chưa đầy đủ so với pháp luật về thi đua, khen thưởng.

Thứ ba, liên quan đến hội nhập quốc tế của doanh nghiệp về hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động kinh doanh ở nước ngoài (Điều 11) quy định: “Các doanh nghiệp được tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng hoạt động kinh doanh ở nước ngoài theo mô hình phù hợp, đáp ứng môi trường kinh doanh tại địa bàn mới, có nhiều biến động về chính trị, kinh tế, xã hội; doanh nghiệp được Chính phủ khuyến khích thành lập thí điểm tổ chức đại diện và bảo vệ quyền lợi cho doanh nghiệp Việt Nam tại nước ngoài. Tổ chức đại diện và bảo vệ quyền lợi cho doanh nghiệp ở nước ngoài tuân thủ pháp luật nước sở tại và pháp luật Việt Nam có liên quan, bảo đảm tuân thủ chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của Việt Nam; Chính phủ quy định chi tiết khoản 2 Điều này”. Đại biểu cho rằng, nội dung quy định này còn chung chung, chỉ tập trung hỗ trợ doanh nghiệp thành lập tổ chức đại diện và bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp ở Việt Nam tại nước ngoài còn những cái khác thì chúng ta không hỗ trợ, không có tập trung. Về công tác xuất khẩu hiện nay, theo đại biểu được biết các doanh nghiệp xuất khẩu đang gặp nhiều khó khăn trong việc thẩm định đối tác nước ngoài để tránh bị lừa đảo (như vụ án xuất khẩu điều), và đề nghị mở rộng thêm các lĩnh vực hỗ trợ mà doanh nghiệp đang quan tâm, tận dụng thông tin từ các tham tán thương mại và tổ chức đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Thứ tư, về quỹ phát triển doanh nghiệp hội nhập quốc tế (Điều 12): Theo đại biểu tên gọi này hơi khó hiểu, như dự thảo Luật có thể hiểu Quỹ này hình thành để hình thành doanh nghiệp và doanh nghiệp đó có hoạt động hội nhập quốc tế, không doanh nghiệp nào được lập ra để làm hoạt động hội nhập quốc tế đơn thuần, mà phải nói doanh nghiệp được thành lập trước hết vì mục đích kinh doanh, thương mại và kinh doanh thương mại quốc tế cần phải có quan hệ quốc tế và hội nhập quốc tế. Hơn nữa kinh phí hình thành quỹ cũng từ doanh nghiệp, nhưng lại không được quy định “được hạch toán vào chi phí doanh nghiệp” và “được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp” như quy định đối với Quỹ Xúc tiến xuất khẩu ngành hàng quy định tại Điều 13. Về tính đặc thù, đại biểu cho rằng nếu Quỹ do Nhà nước thành lập để nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu và hội nhập quốc tế thì phù hợp, nhưng nếu Quỹ do doanh nghiệp sử dụng nguồn của mình để thành lập thì lại thiếu tính đặc thù. Do đó, theo đại biều, chỉ cần Quỹ xuất tiến xuất khẩu ngành hàng là đủ.  

Thứ năm, việc mua bất động sản tại nước ngoài của cơ quan Việt Nam ở nước ngoài (Điều 19): Đại biểu đề nghị làm rõ một số khái niệm về mua bất động sản tại nước ngoài của cơ quan Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là "nhà riêng Đại sứ". Đại biểu cũng đề nghị cần làm rõ khái niệm “nhà riêng Đại sứ” tại khoản 1 Điều 19 và “nhà riêng của người đứng đầu cơ quan Việt Nam ở nước ngoài” tại khoản 1 Điều 20. Nếu là nhà riêng cá nhân, đại biểu lo lắng về tính cần thiết của việc Bộ trưởng Bộ Ngoại giao phải can thiệp mua bằng nguồn ngân sách theo dự án khẩn cấp. Ngoài ra, đại biểu thắc mắc về thủ tục đấu thầu có còn phù hợp khi áp dụng trình tự dự án khẩn cấp theo khoản 2 của Điều 19 dự thảo nghị quyết quy định “Bộ trưởng các Bộ Quốc phòng, Công an, Công Thương, Khoa học và Công nghệ quyết định, chịu trách nhiệm về việc mua sở hữu bất động sản tại nước ngoài của cơ quan thuộc phạm vi quản lý của mình theo trình tự, thủ tục đấu thầu áp dụng với dự án khẩn cấp khi phát sinh nhu cầu mua nhà đất làm trụ sở cơ quan ngoài danh mục đầu tư công trung hạn đã được phê duyệt. Trên cơ sở khả năng cân đối vốn, cho phép Bộ Tài chính thông báo nguồn vốn cho dự án và tổng hợp báo cáo Chính phủ sau khi thực hiện”.

Thứ sáu, các dự án đầu tư xây dựng tại cơ quan Việt Nam ở nước ngoài (Điều 20): Đại biểu đề nghị sử dụng thống nhất một trong hai cụm từ “dự án đầu tư xây dựng công trình đặc thù” và “dự án đầu tư công trình xây dựng đặc thù” trong dự thảo Nghị quyết để phù hợp với pháp luật hiện hành về đầu tư công và xây dựng, tránh vướng mắc khi triển khai thực hiện.

Thứ bảy, về tăng cường nhân lực phục vụ hội nhập quốc tế (Điều 23): Tại khoản 5 Điều 23 dự thảo Nghị quyết quy định “Nhà nước có chính sách đặc thù sử dụng nguồn công chức, viên chức, sĩ quan lực lượng vũ trang đã nghỉ hưu để phục vụ công tác hội nhập quốc tế. Chính phủ quy định chi tiết khoản này”. Đại biểu còn lo lắng về việc giới hạn đối tượng sử dụng nguồn nhân lực đã nghỉ hưu chỉ ở lực lượng vũ trang trong khi khoản 2 Điều 23 đã đề cập đến cán bộ ngoại giao cao cấp đã nghỉ hưu và đề nghị mở rộng ra các đối tượng khác có kinh nghiệm quốc tế để tu7o7g thích với đối tượng điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết và khai thác tối đa kinh nghiệm đối ngoại của nguồn nhân lực chất lượng cao, ngoài lực lượng vũ trang.

Thứ tám, chế độ, chính sách đối với người làm công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế thường xuyên (Điều 24): đại biểu cơ bản đồng ý với việc hỗ trợ hàng tháng 100% mức lương và khoản hỗ trợ này không dùng làm căn cứ tính bảo hiểm xã hội, nhưng đại biểu đề nghị xem xét lại việc miễn thuế thu nhập cá nhân vì đại biểu cho rằng miễn hoàn toàn miễn thuế thu nhập cá nhân sẽ tạo ra sự bất công đối với các đối tượng khác như doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể, những người phải đổ mồ hôi, công sức để kinh doanh mà vẫn phải đóng thuế. Theo đại biểu đề xuất nếu cần ưu đãi thì nên xem xét giảm mức thuế thu nhập cá nhân thay vì miễn hoàn toàn.

Ngoài ra, đại biểu đề nghị bổ sung thêm vào Phụ lục số 1 một số đối tượng “(1) Thường trực của Ủy ban sông Mê Kông, thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường vì đây là những người trực tiếp tham gia đàm phán, đối thoại quản lý sông Mê Kông; (2) Ban Kỹ thuật tiêu chuẩn của Bộ Khoa học và Công nghệ vì việc tham gia vào các ban tiêu chuẩn quốc tế, đây là các cơ quan thường trực để tham gia xây dựng tiêu chuẩn quốc tế, là yếu tố quan trọng để tạo thuận lợi cho xuất khẩu sản phẩm, hàng hóa có lợi thấ của Việt Nam thông qua việc tiêu chuẩn hàng hóa, sản phẩm của Việt Nam thành tiêu chuẩn chung quốc tế; (3) Tổ chức VCCI (liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) vì tổ chức này đang tham gia tích cực vào công tác ngoại giao, đối ngoại, nhất là hỗ trợ ngành hàng về thương mại quốc tế; (4) Bổ sung cán bộ, công chức cấp xã ở các vùng biên giới để thúc đẩy ngoại giao nhân dân, nhất là những xã có ký kết các thõa thuận quốc tế với các địa phương biên giới của nước bạn. Đồng thời đề nghị giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chọn lựa và quy định số lượng cán bộ công chức cấp xã ở vùng biên giới theo đúng tiêu chí của Nghị quyết để hưởng chế độ ưu đãi...

HỒNG YẾN (ghi)