Tập trung xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, toàn diện

Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) vững mạnh, toàn diện là nhiệm vụ quan trọng trong đường lối, chiến lược quân sự, quốc phòng của Đảng, Nhà nước và là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị nhằm góp phần xây dựng tiềm lực cho khu vực phòng thủ, xây dựng thế trận rộng khắp, bảo đảm về quốc phòng an ninh, giữ vững ổn định chính trị ở cơ sở và đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá Trần Minh Trang - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Vĩnh Long

Xác định rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của lực lượng DQTV, trong những năm qua Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh đã tập trung tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác xây dựng lực lượng DQTV.

Trong đó, tập trung tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai cho cán bộ chủ chốt các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, UBND, các ban, ngành, đoàn thể xã, phường quán triệt xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện công tác xây dựng lực lượng DQTV bảo đảm được tính pháp lý, thống nhất, đồng bộ mang tính khả thi cao, sát với yêu cầu nhiệm vụ và tình hình thực tiễn ở địa phương. Từ đó, đã tạo sự chuyển biến về nhận thức trong cả hệ thống chính trị và cán bộ, đảng viên các cấp, nâng cao vai trò trách nhiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành và tổ chức thực hiện công tác xây dựng lực lượng DQTV từng bước đi vào nền nếp.

Tiếp tục triển khai và thực hiện có hiệu quả Đề án “Tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện, hoạt động và bảo đảm chế độ chính sách cho DQTV giai đoạn 2021-2025”, Quyết định số 25/QĐ-TTg ngày 13/3/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Xây dựng nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban CHQS và lực lượng dân quân cấp xã biên giới, ven biển, đảm bảo đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”, chú trọng nâng cao chất lượng trong tổ chức xây dựng lực lượng, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), huấn luyện, diễn tập,... kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh ra các nghị quyết chuyên đề, ban hành chương trình hành động cũng như các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo về công tác DQTV.

Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh chỉ đạo ban CHQS xã, phường (cấp xã) trực tiếp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương làm tốt công tác tuyên truyền sâu rộng nội dung Luật DQTV, các văn bản của Bộ Quốc phòng đến cán bộ, công chức, viên chức và quần chúng nhân dân, nhằm nâng cao nhận thức, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xây dựng, củng cố lực lượng DQTV tại địa phương theo hướng “Vững mạnh, rộng khắp”.

Sau khi thực hiện sáp nhập các đơn vị hành chính và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ CHQS tỉnh đã kiện toàn tổ chức, biên chế lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh. Đến nay, tổng số DQTV toàn tỉnh đạt 0,97% so với dân số; tỷ lệ đảng viên đạt 21,27%; đoàn viên đạt 68,43%, 100% ban CHQS cấp xã đã biên chế đúng, đủ các chức danh trong ban chỉ huy, duy trì hoạt động đúng theo Luật DQTV và các văn bản của Bộ Quốc phòng; toàn tỉnh hiện có 124/124 chi bộ quân sự có cấp ủy, góp phần nâng cao chất lượng lãnh đạo trong hoạt động của lực lượng DQTV.

Bộ CHQS tỉnh luôn kịp thời chỉ đạo các cơ quan tham mưu, giúp việc hướng dẫn ban hành, điều chỉnh các văn kiện, kế hoạch SSCĐ cho các đơn vị DQTV đúng hướng dẫn và phù hợp đặc thù từng địa bàn, nhất là sau khi sáp nhập các đơn vị hành chính và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; bảo đảm 100% các đơn vị DQTV mới thành lập bước vào trực SSCĐ đúng quy định. Công tác SSCĐ ở các cấp luôn được đặt lên hàng đầu trong các nhiệm vụ được giao. Bộ CHQS tỉnh thường xuyên và kịp thời báo cáo Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo công tác trực SSCĐ.

Bên cạnh đó, công tác quy hoạch, đào tạo đội ngũ cán bộ DQTV gắn với quy hoạch đội ngũ cán bộ kế cận của chính quyền cơ sở được quan tâm triển khai thực hiện đồng bộ. Hàng năm, Bộ CHQS tỉnh đã xét tuyển hồ sơ và đưa hơn 100 lượt cán bộ dự thi trung cấp, CĐ, ĐH, văn bằng 2 ngành quân sự cơ sở tại trường quân sự quân khu, kết quả tỷ lệ đỗ khá cao chiếm trên 90% số lượng hồ sơ đăng ký, đồng thời thực hiện tốt công tác tuyên truyền tuyển sinh ngành quân sự cơ sở đạt trên 1.240 lượt/năm; công tác bố trí, sắp xếp cán bộ DQTV được thực hiện theo đúng quy trình, phù hợp với nhu cầu biên chế tại địa phương.

Cùng với đó, công tác huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị, pháp luật cho DQTV được Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đặc biệt quan tâm; trong huấn luyện luôn quán triệt và thực hiện tốt phương châm “Cơ bản, thiết thực, chất lượng”; 100% đơn vị DQTV được tổ chức huấn luyện theo đúng chương trình, kế hoạch, quân số huấn luyện đạt trên 90% so với tổng số DQTV; quá trình huấn luyện luôn vận dụng linh hoạt các quan điểm, nguyên tắc và phương pháp nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng.

Qua đó, kết quả huấn luyện lực lượng DQTV trong những năm qua luôn đạt kết quả khá; kết quả kiểm tra hàng năm 100% cán bộ, chiến sĩ DQTV đạt yêu cầu, trong đó tỷ lệ khá, giỏi đạt trên 75%.

Kết quả trên được minh chứng cụ thể thông qua các đợt hội thi, hội thao do cấp trên tổ chức; đặc biệt trong năm 2024 tham gia hội thi, hội thao do quân khu tổ chức đạt kết quả khả quan: Giải ba đồng đội bắn súng quân dụng dân quân nữ; giải nhì đồng đội bắn súng quân dụng dân quân nam; giải nhì bơi vũ trang đồng đội dân quân nữ; giải ba bơi vũ trang đồng đội dân quân nam; 2 giải nhì toàn năng ba môn quân sự phối hợp dân quân nam, nữ…

Phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng DQTV trong bảo vệ an ninh chính trị ở cơ sở và thực hiện các phong trào ở địa phương.
Lực lượng DQTV đã phối hợp với các lực lượng khác kịp thời giải quyết nhiều vụ việc phức tạp ngay từ cơ sở, không để phát sinh thành “điểm nóng”, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế- xã hội tại địa phương.

Đồng thời, tích cực tham gia và làm tốt công tác vận động quần chúng, chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước thông qua các đợt huấn luyện, diễn tập, kết hợp huấn luyện dã ngoại góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế- xã hội và tích cực tham gia hưởng ứng phong trào “Lực lượng vũ trang tỉnh chung sức xây dựng NTM” với hơn 2.150 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia cùng bà con tạo niềm tin gắn kết giữa quân với dân.

Bên cạnh những kết quả đạt được như trên, công tác xây dựng lực lượng DQTV của Bộ CHQS tỉnh còn gặp phải khó khăn như:

Sau sắp xếp các đơn vị hành chính và tổ chức thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, một số cán bộ, chiến sĩ DQTV trên địa bàn tỉnh xin thôi việc do một số lý do khách quan sau khi sắp xếp lại các đơn vị tại cơ sở; một số cán bộ, đảng viên ở các đơn vị DQTV xin nghỉ và chuyển sinh hoạt đảng về đơn vị mới (về ấp, khóm,…) không tham gia sinh hoạt tại chi bộ quân sự. Từ đó, đảng viên trong dân quân giảm nhiều, ảnh hưởng không nhỏ đến tỷ lệ đảng viên so với tổng quân số DQTV trên địa bàn toàn tỉnh.

Hiện tại địa bàn cấp xã khá rộng so với trước khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính, tuy cán bộ ban CHQS cấp xã biên chế đủ theo quy định nhưng vẫn còn mỏng so với tình hình thực tế của địa bàn, áp lực về công tác quản lý, điều hành, duy trì SSCĐ và điều động lực lượng dân quân vẫn gặp nhiều khó khăn.

Việc bố trí trụ sở làm việc, nơi sinh hoạt, học tập công tác cơ bản đã bảo đảm cho 124/124 ban CHQS cấp xã. Tuy nhiên còn gặp khó khăn đó là các trụ sở chưa thống nhất, chưa đồng bộ (trong đó có 25 trụ sở ban CHQS cấp xã xây dựng cũ đã xuống cấp; tận dụng 55 trụ sở UBND và khối đoàn thể của cấp xã cũ để bố trí lại cho ban CHQS xã sau sáp nhập; 44 trụ sở ban CHQS bố trí nằm trong khuôn viên cùng hệ thống cơ quan hành chính của đảng ủy, UBND cấp xã mới sáp nhập). Bên cạnh đó, cán bộ ban CHQS cấp xã có một số đồng chí chưa được tiếp nhận vào làm công chức theo quy định của luật hiện hành.

Để thực hiện tốt hơn nữa vai trò làm tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng xây dựng lực lượng DQTV vững mạnh toàn diện trong thời gian tới. Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh tập trung đi sâu lãnh đạo một số nhiệm vụ chính về công tác DQTV như sau:

Một là, quán triệt đầy đủ, thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh, hướng dẫn của các cấp và chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Quân khu về công tác xây dựng lực lượng DQTV. Nghiên cứu, vận dụng linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tiễn của các đơn vị, địa phương để kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện hiệu quả công tác DQTV.

Hai là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trong công tác SSCĐ và chiến đấu, không để bị động, bất ngờ, phát sinh các tình huống phức tạp từ cơ sở. Kịp thời kiểm tra, điều chỉnh, thống nhất hệ thống văn kiện SSCĐ phù hợp với thực tiễn trên địa bàn, đảm bảo sẵn sàng huy động lực lượng DQTV 100% quân số khi có lệnh.

Ba là, phối hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp trong tham mưu thực hiện các đề án đã được HĐND tỉnh thông qua; thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, sử dụng hiệu quả nguồn cán bộ DQTV sau đào tạo tránh lãng phí nhân lực. Thực hiện tốt công tác đào tạo cao cấp lý luận chính trị, ĐH quân sự cơ sở cho cán bộ ban CHQS cấp xã bảo đảm đúng, đủ tiêu chuẩn bằng cấp theo quy định; phát huy vai trò nòng cốt của lực lượng dân quân trong thực hiện các nhiệm vụ và bảo đảm đúng, đủ về chế độ, chính sách tạo điều kiện cho cán bộ, chiến sĩ DQTV an tâm tư tưởng thực hiện các nhiệm vụ được giao.

Bốn là, tập trung chỉ đạo làm tốt công tác tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ DQTV; tổ chức chuẩn bị huấn luyện chu đáo, chặt chẽ, an toàn. Chú trọng các nội dung mới, thiết thực, sát yêu cầu nhiệm vụ và phù hợp với đặc điểm, tình hình trên từng địa bàn; bảo đảm đúng, đủ nội dung chương trình và an toàn tuyệt đối trong huấn luyện.

Năm là, tập trung xây dựng lực lượng DQTV đạt chỉ tiêu nghị quyết đề ra, phối hợp với Đảng ủy cấp xã chọn nguồn phát triển đảng viên trong lực lượng DQTV, kết hợp với công tác quy hoạch cán bộ, làm cơ sở sắp xếp, bố trí cán bộ DQTV phù hợp với nhu cầu biên chế của địa phương. Thực hiện tốt công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ của lực lượng DQTV; kịp thời khen thưởng, động viên những tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác; đồng thời nghiêm túc chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, yếu kém để từng bước nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoạt động của các đơn vị DQTV.

Có thể khẳng định, với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Quân khu, Tỉnh ủy, UBND tỉnh; sự phối hợp, giúp đỡ của các sở, ban, ngành các cấp và quyết tâm của Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh cũng như sự cố gắng, nỗ lực của các đơn vị trong thời gian tới công tác xây dựng lực lượng DQTV trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long sẽ tiếp tục gặt hái được những kết quả cao hơn, góp phần vào sự phát triển chung của cả tỉnh; đồng thời tiếp tục khẳng định lực lượng DQTV thực sự là lực lượng nòng cốt, xung kích trong lao động sản xuất, SSCĐ và thực hiện các nhiệm vụ chính trị tại cơ sở, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh ngày càng vững chắc.

Đại tá Trần Minh Trang
(Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Vĩnh Long)